En çok meyve-sebze ile ekmek israf ediliyor

Yaşar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Eylem Ezgi Fadıloğlu, mutfakta en çok meyve ve sebze ile ekmek israfının yaşandığına dikkat çekerek, küçük önlemlerle bunun önüne geçilebileceğini belirtti.

Yaşar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Eylem Ezgi Fadıloğlu, 16 Ekim Dünya Gıda Gününde gıda israfına dikkat çekerek, israfı önlemek için yapılabilecekleri anlattı.

Fadıloğlu, dünyanın bugün karşı karşıya kaldığı gıda israfının, tarladan sofraya olmak üzere gıda tedarik zinciri boyunca ortaya çıktığını, üretilen gıdanın üçte birinin israf olduğunu belirterek, “Her yıl dünyada 1,3 milyar ton gıda israf ediliyor. Ekonomik olarak yaklaşık 1 trilyon dolara tekabül eden bu miktar, dünyada açlık çeken 800 milyonu aşkın insanı birçok kez doyurulabilir” dedi.

“En çok israf edilen ürünlerin başında meyve ve sebzeler geliyor”

Eylem Ezgi Fadıloğlu, gerek ekonomik gerekse çevrenin ve insanın korunması açısından gıda israfını azaltmaya mecbur olduğumuzu, bireysel alışkanlıklarımızı değiştirerek gerekli hassasiyeti göstermemiz gerektiğini belirtti.

İsraf sürecini sırasıyla anlatan Dr. Eylem Ezgi Fadıloğlu, “En çok israf edilen ürünlerin başında meyve ve sebzeler geliyor. Süreç tarlada başlamakta, meyve ağaçlarında toplanmadığı için çürüyüp giden tonlarca meyve bulunmakta. Sera gazı salınımının yüzde 10’unun çürümüş gıdalardan kaynaklandığı bilgisinden yola çıkarak küresel ısınmanın yavaşlatılmasına yönelik faaliyetler uygulamaya konmalı. Bu anlamda tarlalar kontrol edilmeli, bu ağaçların bulunduğu alanlar için sürekli güncellenen bir harita veya cep telefonu uygulaması yapılmalı ve bu alanlar gönüllü kişiler tarafından toplanarak ihtiyacı olan insanlara dağıtımı sağlanmalı. Dünyada bir milyara yakın insanın aç olduğu unutulmamalıdır” diye konuştu.

Bir başka gıda israfının hasat veya nakil sırasında meydana geldiğini anlatan Fadıloğlu, “Bu durum gıdanın ezilmesine, çürümesine ve bozulmasına neden olmakta. Bunu önlemek için iyi tarım uygulamalarına önem verilmeli, nakliye ve depolamaya yeterli yatırım yapılmalı, süreçler gözden geçirilerek iyileştirilmeler sağlanmalı. Marketlerde depolara aktarma sırasında gıdaların zarar görmesi engellenmeli, gıda güvenliğinin sağlanmasına önem verilmeli, soğuk zincirin kırılması engellenmeli ve çalışan personelin eğitimi ile bilinçlenmesine önem verilmeli” diyerek bu şekilde tarla ve marketlerdeki israfın önüne geçilebileceğini kaydetti.

Evde küçük önlemlerle israfın önüne nasıl geçilir?

Evde veya restoranda yemek yedikten sonra tabakta bırakılan yemek artıklarının da bir diğer gıda israfına örnek olduğunu ifade eden Eylem Ezgi Fadıloğlu, “Gıda israfının önlenmesinde bilinçli tüketim alışkanlıklarının kazanılması büyük önem taşıyor. Dünyada milyonlarca insanın yetersiz beslendiğini, açlık sınırının altında olduğunu biliyoruz ve gün geçtikçe israfla birlikte bu sayının daha da artacağı öngörülmekte. Evlerde gıdaların saklanması, pişirilmesi ve tüketilmesine yönelik doğru planlar yapılmadığı için milyonlarca ton gıda çöpe gitmekte. Yiyebileceğiniz kadar yemek pişirmeli ve yemekler küçük porsiyonlarda servis edilerek tabakta kalması ve atılması önlenmeli. Açken ve ihtiyaç listesi yapmadan alışverişe çıkmamalı, gereğinden fazla gıda alarak bozulmasına neden olunmamalı. Kısa zaman içinde tüketilemeyecek olan meyve veya sebzelerden meyve-sebze suları yapabileceğiniz veya dondurabileceğiniz, olgun meyvelerden çeşitli meyveli kekler yapılabileceği ve sebzelerle turşular hazırlanabileceği unutulmamalı” önerilerinde bulundu.

“Verilere göre, ülkemizde günde 4,9 milyon ve yılda 1,7 milyar adet ekmek israf edilmekte”

Ekmek israfına özelikle dikkat çeken Dr. Fadıloğlu, “Ekmeğin evlerde çöpe atılmasındaki en önemli etmenler arasında gereğinden fazla alınması, uygun koşullarda saklanmaması yer alıyor. Ekmek ve diğer unlu mamullerin tüketiminde de dikkatli olunmalı, günlük ihtiyaca göre ekmek alınmalı, ekmekler yemek masasına dilimlenmiş olarak konulmalı, kopartılarak yenmeden kalan parçaların ziyan olması ve çöpe atılması engellenmeli. Kalan ekmeği derin dondurucuda saklamalı, ihtiyaç duyulduğu takdirde tost makinasında ısıtarak yemeklerinizin yanında sıcak olarak tüketebileceğiniz unutulmamalı. Bayat ekmekten galeta unu yapabileceğiniz ve çorbaların üzerinde kullanmak üzere kruton yapabilirsiniz. Çeşitli verilere göre, ülkemizde günde 4,9 milyon ve yılda 1,7 milyar adet ekmek israf edilmekte. Bu da bir ekmek 1,5 liradan hesaplandığında yıllık yaklaşık 2,5 milyar lira tutarındaki bir servetin çöpe gitmesi demek” diye konuştu.