Kripto paralara temkinli yaklaşmak şart

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Yaşar Üniversitesi İktisat Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Serpil Kahraman, yaşadığı dalgalanmalarla son vakitlerde isminden sıkça kelam ettiren ve global ölçekte süreç hacmi 1 trilyon doları, ülkemizde ise yılbaşından bu yana 1 milyar doları aşmış durumda olan kripto paralarla ilgili yatırımcıları uyardı.

Son vakitlerde isminden sıkça kelam ettiren ve birinci defa 2009 yılında BITCOIN ile başlayan, şifrelenmiş ve dijital sanal para üniteleri kripto paralar, artık yatırım enstrümanları ortasında yerini almış görünüyor. Bugün, kripto paralarda global ölçekte süreç hacmi 1 trilyon doları, ülkemizde ise yılbaşından bu yana 1 milyar doları aşmış durumda. Lakin, çeşitli spekülasyonlara açık olan dijital para fiyatlarında günlük olarak bile sert dalgalanmalar yaşanıyor. Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi İktisat Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Serpil Kahraman, bu dalgalanmaların devam edebileceğini belirterek, yatırımcıların dijital paralarla yaptıkları süreçlerde çok temkinli davranmaları gerektiğini vurguladı. Kahraman, “Spekülatif yatırım aracı da diyebiliriz, çünkü geçen haftalarda Elon Musk’ın telaffuzuyla sert fiyat dalgalanmalarını hepimiz gözlemledik. Yüksek getiri iştahına kapılmamak ve yüksek riski göz arkası etmemek koşul. Bu süreçte farklı yatırımlarını nakde çevirerek kripto paralara yatıran, lakin kayıpla kapatan çokça yatırımcı mevcut. Tam da bu noktada kripto paralara temkinli yaklaşmamız gerekiyor. Nihayetinde fakat ve lakin riske edilebilecek tasarrufların, bu spekülatif piyasaya yatırımı tercih edilmeli” dedi.

Tercihimiz altın, döviz ve vadeli mevduat

Türkiye’deki yatırımcıların tercihlerini kıymetlendiren ve finansal okur yazarlığın değerine dikkat çeken Dr. Serpil Kahraman, “Küresel ekonomilerde iktisat ve iktisat dışı faktörlerin bilhassa de Covid-19’un tesiriyle yatırım araçlarının getirilerinin beklentilerin altına inmesiyle birlikte yatırımcılar, bilhassa kripto paralara yönelmiş durumda. Çünkü Merkez Bankası datalarına nazaran, yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı dolardaki paha kaybına paralel olarak şubat ayının birinci haftasında 232 milyar 925 milyon TL’ye gerilerken, TL mevduatı ise 868 milyar 675 milyon TL’ye yükseldi. Keza ons altının 1800 doların altına inmesiyle altın tutma eğilimi de azaldı. Bilindiği üzere, ülkemizde hane halkı ve bilhassa küçük yatırımcıların yüklü tercihi ki klasik yatırım araçlarımız da diyebiliriz, altın, döviz ve vadeli mevduat. Yatırım fonları, hazine bonosu ve pay senetleri ise görece az tercih edilen enstrümanlar. Yatırım tercihi ve yatırım sepetinin oluşmasında, iktisat okur müellifliği esasen değerli bir etken. Bizler maalesef, yatırım enstrümanlarını âlâ tanımıyoruz. Meğer sistemde küçük birikimlerimizi değerlendirebileceğimiz farklı risk ve vade opsiyonları sunan yatırım araçları mevcut. Aslında fazla bilinmeyen fakat tıpkı altın ve dövizde olduğu üzere birikimlere farklı fiyatlarda eklemeler yahut kısmi satış imkânı sağlayan yatırım fonları da bir öbür tercih olabilir. Her bir yatırım fonunu içeriğinde farklı oranlarda pay senedi, değerli evrak vb. içeren bir sepet üzere düşünebiliriz. Bir öteki mevduat çeşidi olan kırık vadeli mevduat ile 7 gün ile 1 yıl ortasında yatırımımızı vadelendirebiliriz. Birebir biçimde tekrar kısa vadeli mevduatlarımız için gecelik faizlenen repo da bir seçim olabilir” diye konuştu.

“Temkinli yaklaşmak şart”

Kripto paraların ise klasik yatırım araçlarında beklenen getirinin düşük seyri ve artık süreç kolaylığının da tesiriyle tercihi artan bir araç haline geldiğini belirten Serpil Kahraman, “Kripto para yatırımı, taşınabilir telefonunuza uyumlu bir uygulama aracılığıyla, banka hesaplarınızdan EFT/havale yoluyla para aktararak yapılabilmekte. Ardından tıpkı başka para ünitelerinde olduğu üzere rastgele bir kripto para alım-satım süreci gerçekleşmekte. Haliyle kripto para yatırımının gitgide artan bir seyir izlediğini görüyoruz. Öte yandan, muhtemel yüksek getiri oranlarının cazibesi, sert fiyat düşüşlerini ve kayıpları gölgeleyebiliyor. Çoğunlukla ruhsal faktörlerin de tesiriyle yüksek getiri iştahıyla süratli hareket eden, fakat yüksek riski göz gerisi edebilen bir yatırımcı davranışı sergileyebiliyoruz. Kripto piyasasında da düşüş gördüğümüzde satış, yükseliş gördüğümüz an alış üzere anlık hareketlerle birçoklarınca kayıplar da yaşayabiliyoruz. Bu süreçte mevduat, arsa, mesken üzere yatırımlarını nakde çevirerek kripto paralara yatıran, lakin kayıpla kapatan çokça yatırımcı mevcut. Tam da bu noktada kripto paralara temkinli yaklaşmamız gerekiyor” diyerek ikazda bulundu.

“Ancak riske edilebilecek tasarruflar kripto para olarak değerlendirilmeli”

Kripto paraların mümkün getirisi kadar riskinin de yüksek olduğunun altını çizen Kahraman, şöyle konuştu: “Kripto paraların ekonomik faktörlerden etkilenmediği söylenebilir. Spekülatif yatırım aracı da diyebiliriz, çünkü gecen haftalarda Elon Musk’ın telaffuzuyla sert fiyat dalgalanmalarını hepimiz gözlemledik. Dakikalar içinde çok büyük oranda yükselişler ve inişler yaşandı. İlaveten, kripto paralarla ilgili rastgele bir yasal düzenleme de şimdi bulunmamakta. Kripto para yatırımında yaşanan kayıpların birçoğunda ise hırs ve risk algısının düzgün belirlenememesi üzere ögeler tesirli olsa da piyasanın spekülatif hareketlere son derece süratli reaksiyon veren, süratli hareket eden ve çok oynak yapısı göz kesinlikle önünde bulundurulmalı. Nihayetinde fakat ve lakin riske edilebilecek tasarrufların bu spekülatif piyasaya yatırımı, tercih edilmeli.”

Dr. Kahraman, yatırımlarımızı yastık altı yerine finansal sisteme kanalize etmenin inanç ve daha fazla getiri sağlamasının yanında, sistemde fon artışı sağlayarak ekonomik büyümeye katkıda bulunacağını da kelamlarına ekledi.