Mardin’de mısır yerine alternatif olarak yer fıstığı yetiştirilmesi için çalışmalar başladı

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Kızıltepe Meslek Yüksekokulu Müdürü ziraî üretim uzmanı Doç. Dr. Yusuf Doğan, ikinci eser olarak mısır yerine maliyeti daha düşük ve daha su tüketen yer fıstığı ile ilgili çalışmalar başlattıklarını kaydetti.

MAÜ Kızıltepe Meslek Yüksekokulu Müdürü ziraî üretim uzmanı Doç. Dr. Yusuf Doğan, bölgede buğday ekiminden sonra ikinci eser olarak ekilen mısır yerine yer fıstığının daha az maliyet ve daha çok yarar getirdiğine işaret ederek 10 çeşit yer fıstığı ekimi çalışması başlattıklarını vurguladı. Sudan 2 kat, girdi-çıktıdan 3 kat daha az maliyete sahip olan ve pazar getirisi yüksek olan yer fıstığı ile ilgili çalışmalar bitirilince çiftçiler bilinçlendirilmeye başlanacak.

Bölgede ağır bir formda monokültürü tarımın yapıldığını belirten Doç. Dr. Yusuf Doğan, “Yani daha çok buğday ve ikinci eser olarak mısır ekimi yapılmaktadır. Bu alışkanlıklardan vazgeçirmemiz için çiftçiyi alternatif eserlere yönlendirmemiz gerekiyor. Bunların içlerinden bir tanesi de yer fıstığı. Yer fıstığının bir baklagil bitkisi olmasından ötürü, yağ bitkisi olarak da ağır kullanıldığı için aklımıza birinci olarak yağ bitkisi biçiminde gelmektedir. Oleik yağ asidinin yüksek olması kızartmalık yağ olarak kullanılması açısından kıymetlendirebiliriz. Zira bunların sıcaklığa karşı dayanıklılığının yüksek olması nedeniyle pek çok gelişmiş ülkelerde kızartmalık yağ olarak kullanılmaktadır. Öbür biçimde margarin, mayonez, sos ve balık konservesi formunda de bir üretim yapılabildiği üzere ülkemizde daha çok çerezlik olarak kullanılmaktadır. Çerezlik kullanılmasının temelinde ise fiyatların kıymetli olduğunu söyleyebiliriz. Sanayide ise yeniden kozmetikte kullanıldığı üzere boya üretiminde da tekrar yer fıstığı yağı kullanılmaktadır” dedi.

“Yer fıstığı kendinden sonra gelecek olan bitkinin topraktaki azot gereksinimini karşılıyor”

Birinci kere Mardin’de akademik çalışmalar ismine farklı enstitülerden elde edilen 10 farklı yer fıstığı çeşidinin yüksek lisans tezi olarak ekimini gerçekleştirdiklerini kaydeden Doç. Dr. Doğan, “Baklagillerin toprağı muhafaza fizikî, kimyasal ve biyolojik manada uygunlaştırma özelliğine sahip olduğunu da söyleyebiliriz. Bunların havada hür halde bulunan azotları toprağa bağlayarak hem azot gereksinimini karşılama hem de kendinden sonraki gelecek olan bitkiye azot muhtaçlığı karşılama açısından kıymetli bir yere sahip olduğunu da söyleyebiliriz. Yer fıstığı ile ilgili olarak akademik çalışmalar başlattık” diye konuştu.

“Yer fıstığı yetiştiricileri eserin pazar sorunun olmadığını söylüyor”

Ekim imkanlarını araştırdıktan sonra elde edilen sonuçları buğday ve mısır üretimine karşı olarak bir ekonomik tahlilini yaparak çiftçiyi bilgilendireceklerini vurgulayan Doç. Dr. Doğan, “Yer fıstığının yaygınlaşması için akademik manada birebir vakitte çiftçimizi yönlendirme açısından da çalışmalarda bulunacağız. Türkiye ortalamasına baktığımız vakit ortalama olarak 392 kilogram olduğunu söyleyebiliriz. Bölgemizde ise daha evvel çiftçi kaidelerinde yetiştirildiği vakit 420 kilogram üzerinde bir randıman aldığını da söyleyebiliriz. Mezopotamya toprakları içerisinde son devirlerde ekim alanlarının artmasıyla birlikte alternatif eser olarak ta biz bunu çiftçilerimize önerebiliriz. Şırnak’ta ekim alanına baktığımız vakit 63 bin dekarlık ekim alanına sahip olduğunu söyleyebiliriz. Biz oradaki yetiştiricilik yapan şahıslarla görüştüğümüz vakit pazar probleminin olmadığı söyleniliyor. Zira Adana’dan ve Osmaniye’den buraya gelip fiyatları 8 ile 12 lira ortasında bir fiyat verip aldıklarını söylediler” formunda konuştu.

“Yer fıstığındaki sarfiyat 1 ise mısırda 3 katı”

Yer fıstığı yetiştiriciliği yapıldığı vakit maliyeti 1 lira ise mısır yetiştiriciliğinde maliyetin 3 katına çıktığını lisana getiren Doç. Dr. Doğan, “Bu bahiste araştırdığımız vakit eserin girdi ve çıktı maliyeti açısından hesapladığımız vakit yer fıstığı yetiştiriciliği ekonomik manada üstündür. Son vakitlerde bölgemizde ve ülkemizde kuraklıkla ilgili kimi sorunlar yaşanmaktadır. Mısır bitkisine alternatif olarak yetiştiriciliği yapılabilecek olan yer fıstığının vejetasyon müddeti olarak ortalama 400 ile 500 milimetre yağış sulama ile yetiştiricilik ekonomik manada yapılırken mısırda bu oran yaklaşık 2 katıdır. Bununda su tasarrufu açısından değerli bir bitki olduğunu söyleyebiliriz” dedi.