Onun adı artık ’Lazize’

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından kırmızı listeye alınan ve Türkiye’de bölgesel olarak nesli tükenmiş olarak bilinen Yakalı Toy 7 yıl sonra bu kez kendini Trabzon’da gösterdi. Kedilerin saldırısında son anda kurtarılan kuşun Kazakistan’dan 2 günde Trabzon’a geldiği tespit edilirken, Yakalı Toy’a ’Lazize’ ismi konuldu.

Anadolu’da nesli tükendiği düşünülen ve 1912 yılında Kars’ta, 2013 yılında da Konya’nın Karapınar ilçesi yakınlarında görülen Yakalı Toy, 7 yıl aradan sonra kendisini Trabzon’da gösterdi. Akçaabat ilçesinde Sinan Kalkışım isimli vatandaş kedilerin saldırısından son anda kurtardığı kuşu bir akşam evinde muhafaza ederek doğa fotoğrafçısı arkadaşına haber verdi. Bazı doğa fotoğrafçıları tarafından yapılan incelemenin ardından kuşun Yakalı Toy olduğu anlaşıldı. Bitkin halde bulunan kuş için harekete geçen doğa fotoğrafçıları Milli Parklar İl Müdürlüğü ekiplerine durumu bildirdi. Nesli tükendiği bilinen kuşun veteriner hekim gözetiminde kontrolü yapılırken, kuşun bakımını ise doğa fotoğrafçısı Hakan Kahraman üstlendi.

Kuş dedektifi Hatay’dan görmeye geldi

Trabzon’da Yakalı Toy’un bulunduğunu duyarak, Hatay’dan kente gelen kuş dedektifi Emin Yoğurtçuoğlu, kuşun üzerinde vericiyi inceledi. Yakalı toyun Kazakistan’dan 2 gün önce bir üretim çiftliğinden doğaya bırakıldığı tespit edildi. ’Lazize’ ismi konulan yaralı Yakalı Toy tedavisinin ardından tekrar doğaya salınacak.

Kuşla ilgili bilgi veren Kuş Gözlemcisi ve Yaban Hayatı Uzmanı Emin Yoğurtçuoğlu, Yakalı Toy’un dünya çapında soyları ciddi anlamda azalmış bir tür olduğunu belirterek “Türkiye’de aslında çok bulunmayan bir kuş. 1900’lerin başında soyu tükenmiş. 2012-2013 yılları arasında bir birey Konya’da görülmüş. Onun dışında Türkiye’de kaydı yok. Normalde Orta Asya’da yaşayan Arap Yarımadasında veya Hindistan’a doğru giden bir göçmen tür. Bize gelmesinin birkaç sebebi olabilir. Ama her şeyden önemlisi kuş doğada büyüyen ve hareket eden bir kuş değil. Kazakistan’daki üretim çiftliğinde doğaya uygun bir şekilde yetiştirilip doğaya bırakılmış. Kuş radyo vericisi ile uydudan takip ediliyor. Bunu yapanlar Birleşik Arap Emirlikleri’nden. Kuşun kışları en çok gidip avlandığı yer. Kazakistan’da ve Abu Dabi’de çiftlikle yakalı toyların tekrar sayılarının arttırılarak doğaya tekrar dönebilmesi için çalışıyorlar. Dünya çapında soyları hassas durumda. Tehlikeye girme ihtimali var. Milli Parklarla iletişim halindeyiz. Kuşun nereden geldiğine dair bilgilere de ulaştık. Kazakistan’da Akdağ denilen Hazar Denizi kıyısından bırakılmış. Oradan buraya 2 günde gelmiş. Buraya doğru gelmesinden dolayı onlarda çok şaşırdılar. Bu dişi bir kuş” dedi.

İsmine ’Lazize’ koydular

Yakalı toyun ismini Lazize koyduklarını dile getiren Yoğurtçuoğlu, “Adı ne diye sorduk üzerinde kimlik gibi rakamlar var. Adı rakam ve harflermiş. Adını siz koyun dediler biz de ’Lazize’ koymaya karar verdik. Kuşun tedavisi ve bakımı yapıldıktan sonra Karadeniz kıyısına bırakmayı düşünmüyoruz. Karadeniz kıyısı onun için doğru bir yaşam alanı değil. Daha uygun olarak güneyde bir yere bırakılması düşünülüyor. Umarım ki güçlenerek hayata geri döner. 7-8 sene önce Konya’da görüldü. Onun dışında Türkiye’de en son 1912’de Kars’ta görüldüğü yönünde kaydı var. Konya’da kuşun salındıktan sonra öldüğünü biliyoruz. Ama net bir bilgi alamamıştık. Bu bir çöl kuşu. Üzerindeki tüylere bakarsanız tam bir çöl kamuflajı var. Kuş her türlü şeyle besleniyor. Hem etçil, hem otçul” şeklinde konuştu.

“Çok güçsüz düşmüş”

Yakalı Toy’un bakımına üstlenen doğa fotoğrafçısı Hakan Kahraman, “Kuş bulunduğunda uçması engel bir durum yoktu ancak çok yorgun düşmüştü. Ben gönüllü olarak bu kuşu beslenebileceğimi söyledim. Onlarda izin verdiler. Kuş 2 gündür bende. Veteriner hekimi gözetiminde kuş şuanda kendisi beslenebilir durumda. Ama en az 3-4 gün daha bakıma ihtiyacı var. Çok güçsüz düşmüş. Vücudunda hiç yağ yok. Milli parkların uygun gördüğü bir yerde kuşumuzu inşallah doğaya salacağız” ifadelerini kullandı.

“Kedilerin saldırısında uğramış”

Doğa fotoğrafçısı Taner Şeremit de, kuşun kedilerin saldırısına uğradığını vurgulayarak “Bizim için çok büyük bir sürpriz oldu. Akçaabat’tan Sinan Kalkışım diye bir arkadaşımız kuşu tesadüfen görüyor. Kedilerin saldırısında uğramış. Onlardan alarak o gece kendi evinde muhafaza ediyor. Daha sonra Milli parklarla irtibata geçerek kuşu için daha güvenli bir ortam sağlanmasına ön ayak oluyor. Bu kuşu korumak gerekiyor” diye konuştu.