Yerel esnafın kurtuluşu ‘yerel sepeti’ uygulamasında

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Salgın periyodunda getirilen kısıtlamalar nedeniyle lokal esnaf ziyana uğrarken, vatandaşların internet üzerinden alış-veriş yapma isteği büyük şirketlerin çıkarını tepeye çıkartıyor. Tüketiciyi Destekleme Derneği (TÜKDES) Genel Lideri Süleyman Bakal, bu durumu kıymetlendirerek, mahallî esnafı muhafazası için yetkililere ‘yerel sepeti’ kurma davette bulundu.

Dünyayı tesiri altına alan Korona virüs pandemi devrinde vatandaşlar, dışarıya çıkmamak için internet üzerinden alış-veriş yapmayı tercih ediyor. Yapılan bir araştırmada, pandemi periyodunda vatandaşların internet alış-veriş oranı yüzde yüzden fazla arttığı, bu alışverişlerin yüzde 62’sinin kredi kartı ve yüzde 38’inin banka kartıyla yapıldığı anlaşıldı. Erkekler yüzde 33, bayanlar ise yüzde 67 oranında internet üzerinden sipariş verdi. Fakat bu süreçte uygulanan kısıtlama nedeniyle mahallî esnafı epey güç duruma düşerken, bu siparişler büyük firmalara verilerek ödemeler online olarak gerçekleştirildi. İnternet siteleri aracılığıyla makul bir kurul karşılığında satış yapan esnaflar eserlerini birçok ile gönderebiliyor. Bu durumda büyükşehirlerdeki esnaf daha avantajlı olurken, geri planda kalan kısım eserlerini satamayarak sıkıntı günleri geçiriyor. TÜKDES Lideri Süleyman Bakal, bu durumu kıymetlendirerek her vilayetteki Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliğine, ‘yerel esnafın kurtuluşu için mahallî sepeti kurulsun’ davetinde bulundu.

“Yerel esnafı için ‘yerel sepeti’ kurulsun”

TÜKDES Lideri Bakal, pandemi sebebiyle mahallî esnafın yaşadığı zorluklarını göz önünde alınarak onlar için ‘yerel sepeti’ kurulması gerektiğini tabir etti. “Yerel sepeti’ nedir ve kim kurabilir?” sorusuna karşılık veren Lider Bakal, “Genellikle özel günleri yaklaşırken Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliklerimizin temsilcileri mahallî esnaftan, mahalledeki bakkaldan alış-veriş yapılması konusunda açıklamalar yaparlar. Biz Tüketiciyi Destekleme Derneği olarak bu açıklamaları önemsiyoruz ve destekliyoruz. Covid-19 sürecinde anlaşıldığı üzere internet üzerinde uzaktan aralıklı mukavelelerle yapılan alış-verişler fazlalaşarak devam etmektedir. Çağımızın geldiği noktada bu internette aralı mukavelelerle yapılan alış-verişler daha da artacağı ön görülüyor. Tüketiciler kendi mahallesindeki bir alış-veriş merkezi yerine internetten alış-veriş yaptığı vakit kendi mahallesindeki satıcı internet aracıyla tüketicilere eseri gönderiyor ve ödeme vilayet dışındaki büyük sepetlere yapılıyor. Hâlbuki 5362 Saylı Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği Kanununun 10’üncü unsurunun K bendinin kendine verdiği yetkiyi kullanan Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birlikleri bu türlü bir lokal sepet kursa tüketiciler kendi mahallesinden, kendi esnafından alış-veriş yapma imkânı bulacak. Bu halde süreç maliyeti azalacak. Tüketici, Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliğinin kurduğu sepetten alış-veriş yaptığı vakit o alış-veriş sitesine üye olan esnaf daha az komite ödeyecek, daha az maliyete katlanacak. Bu da tüketicinin alacağı mala yansıyacak. Biz bu türlü bir teşebbüsün olması durumunda tüketicileri ve esnafın bereketli bir alış-veriş yapabileceğini düşünüyoruz. Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliğine bu tıp; Eskişehir sepeti, Kütahya sepeti, Afyon Sepeti, Bilecik sepeti, Hakkâri sepeti, Kars sepeti, Edirne sepeti, Muğla sepeti üzere mahallî sepetler kurmaya davet ediyoruz” halinde konuştu.

Mahallî sepeti hem müşteri hem de satıcıya kazandıracak

Lider Bakal, kelam ettiği ‘yerel sepeti’nin kurulması için büyük internet sitelerini dikkate alınabildiği ve bu uygulama hem alıcı hem de satıcıya kazandıracağı lisana getirdi. Bakal, “Bu sepetlerin uygulamaları var Türkiye’de ve dünyada. Bu sepetleri büyük firmalar nasıl uyguluyorsa o halde yapılabilir. Onların kuralları daha kolaylaştırarak esnafa sunulabilir. Bu kolaylaştırma maliyete yansıyacak ve maliyete yansıtınca da tüketiciler daha uygun kaidelerde alış-veriş yapma imkânı bulacak. Ayrıyeten alınan mal ve hizmette her hangi bir ayıp çıkması durumunda vilayet dışında büyük firma ile muhatap olmak yerine tüketici kendi vilayetindeki mahallî sepetle muhatap olacak. Bu da hem tüketiciyi hem satıcıyı ve sağlayıcıyı rahatlatacak hem de süreç maliyeti düştüğü için bu cins uyuşmazlıkta fazla bir sorun ortaya çıkmayacak. Lokal sepetten yapılan alış-verişte tüketici, satın aldığı mal yahut hizmete daha kısa bir müddette erişebilecek. Bu da tüketicinin uzun bir mühlet mal ve hizmetten mahrum kalmasını azaltacak” formunda anlattı.

“Bu açıklama ‘büyük siteler kapansın’ manasına gelmez”

Mahallî sepetinin kurulması, vatandaşları büyük sitelerden çekinerek yalnızca mahallî sepetlerine yönelik alış-veriş yapması değil, bilakis alıcı için daha ek bir seçenek olacağı söz edildi. Lider Bakal bu bahiste, “Biz bunu söylerken ‘yerel sepetler kurulsun, ulusal ve milletlerarası sepetler kapansın’ demiyoruz. Sonuçta tüketicinin bilgilenme ve seçme hakkı var. Tüketici hem lokal sepetini inceleyecek hem ulusal sepeti inceleyecek hem de memleketler arası sepeti inceleyecek. İçinden kendisine en uygun mal ve hizmet nerede satılıyorsa onu alacak. Dolaysıyla bu bir kısıtlama değil, bilakis seçeneklerin fazlalaştırmasıdır. Bu çeşit lokal uygulama hem yere esnafı hem lokal tüketiciyi rahatlatacak. Onların daha uygun koşullarda alış-veriş yapma elde etmesinde yararı olacak diye düşünüyoruz biz” dedi.

“Bu açık bir çağrıdır”

TÜKDES Lideri Bakal, mahallî esnafı için ilgili kurumla yönelik yaptığı açıklamada son olarak şu kelamları kullandı:

“Biz, hem merkezi kamu otoritesinin, hem Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliğinin bağlı olduğu Bakanlığımızın hem de lokal Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliklerimizin bu tıp bir adım atmalarını, bu cins teşebbüslerde bulunmalarını öneriyoruz. Bu resmen açık bir davettir.”