Alanya HEP’te Türklerde kadının yeri ve önemi konuşuldu

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Alanya DAİMA Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Topluluğu, toplumsal medyada gerçekleştirdiği canlı yayınlarla tarihe ışık tutuyor. Yayınevi Editörü Ayşegül Büşra Paksoy’un katıldığı canlı yayında, Türklerde bayanın yeri ve ehemmiyeti konuşuldu. Ayşegül Büşra Paksoy, “İthamda bulunanların Hıristiyanlık ve Yahudilik ile ilgili bilgileri var mı? Bozulmuş, tahrip edilmiş Hıristiyanlık ve Yahudilikte bayanın yeri çok aşağı bir mertebededir. Bu iki dine nazaran bayan kusurlu varlıktır. İslamiyet’te ise bu çok oburdur. İslamiyet bayana kıymet verir” dedi.

Çevrimiçi tarihi konferans, Üniversitenin Topluluk Lider Yardımcısı Yavuz Hayıt‘ın moderatörlüğünde gerçekleşti. Yayınevi Editörü Ayşegül Büşra Paksoy, Çağlar öncesi topluluklarda bayanın yerini anlatarak konuşmasına başladı. “Türklerde bayanın ehemmiyetinden bahsetmek için İslamiyet öncesi ve İslamiyet sonrası diye ayırmamız faydalı olacaktır. İslamiyet öncesi Türklerde bayanın yeri vve ehemmiyetini konuşurken, birinci çağlardan itibaren, bayanın toplumdaki yeri ile ilgili genel bir cümlemiz olabilir. Çabucak çabucak birçok toplumda bayanın pek bir değer arz etmediğini söyleyebiliriz” diyen Paksoy, şöyle devam etti:

“Bunu bize tarihi kaynaklar, araştırmacıların araştırmaları da söylemekte. Hiçbir pahaya sahip değillerdi birçok toplumda lakin Türklerde bu türlü değildi. Eski Çinlerde bayan kocasının kölesiydi. Bu türlü kabul edilirdi. Kocası ve çocuklarıyla birlikte sofraya oturamazdı. Ayakta durup onlara hizmet ederdi. Eski Hint toplumunda da bayanın miras hakkı yoktu. Çocukluğunda bayanı babasına, gençliğinde kocasına, kocası vefat ettiyse erkek çocuğuna veya kocasının ailesindeki erkeklere teslim ederdi. Hinduizm’in klasik en eski metinlerinde bayan; vefattan, kasırgadan, yılandan daha makûs ve aşağılık yaratık olarak geçmektedir. Budalarda ise bayanlar dine bile giremiyordu. Mısır’da bayanlar ve erkekler yakın haklara sahipken Firavun devrinde bayanlar köleleştirildi. Bu türlü bir duruma Türklerin en eski tarihlerinde bile rastlanamaz. Medeniyetin beşiği denilen Yunanlılarda ise bayanlar neredeyse kölelerle bir tutuluyordu.”

“Kadının yeri birtakım problemlerde evvelden iyiydi”

Yayınevi Editörü Ayşegül Büşra Paksoy, eski Türklerde bayana bakış hakkında da bilgiler aktardı. Eski Türk yöneticilerde çoklukla çok eşliliğe rastlandığını lakin halkta tek eşliliğin benimsendiğini söyleyen Paksoy, “Eski Türklerde yöneticilerde çok eşliliğe rastlanırdı lakin bu halkta tek eşlilik temeldi. Yönetici ailelerde de birinci eş sürekli hakanın yanında yer alırdı. Hakan savaşa gittiğinde onun misyonlarını yerine getirir, önemli bir mesuliyeti vardı. Miras hukukunda ise günümüzdeki üzere bir anlayış yoktu. O vakit miras babadan oğla geçerdi. Oğul yoksa kıza geçerdi. Eski Türklerde karı-kocanın malları ortaktı. Bayanın kocasından başka mal edinme hakkı vardı. Çağdaş çağlara kıyasla elbette Türklerde de bayana karşı davranışlarda sorunlar vardı. Zihniyet olarak bize tuhaf gelen alışkanlıklar vardı. Bugün ile mukayese edildiğinde, kimi sorunlarda bugünden daha uygun konumdaydı” diye konuştu.

İslamiyet bayana paha verir

Eski çağlarda bayanın yeri ve kıymeti hakkında bilgiler aktaran Paksoy, mitolojik metin ve destanlardan örnekler vererek konuşmasına devam etti. Paksoy, “Yunan mitolojisinden kalan Pandora’nın kutusu diye bir tabir vardır. Pandora’nın kutusunda ıstıraplar ve kötülükler vardır. Mitolojiye nazaran bayan öç alma, ıstırap kötülük simgesi olarak görülürdü. O periyodun ideolojisine taraf veren isimler bile bayanı bir köle olarak gören açıklamalar yapmıştır. Türk destanlarda da bayan, hoşluk konusunda ayrıcalıklı kabul edilir. Dede Korkut kıssalarında bununla ilgili sözlere de rastlarız. Seçilecek bayanlarda yiğitlik, cüret aranırdı. Uygur yazıtlarına baktığımızda orada bayanın rolü çok daha kesin haklarla muhakkaktır. Han ya da Khanla birlikte devletin vazgeçilmez unsuruydu. Eski Türklerde kız ve erkek evlat birbirinden farklı tutulmamıştır” diye konuştu. İslamiyet’te bayana yönelik ithamların haksız olduğuna vurgu yapan Editörü Ayşegül Büşra Paksoy, “Kulaktan dolma üç beş bilgiyle hurafelerle İslamiyet ismine bir kanaat geliştirip sonra da bayanın toplumdaki yerini bir dine bağlama biraz ilkel oluyor. İthamda bulunanların Hıristiyanlık ve Yahudilik ile ilgili bilgileri var mı? Bozulmuş, tahrip edilmiş Hıristiyanlık ve Yahudilikte bayanın yeri çok aşağı bir mertebededir. Bu iki dine nazaran bayan kusurlu varlıktır. İslamiyet’te ise bu çok oburdur. İslamiyet bayana paha verir” dedi.