790 yıllık Yivli Minare ve bölgesi, Arkeopark alanı olacak

Antalya’da UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan 790 yıllık Yivli Minare ve doğusunda yer alan Atabey Armağan Medresesi’nde kazı çalışmalarının ardından restorasyona başlanacak. Medresenin temelleri açığa çıkartılıp, Arkeopark alanı olarak ziyarete açılacak.

Tarihi Kaleiçi’nde bulunan Yivli Minare, Antalya’nın ilk İslam yapılarından biri olan ve 13. yüzyılda yapıldığı tahmin edilen Selçuklu eseri Yivli Minare, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne de alındı. 38 metre yüksekliğindeki Yivli Minarede, eserlerin gün yüzüne çıkarılması için kazı çalışmaları yapılıyor. Minarenin kemeri üzerinde bir kitabe bulunuyor. Kitabede ise “Bu mübarek uğurlu yapıyı, Ulu Sultan, Dünya’nın ve dinin yücesi, karanın ve iki denizin Sultanı, Şehid Sultan Keyhüsrev oğlu Keykubad resmetti” yazısı yer alıyor. Kitabe metninin neden eksik olduğu da bilinmiyor.

Medreseden günümüze sadece kapısı ulaştı

Yivli Minare Cami’nin doğusunda yer alan Atabey Armağan Medresesi ise 1239 yılında inşa edildi fakat günümüze sadece taç kapısı ulaştı. Kapının iki yanında kaba yonu taşlarla inşa edilen duvarlar, üzerinde de sülüs yazılı altı satırlık bir inşa kitabesi bulunuyor.

Kazılar devam ediyor

Bölgede, Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından Antalya Müzesi kontrolünde arkeolojik kazılar gerçekleştirildi. Çalışmalar kapsamında iki aşamalı olarak yapılan kazıda Atabey Medresesinin iç kısmında su kanalları, yapıya ait temel duvarları, su kuyusu gibi kalıntılar bulundu. Atabey Armağan Medresesinin batı bölümü ile Yivli Minarenin doğu duvarının hemen önünde -30 santimetre seviyesinden itibaren mezarlar bulundu ve bu mezarların bir kısmının direkt toprak üzerine yapıldığı, bir kısmının da etrafı taşlarla çevrelenmiş basit tipte mezarlar olduğu tespit edildi.

Kazı çalışmalarının sağlıklı yürütülebilmesi amacıyla söz konusu mezarlar açılıp belgelendirilerek, müze tarafından kaldırıldı.

“Kazıya başlanılmadan önce park alanıydı”

Yivli Minarenin bulunduğu alanın, ecdadın bıraktığı çok önemli bir miras olduğunu aktaran Antalya Vakıflar Bölge Müdürü Hüseyin Coşar, daha önce park alanı olarak kullanılan bu bölgede kazı çalışmaları yaptıklarını kaydetti. Coşar, “Park alanı olması dışında çeşitli ağaçlar vardı. Yapıya zarar vermekteydi. Biz kazıya başladığımızda burası yeşil bir alandı. İnsanların üzerinde rahatça dolaştığı, gezdiği bir alandı” dedi.

“Arkeopark gibi ziyaretçilere açacağız”

Günümüze sadece kapısı ulaşan Atabay Armağan Medresesi’ni özgün haliyle bırakabilmek için kazı çalışmalarına başladıklarını dile getiren Müdür Coşar, kazının ardından Yivli Minarenin altında 40 tane mezar bulunduğunu belirtti. Coşar, “Üzerinde maalesef daha önce dolaşılan, gezilen bir alandı. Biz bu mezarları Mevlevihane’nin oraya taşıdık. Tabi müze müdürüyle beraber yaptık. Medresenin kapısını açtığımız zaman bazı izlere ulaştık. İzleri takip ettik ve şuan gördüğümüz Atabay Armağan Medresenin, Selçuklu Medresesinin temellerine ulaştık. Tabi sonradan bazı eklemeler yapılmış. Bu niteliksiz eklemeleri kaldıracağız. Burada biz medresenin temellerini açığa çıkarıp, Arkeopark gibi ziyaretçilere açacağız” ifadelerini kullandı.

“Tarihi eserleri kotun altında kalmış”

Bölgenin 8 asırlık bir eser olduğunu ifade eden Vakıflar Bölge Müdürü Hüseyin Coşar, sözlerine şöyle devam etti:

“Genelde gördüğümüz üzere tarihi eserler maalesef yıllar içerisinde kotun altında kalmış. Bunu Şehzade Korkut Cami’nde de, Korkuteli Alaaddin Cami’nde de görmüştük. Burada da gördük. Biz, mevcut imaret medresesi kotun biraz altında kaldığı için yolda kazı yapacağız. Kot sayılarını düşüreceğiz. Şuan projeler hazırlanıyor. Kazı bitti ama yine devam edeceğiz. Proje hazırlanacak, proje koruma kurulundan geçtikten sonra uygulama yapıp, ziyarete açılacak. Kazıdan sonra ise projeye uygun şekilde restorasyon çalışmaları yapılacak”

Atabay Armağan Medresesi kapısında çimentolu sıvaların olduğunu belirten Coşar, “Bunları uzaklaştıracağız. Derzler yapacağız. Yivli Minarenin turkuaz renkli çinileri var. Kazı esnasında 9-10 tane çıktı. Onları yerine koyacağız. Daha sonra mezar kitabesi bulduk. Medresenin taç kapısının taşlarını bulduk” dedi.