1. AMAÇ:
Bu Yönerge’nin amacı; Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Jandarma Genel Komutanlığı
(J.Gn.K.lığı) ve Sahil Güvenlik Komutanlığı (S.G.K.lığı) personeli ve aileleri, öğrenci, askerî ve sivil
personel adayları, askerlik görevi ile yükümlü vatandaşlara yapılacak sağlık işlemlerini ve TSK,
J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeline yurt içi ve dışında kamu ve özel sağlık hizmet sunucularında
uygulanacak her türlü sağlık işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
2. KAPSAM:
Bu Yönerge;
a. General, amiral, subay (sözleşmeli ve yedek subay dahil), astsubay (sözleşmeli dahil),
TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı kadrolarında görevli 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi
memur, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler ile kendi kanunlarına göre
bakmakla yükümlü bulundukları aile fertlerini,
b. Öğrencileri ve öğrenci adaylarını, sözleşmeli/muvazzaf subay ve astsubay adaylarını,
uzman erbaş adayları, sözleşmeli erbaş/er adayları, erbaş ve erler ile yükümlülerini (yoklama ve sevke tabi er ve yedek subay aday adayları),
c. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı ile ilgisi bulunan diğer kişileri kapsar.
3. TANIMLAR VE KISALTMALAR:
Bu Yönerge’de kullanılan tanımlar EK-A’da, kısaltmalar ise EK-B’dedir. J.Gn.K.lığı ve
S.G.K.lığı personeli için Birliği/Kurumu; Sınıfı/Branşı, Garnizon/Hizmet Bölgesi ve Askerlik/Görev
ibareleri kullanılacaktır.
4. ESASLAR:
a. Yönerge; TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personelinin muayene esaslarını, Sağlık Kurulu
faaliyetlerinin işleyişini, Sağlık Raporlarının hazırlanmasını ve bu raporların onaylanma şeklini, kontrol muayene esaslarını, personelin periyodik muayene esaslarını, atamaya esas raporlarını
resmi veya özel sağlık kuruluşlarınca verilen sağlık raporlarının onay esaslarını, uçucu personelin ve uçucu adaylarının sağlık muayene işlemlerini, denizaltıcı, dalgıç (birinci sınıf dalgıç, sualtı taarruz, sualtı savunma, mayın harbi dalgıcı), kurbağaadam, kurtarma yüzücüleri, komando vb. özel ihtisas personelini ve bunların adaylarının sağlık muayene işlemlerini, TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığınca temin edilecek adayların sağlık muayene işlemlerini, ihtiva eder.
b. Komando, yükümlü, uçucu, dalgıç gibi özellik arz eden muayeneler için birlik
komutanlıkları/garnizon komutanlıkları/askerlik şubeleri ile yetkili hastaneler veya Kamu
Hastaneleri Kurumu İl Sekreterlikleri arasında özel (hizmetin daha iyi yürütülmesi, kısa Bu Yönergenin uygulanmasından doğan ve kısa sürede giderilmesi gereken
aksaklıklara ilişkin Yönerge değişikliği İçişleri ve Sağlık Bakanlığı ile koordine edilerek MSB
tarafından yapılabilir.
5. YETKİ VE SORUMLULUKLAR:
a. Yönerge’nin uygulanmasından Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı,
İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ile bunların tüm sağlık kurum ve kuruluşları ile birlik, karargâh ve
kurum amirleri sorumludur.
b. Yönerge’nin geliştirilmesi ve güncellenmesi için öneride bulunmaktan tüm personel,
Yönerge’nin güncelliğinin muhafazası, yapılan tekliflerin değerlendirilmesi ve gerekli değişikliklerin yapılmasından MSB Sağ. D.Bşk.lığı sorumludur.
İKİNCİ BÖLÜM
SAĞLIK KURULU FAALİYETLERİ USUL VE ESASLARI
1. SAĞLIK KURULU:
a. Bu Yönerge kapsamındaki personelin sağlık yeteneklerini tespit etmek amacıyla
verilecek sağlık raporları Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kuruluşları Sağlık Kurulları tarafından düzenlenir.
b. Uçucu personelin Sağlık Kurulu muayeneleri uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye
yetkili sağlık kuruluşlarında yapılır. Bu kuruluşlarda bulunan hava uzay hekimliği uzmanı tabipler sağlık kurulunun sürekli üyesidir. Bu merkezlerde teşkil edilen sağlık kurullarında görevlendirilecek uzman tabiplerin en az üçü “Uçuş Tabipliği” kursu görmüş olmalıdır.
c. Denizaltıcılık, dalgıç (birinci sınıf dalgıç, sualtı taarruz, sualtı savunma, mayın harbi
dalgıcı), kurbağa adam ve kurtarma yüzücüleri, özel ihtisaslı personelin (dalış tabibi ve basınç odası operatörü dâhil) periyodik muayenelerini veya aday muayeneleri uçucu ve dalgıç sınıfı (denizaltıcı sınıfı dahil) raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarında yapılır. Bu merkezlerde teşkil edilen sağlık kurullarında sualtı hekimliği ve hiperbarik tıp uzmanı bir üye bulundurulur. Sualtı hekimliği ve hiperbarik tıp uzmanının bulunamadığı durumlarda yerine, dalış tabibi intibak kursu görmüş tabip bir üye bulundurulur.
ç. KKTC’de görevli TSK personelinin, “Türk Silahlı Kuvvetleri, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı
Personelinin Sağlık Yeteneği Yönetmeliği”nde geçen öğrenci ve adayların sağlık muayeneleri, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş/er adaylarının sağlık muayeneleri, dış kaynaktan alınan subay ve astsubay adaylarının sağlık muayeneleri, hidrazin kullanılan yerlerde ve korozyon kontrol v.b. faaliyetlerde çalışan personelin sağlık muayeneleri, sağlık nedeniyle memuriyetten ayrılacak sivil personel sağlık muayeneleri ile uçucu ve dalgıç sınıfı personel sağlık muayeneleri dışındaki sağlık kurulu raporlarını vermeye Girne Asker Hastanesi Sağlık Kurulu yetkilidir.
d. Geçici Sağlık Kurulu
Seferde ve olağanüstü hallerde; MSB, Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı
ile ordu, donanma, kolordu, tümen ve tugay komutanlıkları veya bunların eşiti komutanlıkların emriyle er toplama ve yollama merkezlerindeki birliklerde sağlamlar ile hasta ve arızalıların ayırt edilmesi amacıyla asgari üç uzman tabipten oluşacak şekilde kurulur. Gereken hallerde Sağlık Bakanlığınca uzman tabip desteği verilir.
2. SAĞLIK KURULUNA GİRME:
a. Yükümlüler (yoklama ve sevke tabi er ile yoklama ve sevke tabi yedek subay aday
adayları) dâhil Sağlık Kuruluna başvuracak tüm personel ilgili makamlarca düzenlenen sevk yazısı ile hastaneye müracaat eder. Sevk yazısını hazırlayan makam tarafından personelin ne maksatla muayene edileceği sevk yazısında belirtilir. Yatarak tedavi gören personelden ayrıca sevk kağıdı istenmez. Sevk yazısı örneği EK-C’dedir.
b. Erbaş/er ile yükümlülerin (yoklama ve sevke tabi er ile yoklama ve sevke tabi yedek
subay aday adayları) sevkleri T.C. Kimlik Numarası belirtilmiş, imzalı ve fotoğraflı (mühürlü/soğuk damgalı ve yapışkan asetatlı) sevk yazısı ile yapılır. Fotokopi ile çoğaltılmış fotoğraflar Sağlık Kurulu işlemlerinde kullanılmaz. Webcam ile çekilen fotoğraf kullanılacak ise fotoğrafın kişiyi tam tanımlayacak şekilde ve 25 x 32 mm. ebatlarında olmasına özen gösterilir. Webcam ile çekilen fotoğraflarda asetata gerek yoktur.
c. Uçuculuğa ilişkin muayenelere sevk edilen personelin sevk yazılarında, ne maksatla
(yıllık periyodik, dört yıllık periyodik, kontrol, ilk muayene vb.) muayene edilecekleri ve hava aracı kategorileri mutlaka belirtilir.
ç. Denizaltıcı, dalgıç, kurbağaadam ve kurtarma yüzücüleri personelin sevk yazılarında
ne maksatla (ilk muayene, yıllık periyodik, kontrol, vb.) muayene edilecekleri belirtilir.
d. Sağlık Kurulu işlemlerinde T.C. Nüfus Cüzdanı yerine Kimlik Belgesi olarak Askerî
Kimlik Kartı, Pasaport ve T.C. Kimlik Numaralı Sürücü Belgesi ile T.C. Kimlik Numaralı Evlilik Cüzdanı kullanılabilir. Savcılıklar tarafından hastaneye sevk edilen hükümlü ve tutukluların bu belgeleri ibraz edememeleri halinde sevk yazısı yeterli kabul edilir.
e. Yoklama muayenesi için gönderilen yükümlüler Askeralma Yönergesi ekinde yer alan
“yoklama formu” ile muayene edilir. Bunlardan Sağlık Kuruluna çıkması gerekenler için formun üzerine, “Sağlık Kuruluna sevki uygundur” ibaresi yazılarak askerlik şubelerine geri gönderilir. Yükümlülerin Sağlık Kurulu işlemlerinde T.C. kimlik numarası ve üzeri laminasyon malzemesi ile kapatılıp (Webcam ile çekilen fotoğraflarda laminasyon gerekmez) soğuk damga ile damgalanmış fotoğraf içeren, örneği EK-C‘de belirtilen sevk yazısı kullanılır. Bu şartları taşımayan sevk yazılarına işlem yapılmaz. Sağlık Kuruluna çıkanların üç imzalı sevk yazısı ile yükümlüye ait resimler, kendisine ve T.C. Nüfus Cüzdanı, Pasaport, T.C. Kimlik Numaralı Sürücü Belgesi, T.C. Kimlik Numaralı Evlilik Cüzdanı veya Askerî Kimlik Kartına bakılarak kontrol edilir.
f. Haklarında Sağlık Kuruluna çıkarılmak suretiyle kesin işlem yapılacağı bildirilen
silâhaltındaki erbaş ve erlere birlikleri veya askerlik şubesi tarafından fotoğraflı sevk yazısı
düzenlenir. Ancak yatarak tedavisi sürenlere kesin işlem yapılacaksa, nüfus cüzdanı ibraz edilmesi şartıyla, fotoğrafsız sevk yazısı ile de işlem yapılabilir.
g. Yükümlülerin ve silâhaltındaki erbaş ve erlerin, sevk edilen yetkili sağlık kuruluşu
tarafından başka bir hastaneye sevk edilmesini gerektiren durumlarda, hastane baştabipliğince düzenlenecek sevk yazısı, fotoğraf üzeri imzalı, mühürlü ve yapışkan asetat ile kapalı olarak hazırlanır. Yetkili sağlık kuruluşu tarafından hazırlanan yeni sevk yazısına; yükümlülerde askerlik şubesince verilmiş olan ilk sevk yazısının, silâhaltındaki erbaş ve erlerde ise birliği veya askerlik şubesince düzenlenmiş olan ilk sevk yazısının aslı eklenir. Yükümlülerde askerlik şubesince verilmiş olan ilk sevk yazısının, silâhaltındaki erbaş ve erlerde ise ilk sevk yazısının onaylı bir tıpkı çekim sureti hastane tarafından dosyalanır.
ğ. Askerlik yoklama muayenesinde uzman tabip tarafından muayenesine ihtiyaç duyulan
yükümlüler Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kuruluşlarına gönderilir. Bu yükümlülerle, birlik ve askerlik şubelerinden gönderilen erbaş ve erlerden;
(1) SYY’ye göre “Askerliğe Elverişlidir” kararı verilecek olanlar hakkında, Sağlık
Kuruluna çıkarılmadan ilgili uzman tabibin/tabiplerin kararı ve baştabibin onayıyla karar verilebilir.
Bu karara itiraz edilmesi durumunda birliği veya askerlik şubesi tarafından; hakkında sağlık kurulu raporu düzenlenmek üzere yükümlüler aynı hastaneye, silâhaltına alınmış olan erbaş ve erler ilgili branşta uzmanı olan en yakın Sağlık Bakanlığınca belirlenen yetkili sağlık kuruluşlarına sevk edilir.
(2) İlgili uzman tabip/tabipler tarafından muayene işlemleri yapılarak, konsültasyon
gerektiren bir rahatsızlığı varsa ilgili branşlardan konsültasyon alınarak Sağlık Kuruluna çıkarılır.
h. Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, öğrenci ve sivil memurlardan; Sağlık Kuruluna çıkarılacak olanların hastalıkları SYY’ye göre “TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığında Görev Yapamaz”, “Sınıfı/Branşı Görevini Yapamaz” kararı gerektirenler, ilgili branş hekimi ile ilgili branş hekiminin lüzum gördüğü diğer branş hekimleri tarafından muayene edilir. Bulgular sağlık kurul muayene fişine yazılır ve personel Sağlık Kuruluna çıkarılır.
3. RAPOR DÜZENLENMESİ:
a. Sağlık kuruluna gireceklerin raporları, ilgili uzman tabip tarafından sağlık kurulu
muayene fişine yazılır. Yaptırılan laboratuvar tetkiklerinin sonuçları protokol numarası verilerek rapora yazılır.
b. Sağlık teşkillerinde, yapılan tüm işlemler ile laboratuvar tetkik sonuçları sisteme
otomatik olarak işlenerek oturuma katılanların incelemeleri sağlanır.
c. Sağlık Kurulu muayene fişlerinin servis ve laboratuvarlarla ilgili bölümlerine, bu bölümlerin protokol defterindeki numaralar yazılır ve uzman tabipler tarafından imzalanır.
ç. Sağlık Kurulu muayene fişinde; rapor yazan uzman tabipler yazdıkları raporun altına, laboratuvar uzman tabipler raporlarda yalnız kendi bölümlerinin altına, kurul üyesi olmadığı halde rapor yazan bölümlerin uzman tabipleri ise raporların en alt hanesinde yazılı olan isimlerinin üzerine imza atarlar.
d. Sağlık Kurul muayene fişine, Sağlık Kurulunda verilen son karar yazılır.
e. Laboratuvar uzmanı tabipler hariç olmak üzere kurula giren bütün uzman tabipler bu fişin altını her oturum sonunda imzalar.
f. Sağlık Kurulunda alınan kararlar üyelerin oy çokluğu ile kabul edilir. Sağlık Kurulu
toplantısında verilen karara katılmayan üyeler olduğu takdirde oylama yapılarak çoğunluğun kararı kabul edilir. Oylar eşitse Sağlık Kurulu başkanının lehinde oy kullandığı karar kabul edilir. Alınan karara katılmayan üyeler şerh yazmak zorundadırlar. Şerhler rapor fişine kırmızı renkli mürekkepli
kalemle yazılır, altı imzalanır.
g. Rapora ve Sağlık Kurulu defterine ilgilinin cepheden çekilmiş, yüzünün son halini net olarak gösteren fotoğrafı yapıştırılır. Fotoğraflarda üniformalı olma şartı aranmaz. Fotoğrafın üzeri yatan hastalarda ilgili uzman tabip, ayaktan hastalarda ve adaylarda sağlık kurul başkanı tarafından imzalanır. Sağlık Kurulunda mühürlenir ve asetatla kaplanır. İşlemlerde web kamerası ile çekilmiş yüzünün son halini net olarak gösteren üzeri mühürlenmiş ya da soğuk damgalanmış fotoğraf kullanılabilir.
ğ. İstirahat, hava değişimi raporu için sağlık kuruluna çıkacak hastalar, ilgili uzman
tabibinin gerekli gördüğü ve sağlık kurulu muayene fişine yazdığı branşlarda muayene olur, diğer branşlarda muayene olmadan hakkında sağlık kuruluna girmek üzere işlem yapılır. Sağlık Kurulu tarafından uygun görülen hastalara gerekli rapor tanzim edilir.
h. Bir önceki fıkrada sayılan raporlar [istirahat ve hava değişimi raporlarında bir seferde en fazla altı aya (dâhil) kadar], biri ilgili uzman tabip olmak üzere üç uzman tabibin imzası ile düzenlenebilir. Bu tür raporlar baştabip veya baştabip yardımcısınca onaylanır ve fotoğraf aranmaz.
4. RAPOR YAZIMI:
a. Sağlık Kurulu rapor formatına, muayenenin yapıldığı hastanenin ismi, rapor tarih ve numarası, hastaneye giriş ve çıkış tarihleri, yattığı gün sayısı, kurula çıkaran klinik, muayeneye
gönderen makam ve bu makamın sevk yazısı tarihi ile şahsın T.C. kimlik numarası, heyet huzurunda ölçülen boy ve kilosu, açık künye bilgileri, birlik bilgileri, sınıfı, kuvveti, statüsü ve rütbesi, hangi maksatla muayeneye gönderildiği, kaçıncı Sağlık Kurulu işlemi olduğu, ne maksatla yapıldığı, adresi ve yerli askerlik şubesi yazılır.
b. Raporun bulgular bölümünde ilgili kliniğin raporu ayrıntılı olarak yazılır.
(1) Raporda tarih ve protokol numarası belirtilir. Rapora konu kişinin kısa kimlik
bilgisi ile başlanır (erbaş ve erlerde kaç aydır silâhaltında olduğu yazılır).
(2) Kaçıncı Sağlık Kurulu işlemi olduğu, önceki işlemlerine ait raporların tarih ve
numaraları ile raporlarda yer alan teşhis ve kararlar belirtilir.
(3) Kişinin heyet işlemi görmesine neden olan hastalığa dair şikâyetleri, anamnezi,
hastalık ve aile öyküsü ile muayene bulguları açıklanır. Son olarak hastalığın tanısını
destekleyecek laboratuvar sonuçları, varsa tanıyı belirleyen ameliyat bilgileri ve klinik karar yazılarak rapor sonuçlandırılıp yazan tabip tarafından imzalanır.
c. Hastalık ile ilgili tetkiklere yönelik laboratuvar branşlarının raporları, klinik raporunun hemen altına protokol numarası ile yazılır ve ilgili laboratuvar branş uzmanı/görevli tabip tarafından imzalanır.
ç. Sağlık Kurulu işlemini yapan hastane dışında başka bir hastaneden alınmış rapor,
tetkik veya muayene sonucu varsa bunlar, protokol numarası, tarihi ve düzenleyen tabibin kimliği ile birlikte bulgular bölümünde belirtilir. Bunlardan, alındığı hastanenin baştabiplik veya mesul müdürlük onayı bulunmayanlara işlem yapılmaz.
d. Raporun tanı ve kararı SYY ekinde yer alan hastalıklar listesindeki madde, dilim ve fıkralara uygun bir şekilde yazılır. Rapor tanısının ICD kodlarına göre yazılması halinde, SYY’ye uygun tanılar da parantez içerisinde yazılır.
e. Sağlık Kurulu toplantısına katılan ve muayene fişlerinde ismi ve imzası bulunan uzman tabipler raporun bulgular kısmını ayrıca imzalamaz. Hastanelerce hazırlanan sağlık raporunun bulgular kısmında isim kaşelerinin üzerinde “İmza fişte” yazısı otomatik olarak çıkar.
f. Raporun bulgular bölümünün uzun olması veya zeyil raporu düzenlenmesi gibi
sebeplerle rapora ek yapılması durumunda ek yapılan kısmın birleşim yerleri her iki kenardan ilgili uzman tabip tarafından imzalanır ve mühürlenir.
g. Tetkik maksadıyla verilen doku örneklerinin (kan, biyopsi örneği, balgam vs.)
başkalarına ait örneklerle karıştırılmamasından tetkikleri yapan tüm makamlar sıralı olarak sorumludur.
5. RAPOR KARARLARI:
a. Rapor kararları SYY’nin ilgili maddeleri ile uyumlu, açık ve anlaşılır olarak yazılmalıdır.
b. Sağlık kurulları tarafından düzenlenen sağlık raporlarında, birden fazla tanı
konulduğunda raporun tanı kısmına tanıların tamamı; karar kısmına ise bu tanılara ait SYY’deki hastalıklar listesindeki karar kodlarının tamamı yazılır ve karar ifadesi olarak karara esas teşkil eden en ağır madde, dilim ve fıkralara ait ifade yazılır. Askerlik şubelerine 1111 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi kapsamında teşkil edilen geçici sağlık kurulları tarafından düzenlenen sağlık raporlarında ise karara esas teşkil eden en ağır madde/ dilim ve fıkra yazılır.
c. Öğrenci, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş/er, erbaş/er ile bunların adayları,
sözleşmeli/muvazzaf subay ve astsubay adayları hakkında B ve D dilimlerine giren hastalıkları nedeniyle tanzim edilen raporların karar kısmına, ilgisine göre “Öğrenci, Uzman Erbaş, Sözleşmeli Subay/Astsubay/Erbaş/Er Olamaz, Askerliğe Elverişli Değildir” kararı yazılır.
ç. Sivil memurlar ve bunların adayları için verilen tüm Sağlık Kurulu raporlarında raporun karar bölümüne SYY’nin ilgili madde, dilim ve fıkraları yazılır.
d. Askerî işyerlerinde çalışan işçilerin sağlık işlemleri ve periyodik muayeneleri, iş ve işçi ilişkilerini düzenleyen kanun ve toplu sözleşmelere göre yürütülür.
e. Sağlık Raporunun hazırlanmasından başlayarak Sağlık Kurulu üyeleri tarafından
imzalanmasına kadar yapılan tüm işlemler sırasında, sağlık raporu ve Sağlık Kurulu kayıtlarında fark edilen hatalar ilgili uzman tabip tarafından düzeltilir. Düzeltme işlemi yapılırken karalama yapılmaz, kapatıcı veya silici kullanılmaz. Düzeltme işlemi kelime veya cümlenin üzerine tek çizgi
çekilerek ve yanına doğrusu yazılarak yapılır. Düzeltmeyi yapan kişi isim kaşesi basar, imzalar ve tarih atar.
6. RAPOR SORUMLULUĞU:
a. Raporun;
(1) Tanı ve kararı ile rapor içeriğinin SYY ile diğer mevzuata tam ve eksiksiz
hazırlanarak Sağlık Kuruluna arz edilmesinden sağlık raporunu düzenleyen ilgili uzman tabip,
(2) SYY’ye göre tanıyı destekleyen ve bulunması zorunlu belge ve bilgilerin rapor
içeriğinde tam ve eksiksiz yer almasından, tanı ve kararın SYY ile diğer mevzuata tüm Sağlık Kurulu üyeleri, Sağlık Kurulu Başkanı ve Baştabip sorumludur.
b. Baştabip Sağlık Kurulunca verilen raporları inceler ve uygun bulduklarını onaylayarak raporun kararına göre EK-Ç’ de belirtilen onay/inceleme makamına gönderir. (Ancak onay/inceleme makamı hastane baştabiplikleri olan raporlara ayrıca işlem yapılmaz.) Uygun bulmadıkları raporların eksik hususlarını belirterek Sağlık Kuruluna düzeltilmesi için iade eder.
Sağlık Kurulu, baştabibin iadesine rağmen kararını gerekçe belirterek değiştirmezse, baştabip yapacağı incelemeyi müteakip raporu onaylar veya onaylamadan gerekçesini belirterek kontrol muayenesi talebi ile o yerin en büyük mülki amirliğine gönderir.
c. Sağlık kurulu raporları, düzenleyen hastanelerin baştabiplikleri tarafından onaylanır.
Onaylanmayan raporlar kesinlik kazanmaz ve bu raporlar uyarınca, sıhhi izinli sayılma halleri hariç, herhangi bir işlem yapılamaz.
ç. Yükümlülerin, “Ertesi Yıla Bırakma” ve “Sevki Geciktirme” raporları yetkili sağlık
kuruluşu baştabipliklerinin onayı ile kesinlik kazanır. Yoklama döneminde yükümlüler için düzenlenen “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı sağlık kurulu raporu. MSB Sağ.D.Bşk.lığının onayını müteakip kesinleşir.
d. Askerlik şubelerinde 1111 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi kapsamında teşkil edilen geçici sağlık kurulları tarafından düzenlenen “Ertesi Yıla Bırakma” ve “Sevki Geciktirme” kararlı sağlık raporları şubelerin bağlı bulunduğu askeralma bölge başkanlıklarınca, “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporlar M.S.B Sağ.D.Bşk.lığının onayını müteakip kesin işlem yapılır.
e. “TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığında Görev Yapamaz”, “Askerliğe Elverişli Değildir” ve “Öğrenciliğe Devam Edemez” kararlı sağlık kurulu raporları, M.S.B Sağ.D.Bşk.lığı, J.Gn.Klığı ve S.G.K.lığı tarafından SYY’ye uygunluk açısından incelenir. Bu inceleme sonuçlanmadan raporlar geçerlik kazanmaz. Raporlar ile ilgili son onay makamları EK-Ç’de yer almaktadır.
7. EK RAPOR VE ZEYİL RAPORU:
a. Ek Rapor;
(1) Mahkemeler, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve benzeri makamlar; adli konular
ile iş gücü kaybının veya hayati tehlikenin olup olmadığının belirlenmesi gibi konularda daha önce hakkında Sağlık Kurulu raporu tanzim edilmiş personel için ek rapor talep edebilir. Ek rapor talep eden makam tarafından ilgili şahsa ait önceki Sağlık Kurulu raporları ile konu hakkındaki tüm adlimve tıbbi belgeler hastane baştabipliğine gönderilir.
(2) Ek rapor talep edilen hastane baştabipliğince, örneği EK-D’de bulunan ek rapor
tanzim edilir. Hazırlanan ek rapor, Sağlık Kurulu üyesi tabipler ve Sağlık Kurulu başkanınca imzalanır. Ek raporu baştabip tarafından onaylanarak talep eden makama gönderilir.
(3) Ek raporlar, Sağlık Kurulu defterine “Ek Rapor”dur yazılarak kayıt edilir. Ek
raporun numarası, ek raporun yazıldığı hanenin numarasıdır.
b. Zeyil Raporu: Hastaneler ve askerlik şube başkanlıkları tarafından onay/inceleme
makamına gönderilen raporlarda onay/inceleme makamınca tespit edilen eksik ya da hatalı hususlar dolayısıyla iade edilmiş raporlara yazılan raporlardır. Zeyil raporu, asıl raporun arka yüzünün en alt kısmına yazılır. Yazılacak zeyil rapor hacmi büyük ise ayrı bir kâğıda yazılır, sağlık raporunun ek rapor kısmına yapıştırılarak eklenir. Zeyil raporları mutlaka ıslak imzalı asıl rapor üzerinde yapılır. Ek yerleri sağlık kurul başkanı tarafından onaylanır ve mühürlenir. Zeyil raporu yazımına onay/inceleme makamının iade ettiği yazının tarih ve numarası yazılarak başlanır. Eksik
ya da hatalı bölüm düzeltilerek yazıldıktan sonra yeni raporun tarih ve numarası Sağlık Kurulu defterine kayıt edilir. Zeyil raporunun numarası, sağlık kurul defterinde zeyil raporunun yazıldığı hanenin numarasıdır. Bu haneye “Zeyil Raporudur” ibaresi eklenir. Zeyil raporunun altı zeyil edildiği tarihte kurula katılan tüm üyeler tarafından imzalanır.
c. Gerek görülmesi halinde askerlik şubelerinde teşkil edilen geçici sağlık kurulları
tarafından tanzim edilen “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporların tanı ve karar bölümünde onay makamı SYY’ye uygun değişiklik yapabilir. Bu şekilde değişiklik yapılan raporlar zeyle gönderilmeden onaylanmayı müteakip ilgili makama gönderilir.
8. DÜZENLENECEK RAPOR SAYISI:
a. General ve amiraller, subaylar (sözleşmeli subay ve yedek subay dahil), astsubaylar
(sözleşmeli dahil), sivil memurlar, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş/erler ve öğrenci adayları için üç adet rapor düzenlenir.
b. Erbaş ve erlerin, yoklama ve sevk erleri ile yedek subay adaylarının, yedek subay aday adaylarının “İstirahat ve Hava Değişimi” kararlı raporları için üç, “Sağlam” kararlı raporları için bir, yoklama ya da sevke tabi yükümlülerden haklarında verilen “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporlar için üç, silahaltında iken haklarında verilen “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporlar için
ise dört, diğer raporları için iki adet rapor düzenlenir.
c. Pilot, pilot adayı ve yardımcı uçucular için yıllık ve dört yıllık periyodik kontrollerde iki adet rapor düzenlenir. Herhangi bir nedenle uçuştan ayrılan, sınıf değişikliği yapılan, yurt dışına altı ay ve üzeri süreli kurs veya görev nedeniyle gidecek personel için beş, öğrenciler (harp okulu son sınıf öğrencileri hariç) için dört adet rapor düzenlenir.
ç. Yukarda belirtilen raporlardan sözü edilen rapor sayıları haricinde fazladan birer nüsha baştabip onaylı olarak Sağlık Kurulu arşivinde saklanır.
d. Personel için düzenlenecek rapor sayısı yetkili sağlık kuruluşuna sevk eden makam tarafından sevk yazısında belirtilir.
9. SAĞLIK KURULU KARARI BİLDİRİM BELGESİ:
a. Sağlık Kuruluna giren tüm hastaların rapor kararları yüzüne okunur. Ancak tıbbi
nedenlerden dolayı Sağlık Kuruluna gelmesi zor olan hastalar (engelli, ağır hasta vb.) için baştabipliklerce uygun tedbirler alınabilir. Yoğun sağlık kurulu işlemi gerektiren durumlarda sadece olumsuz rapor kararları adayın yüzüne okunur.
b. Sağlık kurulu raporlarının en kısa sürede hazırlanıp verilmesi esastır. Ancak,
yükümlüler hakkında verilen “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporların MSB tarafından onaylanıp ilgili makamlara gönderilmesi zaman alacağından, hastane tarafından yükümlülere ve sevk eden makama (Askerlik şubesi, birlik komutanlığı/kurum amirlikleri) sağlık kurulu kararı bildirilir.
c. Bu bildirim örneği EK-E’de bulunan form ile ivedi olarak yapılır.
ç. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı eğitim/öğretim kurumlarına müracaat eden öğrenci
adaylarının Sağlık Kurulu işlemlerinde;
(1) Birden fazla okulu kazanan adayların okul için aldıkları ilk Sağlık Kurulu Raporu,
diğer okullara girişte de geçerlidir. Hastaneler öğrenci adaylarına dosya nüshası hariç dört suret
“Sağlık Kurulu Kararı Bildirim Belgesi” düzenler. Adaylar için düzenlenen Sağlık Kurulu Kararı
Bildirim Belgesi sadece kurul başkanının imzası bulunur. Bunlardan biri adayı sevk eden personel temin merkezine gönderilir, diğer üç suret adaya verilir.
(2) Okullar tarafından kayıt kabul faaliyetlerinin tamamlanmasını müteakip ilgili
öğrenciye ait onaylı asıl raporu şahsi dosyasına konulmak üzere raporu düzenleyen hastaneden istenir.
10. RAPOR TEYİT BELGESİ:
a. Haklarında “Askerliğe Elverişli Değildir” kararı verilen yükümlülerin, erbaş/erler, yedek subayların raporlarının teyitleri, kayıtlı bulundukları askerlik şubelerince; sözleşmeli erler ile adaylarının, öğrenci adaylarının ve uzman erbaş adaylarının raporlarının teyitleri ise ilgili makamlarca örneği EK-F’de bulunan fotoğraflı belge ile yapılır.
b. Sağlık kurulu kararı sonuç bildirim belgesi askerlik şubesine ulaşmasını müteakip teyit belgesi hazırlanarak kararı veren yetkili sağlık kuruluşuna gönderilir. Gönderilen rapor teyit belgesine istinaden gerekli teyit işlemi hastane tarafından yapılarak Sağlık Kurulu Memuru, Sağlık Kurulundan Sorumlu Baştabip Yardımcısı ve Sağlık Kurulu Başkanı tarafından imzalanır.
c. Rapor teyitleri sonuçlanmadan hiçbir rapora kesin işlem yapılmaz.
ç. Askerlik şubesinden gönderilen rapor teyit belgesi tarihini takip eden ay sonuna kadar ilgili hastanelerden teyidi yapılamayan raporlar askerlik şubelerince, ilgili hastanenin bağlı olduğu il/ilçe mülki amirliğine bildirilir.
d. Askerlik şubesi başkanlıklarınca hastanelere gönderilen rapor teyit yazıları hastane baştabibine arz edilir.
11. KAYIP RAPOR TEYİT BELGESİ:
a. Düzenleme tarihi üzerinden on beş yıl ve daha az süre geçmiş raporlardan, asıl raporu kaybolan/bulunamayanların durumu Askeralma Bölge Başkanlıkları tarafından, MSB Sağ.D.Bşk.lığına bildirilerek kişi hakkında “Kayıp Rapor Teyit Belgesi” düzenlenmesi talep edilir.
Kayıp raporun düzenlendiği hastane tarafından, Sağlık Kurulu defterindeki ve sağlık muayene fişindeki kayıtlara göre örneği EK-G’de bulunan kayıp rapor teyit belgesi üç (3) suret düzenlenir.
Düzenlenen bu belge, kişinin bağlı olduğu askerlik şubesine gönderilmek üzere onay için MSB Sağ.D.Bşk.lığına gönderilir. Kayıp rapor teyit belgesine tanı ve karar yazılır, rapor içeriğinden de mutlaka özet olarak bahsedilir. Kayıp olan her tür rapor için hastane tarafından, Sağlık Kurulu defterindeki kayıtlar ile sağlık muayene fişindeki kayıtlara göre kayıp rapor teyit belgesi hazırlanır. Hazırlanan bu belgeler MSB Sağ.D.Bşk.lığı tarafından onaylanır.
b. “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı sağlık raporu alanlardan, rapor düzenleme tarihi üzerinden on beş yıldan daha fazla süre geçen ve raporlarının kaybolduğu anlaşılanlar hakkında kayıp rapor teyit belgesi düzenlenmez. Böyle durumlarda askerlik şube başkanlıklarınca, terhisli erbaş/erler ile yükümlülerin (yoklama ve sevke tabi er ile yoklama ve sevke tabi yedek subay aday
adayları) durumları MSB Sağ.D.Bşk.lığına bildirilerek haklarında kontrol muayenesi işlemleri başlatılır.
c. Ancak kaybolma sürelerine bakılmaksızın, MSB Sağ.D.Bşk.lığı tarafından “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporların asıllarının veya Sağlık Kurulu muayene fişlerinin Arşiv Müdürlüğünden temin edilmesi durumunda şahıs hakkında bunlara göre işlem tesis edilebilir.
ç. “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı raporlar hastaneler, onay makamları, birlikler ve askerlik şubeleri arasında “taahhütlü” olarak gönderilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
RAPORLARIN ONAY/KONTROL MAKAMLARI, İTİRAZ, İHBAR VE KONTROL MUAYENE
ESASLARI
1. Rapor kararlarına yapılacak itirazlar ile ihbar ve kontrol muayenelerine ilişkin işlemler
10/9/1982 tarihli ve 8/5319 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yataklı Tedavi
Kurumları İşletme Yönetmeliği hükümleri ile Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen genelge ve duyurulara göre yürütülür. Raporlar, bu Yönerge’de yer alan esaslara uygun olarak düzenlenip/düzenlenmediği kontrol edilerek, gerekiyorsa eksik ve yanlışlıkları düzelttirildikten sonra baştabip tarafından onaylanır.
2. Sağlık kurulu raporlarının ivedi olarak hazırlanması, incelenip/onaylanması ve ilgililere ulaştırılması esastır. Onaylanmayan/incelenmeyen raporlar kesinlik kazanmaz ve bu raporlar uyarınca, sıhhi izinli sayılma halleri hariç, herhangi bir işlem yapılamaz.
3. Yoklama döneminde yükümlüler için düzenlenen “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı sağlık kurulu raporu, üç nüsha olarak hazırlanır ve hastane tarafından posta aracılığı ile taahhütlü olarak, onaylanmak üzere MSB’ye gönderilir. Onaylanan rapor MSB tarafından yükümlünün kayıtlı bulunduğu (raporda yazan) askerlik şubesine ulaştırılmak üzere bağlı bulunduğu askeralma bölge başkanlığına aynı usul ile gönderilir. Askerlik şubesi onaylı üç nüshadan birisini yükümlüye verir, bir nüshasını raporu veren hastaneye arşivlenmek üzere gönderir ve bir nüshasını da şube
arşivinde muhafaza eder.
4. Haklarında “Askerliğe Elverişli Değildir” kararı verilen silâhaltında bulunan erbaş/erler için sağlık kurulu raporları dört nüsha olarak hazırlanır. Baştabip onaylı dört nüsha hastane tarafından posta aracılığı ile taahhütlü olarak incelenmek üzere MSB’ye gönderilir. İncelenen raporlar MSB tarafından yükümlünün kayıtlı bulunduğu (raporda yazan) askerlik şubesine ulaştırılmak üzere bağlı bulunduğu askeralma bölge başkanlığına aynı usul ile gönderilir. Askerlik şubesi onaylı dört nüshadan birisini yükümlüye verir, bir nüshasını terhis işlemlerine esas olmak üzere birliğine
gönderir, bir nüshasını raporu veren hastaneye arşivlenmek üzere gönderir ve bir nüshasını da şube arşivinde muhafaza eder.
5. Hastanelerce üç nüsha olarak düzenlenen “TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığında Görev Yapamaz” ve “Öğrenciliğe Devam Edemez” kararlı sağlık kurulu raporları incelenmek üzere MSB Sağ.D.Bşk.lığı, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığına gönderilir. İncelenen raporlar personelin bağlı bulunduğu makama (kuvveti, bakanlığı, komutanlığı vb.) gönderilir. Bir nüshası işlemler için personelin bağlı bulunduğu makamda kalır, bir nüshası personele verilir/gönderilir, bir nüshası
raporu veren hastaneye arşivlenmek üzere gönderilir.
6. Raporların onay/inceleme işlemlerinde aşağıda yer alan hususlara;
a. Yapılan muayene, tetkikler ile verilen kararlar ve şekil ve içerik yönünden
düzenlendiği tarihte yürürlükte olan ilgili mevzuata uygunluğu (rapora konu kişinin fotoğraf, kimlik, sevk ve rapor bilgileri, rapordaki bulgu, bilgi, tetkik, tarih, numara, isim, imza, kaşe ve mühür tamamiyeti ile raporun bütünlüğü, uyumu ve yeterliliği vs.),
b. Raporun bulgular bölümünde şahsın şikâyetinin, bu şikâyetinin ne zaman
başladığının, hastalık öyküsünün, fizik muayene ve laboratuvar sonuçlarının ayrıntılı olarak yer alıp almadığına dikkat edilir.
7. Raporda eksik veya hatalı hususlar tespit edilmiş ise rapor ilgili Sağlık Kuruluna eksikler belirtilerek düzeltilmesi için gönderilir. Sağlık Kurulu tarafından gerekli görülmesi durumunda ilgili şahıs, tekrar muayene için hastaneye davet edilebilir.
8. Hastane baştabiplikleri tarafından, Sağlık Kurulu Kararı Bildirim Belgesi düzenlenmiş olduğu tarihi takip eden en geç bir ay sonra ilgili makamlara gönderilir. Raporları alan EK-Ç’ de yer alan onay ve inceleme makamları da en geç bir ay içinde işlemlerini tamamlayarak raporları ilgili
makamlara gönderir. İlgili makamlarca teslim alınan raporlar 15 (on beş) gün içerisinde personele tebliğ edilir. Ancak, onay/inceleme makamlarına verilen bir aylık sürenin hesabında raporun iadesi veya zeyli gibi nedenlerle geçen süreler dikkate alınmaz.
9. Raporlara tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde, temin sürecinde bulunan adaylara ilişkin verilen raporlara ise tebliğ tarihinden itibaren üç iş günü içinde itiraz edilebilir. Belirtilen durumların oluşmasını müteakip en geç bir ay sonra başka bir yetkili hastanede kontrol muayenesi yaptırılır.
10. Bir sağlık kurulu kararına hasta, yasal temsilcisi veya çalıştığı kurumu tarafından itiraz edildiği takdirde; itiraz dilekçesi o yerin en büyük mülki amirliğince ilk raporun tasdikli bir örneği ile birlikte en yakın başka bir sağlık kuruluna gönderilir. Birinci ve ikinci rapor kararları aynı olursa karar kesinleşir. Çelişki halinde hasta Sağlık Bakanlığının saptayacağı bir hakem hastaneye ilgili il/ilçe mülki amirliği tarafından gönderilir. Bu hastane sağlık kurulunca verilen karar kesindir.
11. Kesinleşen sağlık kurulu raporları ve bu raporlar gereğince tesis edilen işlemler aleyhine açılan davalarda bu raporların yeniden değerlendirilmesi mahkeme tarafından Sağlık Bakanlığına bağlı yetkili sağlık kuruluşlarından istenir.
12. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeli, SYY’nin ilgili bölümlerindeki sağlık kurulu muayeneleri hariç aşağıdaki durumlarda sağlık kurulu muayenesine tabi tutulabilir.
a. Son sağlık durumlarının saptanmasını yazılı olarak isteyenler.
b. Amirin veya tabibin gerekli gördüğü hallerde.
13. Kontrol muayeneleri, ilk muayene kararının verildiği tarihte geçerli olan SYY esaslarına göre yapılır.
14. Raporuna itiraz eden kişi, kontrol muayenesi işlemlerinin hangi aşamasında olursa olsun itirazından vazgeçerse, itirazını yaptığı makama veya muayene emrini veren makama dilekçe ile başvurur. Kontrol muayenesini yaptıran makam bu dilekçe ile kontrol muayenesi işlemini
sonlandırabilir.
15. Kontrol muayenelerinde sadece itiraz, ihbar veya yeterli bulunmayan hususa konu olan branşlarda muayene yapılır. Sağlık Kurulundan verilen raporların kontrol muayeneleri, Sağlık Kurulu marifeti ile yapılır.
16. Kontrol muayenelerinde uzman tabip yokluğu, yapılamayan tetkik gibi nedenlerle başka bir hastaneye sevk gerektiğinde, durum gerekçeleriyle birlikte hastane tarafından hangi hastaneye sevk edilmesi gerektiği önerilerek muayeneye gönderen makama bildirilir ve bu makam tarafından uygun görülen hastaneye sevki yapılır.
17. Sağlık kurulları tarafından verilen rapor kararlarına itiraz eden yükümlülerden, askerlik şubeleri tarafından verilen kontrol muayenesine sevk emrinin gereğini tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yerine getirmeyenler hakkında ilk rapor kararlarına göre işlem yapılır.
18. Hakkında “Askerliğe Elverişli Değildir” kararı verilen yükümlülerden, herhangi bir nedenle kontrol muayenesine gönderilenler, bir yıl içerisinde kontrol muayene işlemlerini tamamlatmak zorundadır. Usulüne uygun tebligata rağmen kontrol muayene işlemlerini bir yıl içerisinde tamamlatmayanlar hakkında itiraz yolu açık olmak üzere askere sevk işlemleri uygulanır ve askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçu açısından suç duyurusunda bulunulur.
19. Kontrol muayeneleri sırasında şahısların kontrol muayenesine gönderilmesi, muayene işlemlerinin takip edilmesi ve sonuçlandırılması kurumların/birliklerin komutanlıkların veya askeralma bölge/askerlik şube başkanlıklarının sorumluluğundadır.
20. Her ne sebeple olursa olsun kontrol muayenesine gönderilen muvazzaf personel
(subay/astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sivil memur, sözleşmeli erbaş ve erler) muayene işlemine emrin verildiği tarihten itibaren on gün içinde başlamak zorundadır. Mazeretsiz olarak muayene işlemine başlamayanlar hakkında disiplin işlemi başlatılır.
21. Vazifenin sebep ve tesiri sonucu haklarında “….. Görev Yapamaz” raporu düzenlenen ve organ kaybı veya organ zafiyeti bulunan subay, astsubay ve uzman jandarmalardan TSK, J.Gn.K.lığı veya S.G.K.lığı’ nda çalışmaya istekli olanların durumları Kuvvet Komutanlığı, J.Gn.K.lığı veya S.G.K.lığı tarafından incelenir. Çalışması uygun görülenlerin evrakları, bu kurumlar tarafından ilgili sağlık kuruluşuna sevk edilmek üzere ilgisine göre MSB Sağ.D.Bşk.lığına veya İçişleri Bakanlığına gönderilir. Bu personel için düzenlenecek sevk yazısında, personelin
sağlık durumlarının görevlendirilecekleri yerlerde çalışmaya uygun olup olmadığının tespit edilmesi istenir. Sağlık kuruluşları tarafından bu kişiler hakkında “Belirtilen Görevleri Yapar” veya “Belirtilen Görevleri Yapamaz” şeklinde karar verilir.
22. Yurt dışında bulunan (geçici ve daimi görev, seyahat vb.) personelin sağlık hizmeti:
a. Personel sağlık hizmetini 5510 sayılı Kanun’un 66’ncı maddesi kapsamında alır.
Personel, haklarında düzenlenen sağlık kurulu veya tek tabip imzalı her türlü raporu en kısa sürede yurt dışında/yurt içinde bulunan amirlerine bildirmek ve müteakiben bulunduğu ülkedeki misyon şefliklerine onaylatarak yurt içine göndermek zorundadır. Uluslar arası barışı destekleme harekatları kapsamında birlik halinde (Afganistan, Kosova, vb.) bulunanlar hariçtir.
b. Amirler aldıkları raporları yetkili sağlık kuruluşlarında bu yönergenin altıncı bölüm 11/c maddesi kapsamında işlem yapar. Yapılan inceleme sonucunda yetkili sağlık teşkilleri tarafından şüpheli görülen rapor sahipleri yurt içine davet edilerek yetkili sağlık teşkillerinde 211 sayılı TSK İç Hizmet Kanunu’nun 59’uncu maddesi ve J.Gn.K.lığı ile S.G.K.lığının ilgili mevzuatına göre “zorunlu kontrole” tabi tutulur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
PERİYODİK MUAYENE, KOMANDO, PARAŞÜTÇÜ, DENİZALTICI, DALGIÇ, KURBAĞAADAM
VE KURTARMA YÜZÜCÜSÜ MUAYENESİ, ATAMAYA ESAS VE SPORDAN MUAFİYET
RAPORLARI
1. PERİYODİK MUAYENE:
a. TSK personeli TSK İç Hizmet Kanunu ilgili maddeleri gereği sağlık durumlarının tespiti maksadıyla (sivil personel dahil), azami üç yılda bir defa periyodik muayeneye tabi tutulur. Ancak personel hakkında yurt dışı görev, komando muayenesi, sözleşme yenileme gibi nedenlerle verilen sağlık raporları periyodik muayene raporu yerine kabul edilir. Böyle durumlarda periyodik muayene
zamanları bu raporlar esas alınarak düzenlenir. J.Gn.K.lığı veya S.G.K.lığı personeli de aynı şekilde periyodik muayeneye tabi tutulur.
b. Genel Hususlar:
(1) Birlikleri tarafından periyodik muayeneye gönderilen personelin sevk yazısında
hangi amaçla (özel kuvvet, komando vb.) ve hangi muayene ve tetkiklerin yapılacağı yazılır.
Hastanelerdeki yığılmayı önlemek amacıyla birlik komutanlıkları/kurum amirlikleri hastaneler ile önceden koordinede bulunarak periyodik muayeneyi bir takvime bağlayabilirler.
(2) Müracaatı alınan personelin muayenelere başlamadan önce EK-Ğ’de örneği
bulunan “Sağlık Öykü Formunu” doldurması birliklerince sağlanır. Amir tarafından gerekli görülmesi halinde doldurulacak “Psikiyatrik Muayeneye Sevk Edilen Personel İçin Kıta Anket Formu” Ruh Sağlığı ve Hastalıkları uzmanına verilmek maksadıyla periyodik muayene için randevu alınan yetkili sağlık kuruluşuna muayene öncesi gönderilir.
(3) Personel (Her yıl/iki yılda bir muayene olması gereken personel hariç) üç yılda bir periyodik muayeneye tabi tutulur. Periyodik muayene raporu onaylandığı tarihten itibaren 3 yıl geçerlidir.
(4) Özel kuvvetler ve komando birlikleri ile özel harekat timlerinde görevli, komando, paraşütçü ve arama kurtarma ihtisaslı personel de üç yılda bir periyodik muayeneye tabi tutulur.
Mayın detektörü işletmeni ve yardımcı personelinin (erbaş ve erler hariç), kulak hassasiyetinin yüksek düzeyde devam ettiğinin ölçülmesi maksadıyla, yılda bir kez yetkili sağlık kuruluşunun KBB polikliniğince muayeneleri yapılır. Bahse konu personelin KBB muayenesinde tam sağlam olma koşulu aranır.
(5) Hava Trafik Kontrol Hizmetleri Personelinin Muayenesi:
(a) Hava trafik kontrol ünitelerinde çalışan askerî hava trafik kontrol hizmetleri
personeli subay/astsubay sivil havacılık kurallarını yerine getirebilmeleri maksadıyla; 50 yaşına kadar iki yılda bir kez, 50 yaşından sonra her yıl ICAO Şikago Sözleşmesinin 1‘inci ekine yer alan sınıf 3 sağlık ölçütlerine uygun “Hava Trafik Kontrolörü Olarak Görev Yapar” ibareli periyodik olarak
sağlık kurul raporu alırlar. Gerekirse yapılan muayenede alkol ve psikoaktif madde kullanımına yönelik test ve ölçümler yapılabilir.
(b) Bu muayenelerde personelin SYY hükümlerine göre sınıflarının sağlık
niteliklerini karşılayıp karşılamadıkları da tespit edilir, bu muayeneler aynı zamanda personelin periyodik muayenesi olarak kabul edilir.
(6) SYY’nin Altıncı Bölüm 42’ inci maddesi gereğince kontrol muayenesi yapılan
personel, 43’üncü maddesi gereği hastalıkları takip edilen personel, 48’inci maddesi gereği daha önce Sağlık Kurulu işlemi yapılmış olup üzerinden üç yıl geçmemiş olan personel ile 65’inci maddesi gereği yıllık ve dört yıllık periyodik sağlık muayeneleri yapılan uçucular ve yedinci bölüm 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60 ve 61’ inci maddeleri gereği periyodik muayeneleri yapılan dalışla ilgili (denizaltıcı dahil) personel bu Yönerge hükümlerine göre periyodik muayeneye tabi tutulmazlar.
(7) Generaller ve amiraller dâhil tüm personelin periyodik muayenelerinin takibi ve
zamanında ilgili hastaneye sevk işlemleri, görev yaptığı komutanlık veya bağlı bulundukları makam tarafından hassasiyetle yürütülür.
(8) Denetlemelerde personelin periyodik muayenesine ilişkin hususlara da bakılır ve
bu hususlarda görülen eksiklik ve aksaklıklara denetleme sonuç raporlarında yer verilir.
(9) Hastane baştabiplikleri muayeneye kabul edilecek günlük personel sayısını her
birlik için belirleyebilir.
(10) Periyodik muayeneye gidecek personel beraberinde, görev yaptığı yerden almış olduğu periyodik muayene istek yazısı ve beş adet fotoğraf bulundurur.
c. Hastaneler Tarafından Yapılacak İşlemler:
(1) Periyodik muayene için hastaneye gelen personel müracaatını ve kayıt usul ve
esaslarının hastaneler sağlık kurulu işlemi gibi kabul ederek belirler.
(2) Sağlık Kurulunca personel için “Sağlık Kurul Muayene Fişi” çıkartılır. Fişin “Ne
Maksatla Muayene Edildiği” hanesine “Periyodik Muayene” yazılarak, sadece muayene edileceği (iç hastalıkları, genel cerrahi, göz, KBB ve psikiyatri) bölümler işaretlenir.
(3) Personele; PA akciğer grafisi, DÜSG, kan sayımı ve sedimantasyon, kan şekeri,
üre, kreatinin, ALT, AST, trigliserit, total kolesterol, HDL ve LDL kolesterol, alkalen fosfataz, tam idrar tahlili, EKG, HBsAg, 45 yaş üstü personel için gaitada gizli kan ve ihtiyaç duyulduğu takdirde batın ultrasonografisi, PSA ve diğer tümör belirleyicileri, 35 yaş üstü kadın personel için PAP smear, mamografi (yoksa meme ultrasonografisi) tetkikleri baştabipliğin alacağı tedbire göre yapılır.
(4) Gerek görülmesi halinde diğer branş uzmanlarından görüş alınarak bu
muayeneler sonucunda lüzum görülen diğer laboratuvar tetkikleri de yaptırılır.
(5) Dz.K.K.lığı ve S.G.K.lığı personeline;
(a) Yüzer birliklerde beş yıldan fazla görev yapanlar gastrit, ülser, romatizma,
hemoroid ile akciğer, beyin ve kalp damarlarına ilişkin rahatsızlıklar açısından kontrol edilir ve gerekli görülenlere işitme testi uygulanır.
(b) Basınca maruz kalan SAT, SAS ve dalgıç personel ile denizaltılarda görev
yapanlara bir önceki alt bentte yazılanlara ilave olarak basıncın vücutta oluşturabileceği rahatsızlıkların teşhisine yönelik muayene ve tetkikler yapılır.
(6) Özel Kuvvetler Komutanlığı ve komando birlikleri ile özel harekât timlerinde
görevli komando, paraşütçü ve arama kurtarma ihtisaslı personele her periyodik muayenede lumbosakral AP/L grafi çekilir ve ortopedi uzmanı tarafından muayene yapılır.
(7) İlgili bölümlerde muayenesini yaptıran personel Sağlık Kuruluna çıkmak üzere
evraklarını Sağlık Kurulunun idari bölümüne teslim eder.
f. Atamaya esas sağlık raporlarının karar hanelerinde hastalığın gerektirdiği mevzuata uygun iklim ya da çalışma şartları, branş, özel eğitim merkezi ya da laboratuvar imkânları belirtilir, garnizon/hizmet bölgesi veya hastane adı belirtilmez.
g. Atamaya esas sağlık raporu düzenlenmesinde, raporu düzenleyen uzman tabip ancak kendi uzmanlık dalı ile ilgili branşları karar hanesinde belirtebilir. Diğer branşlardan uzman tabiplerin ya da laboratuvar branşlarının bulunması öngörülüyor ise mutlaka ilgili branştan Sağlık Kurulu muayene fişi yazılmak suretiyle görüş alınır. Ana dalların uzman tabipleri, bu ana dala ait yan dalların uzman tabiplerinin görüşü olmadan subay ve astsubayların herhangi bir yan dal uzman tabibinin bulunduğu garnizonlara/hizmet bölgelerine atanmasının uygun olduğunu karar hanesine yazamaz.
ğ. Hastalığın niteliğine göre subay ve astsubayların hangi uzman tabiplerin bulunduğu garnizonlara/hizmet bölgelerine görev yapacağı ya da ikamet edeceği gerektiği belirlenirken, aynı rahatsızlık için bulunması öngörülen uzman tabiplerin aynı olmasına dikkat edilir. Durumu özellik arz eden hastaların konu ile ilgili ayrıntılı değerlendirmesi rapor içeriğinde belirtilir.
h. Ataması yapılan subay ve astsubaylardan atanmadan önce, acil hastalıklar hariç,
ameliyat veya tedaviyi gerektiren bir hastalığı bulunan ancak hastalığını tedavi ettirmeyenler atandıkları yere veya göreve giderler ve tedavilerini gittikleri yerlerde yaptırırlar.
ı. Herhangi bir göreve atandığı sırada acil tedaviyi gerektiren bir hastalığa tutulan subay ve astsubaylar, en yakın yetkili sağlık kuruluşu gönderilirler ve tedavi sonunda haklarında alacakları rapor kararlarına göre işlem yapılır.
i. Atanmadan önce müracaat edip de gerekli ameliyat veya tedaviyi kabul etmeyenlerin hastalıkları sabitleşmiş olarak kabul edilir ve haklarında kesin kararlı rapor düzenlenerek işlem yapılır.
j. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personelinin kendisi dışında bakmakla yükümlü
bulunduğu aile fertleri hakkında düzenlenen atama ve hastalık tedavileri ile ilgili raporların karar bölümüne, SYY’nin madde ve fıkraları yazılmaz, sadece karar yazılır.
k. 18.12.2005 tarih ve 26027 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği’nin “Sıhhi sebepler nedeniyle atamalar” başlıklı 31’inci maddesi hükümleri saklıdır.
5. TSK, J.GN.K.LIĞI VE S.G.K.LIĞI PERSONELİNE VERİLECEK SPORDAN / EĞİTİMDEN
MUAFİYET RAPORLARI:
TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeline “Uzun Koşu, Yürüyüş ve Sportif Faaliyetlerden Muafiyeti Uygundur”, “Sportif Faaliyetlerden ve Yaya İntikali Görevlerinden Muafiyeti Uygundur”,
“Ağır Sportif ve Eğitim Faaliyetlerden Muafiyeti Uygundur” gibi genel anlam ifade eden raporlar verilemez. Bu durumda olan personele, öncelikle istirahat raporu verilecek veya SYY kapsamında kesin işlem yapılacaktır. Bunun tıbbi ve idari bakımlardan mümkün olmadığı durumlarda; verilecek spor veya eğitim istirahati raporlarında; hangi tür sporlardan ne kadar süre ile muaf tutulacağı ve
görev yeri şartlarına göre hangi tür eğitimlerden ne kadar süre ile muaf tutulacağı, açık olarak belirtilir. Bu tür raporlardan 10 güne kadar (10 gün dahil) olanlar tek tabip, 10 günden uzun süreli olanlar ise yetkili sağlık kuruluşu sağlık kurulları tarafından verilir.
6. GÖREVE YÖNELİK KORUYUCU SAĞLIK MUAYENESİ:
Toplum sağlığının korunması kapsamında; gıda üretim ve servis hizmetleri, içme ve
kullanma sularının üretim, dağıtım ve depolama faaliyetleri ile hamam, sauna, berber, kuaför, masaj ve güzellik salonu benzeri insan bedenine temasın söz konusu olduğu iş yerlerinde görevli personel, yiyecek, içecek ya da başkalarıyla temas yoluyla bulaşabilecek enfeksiyon hastalıklarının tespit edilmesi maksadıyla; işe başlamadan önce ve takip eden her yıl göreve yönelik koruyucu sağlık muayenesine tabi tutulur. Personelin görev için elverişli olduğuna dair “Göreve Yönelik
Koruyucu Sağlık Muayene Raporu” düzenlenir. Muayene sonrasında tabip tarafından onay verilmemiş personel bu kapsamdaki iş yerlerinde çalıştırılmaz. Bu muayeneler için hastaneler tarafından herhangi bir ücret talep edilmez.
BEŞİNCİ BÖLÜM
PERSONEL TEMİN FAALİYETLERİ VE SÖZLEŞME YENİLEME MUAYENELERİ
1. ASKERÎ PERSONEL TOPLU TEMİN FAALİYETLERİNDE ADAYLARA UYGULANACAK
İŞLEMLER:
a. Toplu temin amacıyla yapılacak efor gerektiren testlerden önce; temin faaliyetinden sorumlu kurum/birlik tarafından, adaylardan “Milli Savunma Bakanlığı/İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan Başvuru Kılavuzu’nda, Fiziki Yeterlilik Testinde belirtilen tüm spor ve fiziksel faaliyetleri yapmama engel herhangi bir sağlık problemim ve Kurul Üyelerine bildireceğim hastalığım ve rahatsızlığım bulunmamaktadır” ve “Bu Fiziki Yeterlilik Testi sırasında ortaya çıkabilecek her türlü
sağlık problemimde sorumluluk tarafıma aittir” ibaresi bulunan “Muvaffakat Yazısı” alınacaktır.
b. TSK, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığında ilk defa istihdam edilecek subay (sözleşmeli dahil),
astsubay (sözleşmeli dahil), sivil memur, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş/er ve öğrenci adayları yetkili sağlık kuruluşları tarafından iç hastalıkları, kardiyoloji, göğüs hastalıkları ve tüberküloz, ruh sağlığı ve hastalıkları, nöroloji, genel cerrahi, göz, KBB, ortopedi ve travmatoloji, cildiye, üroloji ve gerek görülecek diğer branşlarda muayene edilirler. Bunlara SYY’de belirtilen
laboratuvar tetkikleri yapılır. Bulgular sağlık kurulu muayene fişine yazılır ve personel Sağlık Kuruluna çıkarılır. Uzman tabip bulunmayan branşlarda sevk zinciri dikkate alınmadan en yakın yetkili sağlık kuruluşuna sevki yapılarak personelin muayene olması sağlanır, buradaki bulgular muayene fişine yazılır ve ilgili uzman tabip tarafından imzalanır. Bu branşlarda “imzası fişte” kaydı konularak rapor düzenlenir.
c. Aynı temin dönemi içerisinde sağlık kurulu işlemi başlatan öğrenci adayları hakkında,sevk edildiği sağlık kurulunca önceki işlemleri tamamlanıncaya kadar yeni bir Sağlık Kurulu işlemi başlatılmaz. “Öğrenci Olamaz” kararlı rapor düzenlenenler için de kontrol muayene işlemleri hariç olmak üzere yeni bir Sağlık Kurulu işlemi başlatılmaz.
2. SÖZLEŞMELİ PERSONELİN SAĞLIK MUAYENELERİ:
a. Sözleşmeli personelin ilk alım ve sözleşme yenileme muayeneleri yetkili sağlık
kuruluşları tarafından yapılır. Sözleşme yenileme muayeneleri personelin görev yaptığı kurum veya komutanlıktan alınacak sevk ile gerçekleştirilir.
b. Sağlık muayeneleri sırasında muayenenin yapıldığı hastanenin imkan ve kabiliyetinin yetersizliği durumunda, personel bir başka hastaneye sevk edilerek sağlık muayene işlemleri tamamlanır.
ALTINCI BÖLÜM
TSK, J.GN.K.LIĞI, S.G.K.LIĞI PERSONELİNİN SEVK, SIHHİ İZİN, İSTİRAHAT VE HAVA
DEĞİŞİMİ USUL VE ESASLARI
1. SEVKLER/MÜRACAATLAR:
a. Erbaş ve Erler ile Yedek Subay Adaylarının Müracaat ve Sevk Usulleri:
(1) Bu kapsamdaki personelin sağlık kuruluşlarına ilk amirinden alacağı Muayene
İstem Belgesi ile müracaatı zorunludur.
(2) Muayene istem belgelerinin geçerlilik süresi garnizon/hizmet bölgesi içi sevklerde üç, garnizon/hizmet bölgesi dışı sevklerde beş, adli müşahede işlemlerinde ise on beş mesai günüdür.
(3) Personelin bağlı olduğu birlik/kurum tarafından, sevk belgesi (muayene istem
belgesi) alan personelin garnizon/hizmet bölgesi içi sevklerde aynı gün, garnizon/hizmet bölgesi dışı sevklerde sevk edildiği sağlık kuruluşunun bulunduğu garnizon/hizmet bölgesi için ilgili mevzuatta belirtilen yol süresi sonunda, sağlık kuruluşuna müracaat etmesi için gerekli tedbirler alınır. Bu süreler garnizon/hizmet bölgeleri arasında güvenlik nedeniyle yapılan toplu sevklerde geçerli değildir.
(4) Bu süreyi aşan personelin muayeneleri yapılır. Ancak baştabiplik tarafından sevk
belgesine başvuru süresini geçirdiğine ilişkin not yazılır. Müteakiben konu personelin ilk amiri tarafından değerlendirilir.
(5) Ayaktan yapılan muayene ve tedavi veya sağlık kurulu işlemlerinde sevk
kâğıdının geçerlilik süresi, hastaneye müracaatın kabul edildiği tarihten itibaren en fazla on gündür. İmkânlar dâhilinde garnizon dışından gelen hastaların tetkiklerine öncelik verilir.
b. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı Personelinin Müracaat ve Sevk Usulleri:
(1) SGK kapsamına giren görevdeki TSK, TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeli
mesai saatleri içerisinde (acil haller hariç) varsa birlik veya kuruma ait birinci basamak sağlıkhizmet sunucusuna yoksa 5510 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatında belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde sağlık hizmet sunucularına ilk amirinden alacağı Muayene İstem Belgesi (sivil personel hariç) ile müracaat eder. Sevk işlemleri ile ilgili diğer hususlarda SUT’ta belirtilen esaslar uygulanır. Personel muayene ve tedavi neticesini en seri vasıta ile amirine bildirmek zorundadır.
Personelin, mesai saatleri dışında, izin, istirahat veya hava değişimindeyken muayene istem belgesi alma zorunluluğu yoktur. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personelinin bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri tüm sağlık hizmeti sunucularından T.C. Kimlik numaraları ile faydalanır.
(2) Muayene istem belgesinin geçerlilik süresi garnizon içi sevklerde üç, garnizon
dışı sevklerde beş, adli müşahede işlemlerinde ise on beş mesai günüdür.
(3) Bu maddenin “a ve b” fıkrasında düzenlenen müracaat ve sevk ile ilgili usul ve
esasları gösteren tablo EK-H ’dadır.
c. Yükümlülerin Hastanelere Sevk Usulleri:
(1) Birden fazla yetkili hastanenin bulunduğu mahallerde (İl, ilçe vb.) yükümlü
muayenelerinin bir hastanede yapılmasını önlemek, kaynakları etkin ve ekonomik kullanılmasını sağlamak amacıyla, yükümlülerin hastanelere dağılımı konusunda Kamu Hastaneleri Kurumu Sekreterlikleri ile Askerlik Daire/Şube Başkanlıkları işbirliği yapar.
(2) Askerlik şubelerince yetkili sağlık kuruluşuna sevki yapıldığı halde işlemini
tamamlatmadan muayeneyi yarım bırakan yükümlüler başka bir askerlik şubesine müracaat ederek yeniden sevk talep etmeleri halinde, ilk müracaatında muayene için sevk edildiği ve işlemlerini yarım bıraktığı yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilir.
(3) Yoklama kaçağı veya bakaya durumundaki yükümlülerin sağlık muayeneleri
ivedilikle yapılır, bunlar randevu sistemine dahil edilmezler.
(4) Yükümlülerde sevk belgelerinin geçerlilik süresi garnizon içi sevklerde 3 (üç)
mesai günü, garnizon dışı sevklerde 5 (beş) mesai günüdür. Bu süreyi aşanların muayeneleri yapılır. Ancak Baştabiplik tarafından yükümlünün başvuru süresini geçirdiğine ilişkin olarak sevk belgesine ve muayene sonuç kâğıdı veya geçici sağlık kurulu raporuna not yazılarak askerlik şubesine bilgi verilir.
(5) Hastaneye müracaat eden yükümlülerin T.C. kimlik numaraları hastanedeki
muayene, tahlil ve her türlü tetkik aşamalarının her birinde mutlaka kontrol edilir. Nüfus cüzdanı, askerî kimlik kartı, pasaport, sürücü belgesi, kimlik numaralı evlilik cüzdanı gibi T.C. kimlik numaralı geçerli kimliği olmayan yükümlüye hiçbir işlem yapılmaz.
(6) Yükümlülerin işlemlerinin en kısa sürede tamamlanması esas olmakla birlikte,
yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilen yükümlülerden çeşitli nedenlerle işlemleri bir ay içinde bitmeyenlerin durumu ile ayaktan teşhis amacıyla geçen süreler (yükümlüye yapılan işlemler ve tarihleri) sevk belgesi veya muayene sonuç belgesine yazılarak sevk eden askerlik şubesine bildirilir.
(7) Yetkili sağlık kuruluşunda ilgili uzman tabip bulunmaması veya ileri tetkik
nedeniyle başka bir yetkili sağlık kuruluşuna sevki uygun görülenlerin sevk yazıları sevk eden yetkili sağlık kuruluşu tarafından fotoğraf üzeri imzalı, mühürlü ve yapışkan asetat ile kapalı olarak hazırlanır, hazırlanan sevk belgesine askerlik şubesince verilen ilk sevk belgesinin aslı mutlaka eklenir.
2. RAPORLARIN KESİNLİK KAZANMASI:
a. Raporlar ilgili EK-Ç’de yer alan onay/inceleme makamları tarafından
onaylanıncaya/inceleninceye kadar kesinlik kazanmaz.
b. Kesin işlem kararlı raporlar hastanede yatarken alınmışsa, rapor onayı beklenmeden hastanın taburcu işlemi yapılır.
c. Taburcu kağıtları ve sağlık kurulu ararı bildirim belgesi üzerinden kesin işlem
yapılamaz, kesin işlem ancak onaylanan rapor aslı üzerinden yapılır.
ç. Hakkında “TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığında Görev Yapamaz” kararı verilen personele emeklilik işlemi kesinleşinceye kadar birlik veya kurumlarınca görev verilmez, personel izinli sayılır.
Hakkında “Öğrenci Olamaz” kararı verilen öğrenciler de raporları onaylanıp işlemleri
kesinleşinceye kadar izinli sayılırlar.
d. Sınıf/branş değişikliği, sınıf/branşı görevini yapamaz kararı alanlara, raporları onaylanıp sınıf/branş değişikliği işlemleri tamamlanana eski sınıfında/branşında görev verilmez, geçici olarak bulunduğu birliğin karargâh hizmetlerinde görevlendirilir.
e. Haklarında “Askerliğe Elverişli Değildir” kararlı rapor verilen erbaş ve erlerin kıta şahsidosyaları hizmet durum çizelgeleri ile birlikte birlik/kurumları tarafından Sağlık Kurulu Kararı Bildirim Belgesine istinaden kayıtlı bulundukları askerlik şubelerine gönderilir. Bunlar yeniden kıtalarına gönderilmeyip sıhhi izinli sayılırlar. Raporların incelenip askerlik şubelerine gelmesinden sonra, yetkili sağlık kuruluşlarının sağlık kurullarından çıkan rapor tarihi itibariyle terhisleri yapılır.
3. RAPORLARIN GEÇERLİLİK SÜRESİ:
İlaç raporları hariç olmak üzere TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeline yetkili sağlık kuruluşu sağlık kurullarından çeşitli nedenlerle verilen raporlar, personel aksini beyan etmediği sürece, raporun verilme amacına uygun olarak bir yıl süreyle geçerlidir. Rapor verildikten bir süre sonra personel, rahatsızlığını beyan etmesi veya bağlı bulunduğu birlik komutanlığının gerekli görmesi halinde, yetkili sağlık kuruluşlarına sevk edilebilir, sağlık durumlarının son halini gösteren
yeni bir sağlık raporu düzenlenmesi istenebilir. Uzman erbaşların sözleşme yenileme raporları, alındığı tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir. Ancak 3, 4 ve 5‘inci bölge ile Kıbrıs’a veya güvenlik nedeniyle ulaşım zorluğu çekilen bölgelere atananlar, buralarda görev yapanlar, atandıkları veya görev yaptıkları yerde yetkili sağlık kuruluşu bulunmaması veya hastanede yeterli sayıda uzman tabip olmaması durumunda, beş yıllık süre dolmamış olsa bile muayeneye gönderilebilir. Dış Kaynaktan Sözleşmeli veya Muvazzaf Subay veya Astsubay Olarak Alınacak
Adayların Raporları alındığı tarihten itibaren altı ay geçerlidir.
4. İSTİRAHAT VE HAVA DEĞİŞİMİ SÜRESİ İLE GEÇİRİLECEĞİ YERLER:
a. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeline;
(1) Tek tabip tarafından ayakta veya yatarak tedavi neticesinde bir defada en çok on gün istirahat raporu verilebilir. İstirahat sonrasında tekrar kontrol amaçlı muayene kararı raporda belirtilmiş ise aynı tabip tarafından en fazla on gün daha istirahat verilerek, toplam süre yirmi günü geçmemek kaydıyla istirahat uzatılabilir. Bir defada on günden (on hariç) fazla istirahat gereken
durumlarda raporlar sağlık kurulu marifetiyle verilir.
(2) Acil yardım ve yatarak tedaviyi gerektiren ve tabibe ulaşılmasının mümkün
olmadığı durumlarda (çatışma bölgesi, üs bölgesi, vb.) hastanın en kısa zamanda tabip bulunan sağlık teşkiline ulaştırılması kaydıyla, yardımcı sağlık personeli tarafından üç güne kadar istirahat verilebilir.
b. On güne kadar verilen istirahatlerde erbaş ve erler birliğine gidecekleri adresi bildirmek ve birliğinden izin almak şartı ile istirahatini garnizon dışında geçirebilir.
c. Sağlık kurulları tarafından hava değişimi verilen erbaş ve erler taburcu edilerek
memleketlerine gönderilir. Yetkili sağlık kuruluşunca hava değişimi alan erbaş ve erlerin birliğine ön bildirim raporu gönderilir. Eğer raporlarında sağlıklarına faydalı olabilecek bir tedavi kurumu belirtilmişse, erbaş ve erler bu süreleri belirtilen tedavi kurumunda geçirirler.
ç. Subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler yol
giderlerini kendileri karşılamak üzere istirahat veya hava değişimlerini TSK İzin Yönetmeliği ile J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığının ilgili mevzuat hükümlerine göre izin verme yetkisi olan disiplin amirlerine bulunacakları adresleri bildirmek şartı ile istedikleri yerde geçirebilirler. (Okullar ileeğitim merkezlerindeki öğrenciler/kursiyerler, istirahat veya hava değişimini geçireceği adresi
okul/eğitim merkezine bildirmek ve izin vermeye yetkili disiplin amirinin uygun görmesi şartı ile istirahat veya hava değişimini garnizon/hizmet bölgesi dışında geçirebilirler.) Sıhhi sebeplerle, istirahat ve hava değişiminin geçirileceği yer raporda belirtilmişse, ilgilinin birlik ve kurumu tarafından personelin bağlı olduğu yasa hükümleri kapsamında olmak kaydıyla sadece yolluğu ödenir, belirtilmezse ödenmez.
5. İSTİRAHAT VEYA HAVA DEĞİŞİMİ BAŞLANGICI:
a. Tüm istirahat ve hava değişimi raporlarının (tek tabip veya Sağlık Kurulu) başlangıcı verildiği tarihtir.
b. Sağlık Kurulu marifetiyle verilen raporlarda raporun karar bölümünde istirahat
başlangıç tarihi belirtilmiş ise bu tarih dikkate alınır.
c. İstirahat veya hava değişimi verilen hastaların, istirahat veya hava değişimi süresi bitmeden hastalığına bağlı bir komplikasyon ya da başka bir hastalık nedeniyle yatırılarak tedavi zorunluluğu oluşursa, tedavi sonrasında yeni bir rapor düzenlenir. Önceki rapor, son yapılan yatış işlemine kadar geçen süre itibariyle geçerli kabul edilir.
6. SONUNDA MUAYENE KAYDI (SMK) BULUNAN VE BULUNMAYAN RAPORLAR:
a. Bu bölümün 13’üncü maddesinde sayılan erbaş ve erler hakkında verilen ‘’C’’ kararlı raporlar hariç olmak üzere istirahat ve hava değişimi raporlarının karar bölümünde SMK varsa ilgilinin süre bitiminde muayenesi zorunludur. SMK muayenesi yapılmamış personel birliğine katılsa bile istirahatli kabul edilir, bu süre askerlik hizmetinden sayılır ve en kısa zamanda kontrol muayenesi için hastaneye sevk edilir. Kontrol muayenesi tamamlanmadan personele kesinlikle
görev verilmez. SMK muayenesi maksadıyla;
(1) Hastanın tıbbi safahatı nedeniyle ilk raporunun düzenlendiği yetkili sağlık
kuruluşuna sevki gereken hallerde bu durum hastanın sevk belgesinde belirtilir.
(2) SMK ile istirahat verilen personel rapor süresine bakılmaksızın, raporun son
gününde dahi olsa kontrol muayenesi için;
(a) Yedek subay adayı öğrenciler ile erbaş ve erler hariç tüm personel,
raporunda özellikle belirtilmemiş ise raporu ile en yakın sağlık hizmeti sunucusuna müracaat eder.
(b) Yedek subay adayı öğrenciler ile erbaş ve erler ise bulunduğu yerdeki
Garnizon/Merkez Komutanlığı veya askerlik şubelerinden, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeli en yakın kurum amirliklerinden birinden, birliğine katılmış ise birlik komutanlığından muayene istem belgesi alarak muayene olur. Garnizon/Merkez Komutanlığı veya askerlik şubeleri yedek subay adayı öğrenciler ile erbaş ve erleri SMK muayenesini yaptırmak üzere sevk eder.
(c) Personel yapılan işlemlerle ilgili olarak bağlı bulunduğu
komutanlığa/amirliğe 24 saat içinde bilgi verir.
b. İstirahat veya hava değişimi raporlarında SMK kararı olmayanlar acil girişim ve tedaviyi gerektiren bir durumları yoksa istirahatleri bitiminde birliklerine katılırlar. Bunlardan hava değişiminde bulunan erbaş ve erler askerlik şube başkanlıklarından alacakları sevk yazıları ile birliklerine katılırlar.
c. SMK’lı ya da SMK’sız raporlu olsun, hiçbir personel istirahat süresinin bitiminden önce “sağlam göreve dönebilir” kararlı bir rapor almadan kendi isteği ile göreve başlayamaz.
7. İSTİRAHAT/HAVA DEĞİŞİMİ VERİLEN PERSONELİN GARNİZONLARINDAN
AYRILMASI:
a. İstirahat veya hava değişimi verilen ve istirahatlarını (sıhhi izinli olarak) garnizon
dışında geçiren subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler ile erbaş ve erler gittikleri yerlerde garnizon komutanlığı veya askerlik şube başkanlığına, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeli en yakın kurum amirliklerinden birine kayıt yaptırarak durumlarını bu makamlara bildirirler.
b. Öğrenciler (yedek subay adayı öğrenciler dahil) istirahatlarını, bulundukları
garnizondaki evlerinde veya birlik komutanlarından izin alarak yol giderleri kendilerine ait olmak koşulu ile garnizon/hizmet bölgesi dışında geçirebilirler. Ancak istirahatleri süresince her hafta, bağlı bulundukları okul/eğitim merkez komutanlıkları ile aynı garnizonda/hizmet bölgesi olanların bu komutanlıklara, başka garnizonda/hizmet bölgesinde bulunanların bulundukları yerin garnizon
veya merkez komutanlıklarına, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personelinin en yakın kurum amirliklerine bilgi vermeleri gereklidir.
8. İZİNLİ/GÖREVLİ PERSONELE YAPILACAK İŞLEM:
a. İzinli erbaş ve erler, yedek subay okulu ile diğer öğrenciler birlik ve kurumlarından farklı bir garnizonda/hizmet bölgesinde bulundukları sırada hastalandıklarında, 211 sayılı TSK İç Hizmet Kanunu’nun 63’üncü maddesine veya ilgili mevzuatına göre işlem görürler.
b. İzin nedeniyle birlik veya kurumunun bulunduğu yerin dışındaki bir garnizonda/hizmet bölgesinde bulunan genel sağlık sigortalı personel, sağlık hizmeti sunucularına sevksiz olarak müracaat eder. Personel sağlık durumunu ve tedavi sonucunu 24 saat içinde ilk amirine bildirir ve sağlık teşkilinden verilen muayene ve tedavi sonuç belgesini en seri şekilde ilk amirine ulaştırır.
c. İzin dışı bir sebeple görevli oldukları garnizonun dışında bulundukları sırada hastalanan subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel, uzman erbaş,sözleşmeli erbaş ve erler, öğrenciler ile erbaş ve erler, hastalıklarını bulunduğu mahaldeki en yakın kıta komutanlığına ya da karargâh veya J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı mensupları en yakın kurum amirliklerinden birine, askerî
kurum amirliğine haber verir. Bu komutan ya da amir hasta personelin muayene ve tedavisinin yapılabileceği en yakın sağlık hizmet sunucusuna sevk edilmesini sağlar, hastanın kıta, karargâh veya kurumuna ve mahallin garnizon komutanlığına haber verir. Garnizon komutanlığı ya da kıta, karargâh veya askerî kurumun bulunmadığı yerlerde hastalananlar, bulundukları yerdeki sivil sağlık hizmet sunucularına müracaat ederler. Bunlar, durumları ile tedavi safahat ve sonuçlarını amirlerine mümkün olan en kısa sürede bildirirler.
ç. Birlik veya kurumunun bulunduğu yerin dışındaki bir garnizon/hizmet bölgesinde izinde bulunan veya istirahat eden erbaş ve erler ile öğrenciler önce Garnizon/Merkez Komutanlıklarından
J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı mensupları en yakın kurum amirliklerinden birinden alacakları Muayene İstem Belgesi ile muayene ve tedavi olurlar. Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük garnizonlarda/hizmet bölgelerinde personelin uzun mesafeler kat etmesinden dolayı oluşabilecek problemleri önlemek amacıyla ilgisine göre garnizon komutanlıklarınca birden fazla kıta, karargâh veya askerî kurum amirlikleri Muayene İstem Belgesi vermekle görevlendirilebilir.
9. SAĞLIK İZİN SÜRELERİ:
a. TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personelinin sağlık izin süreleri tabi oldukları yasalar göz önünde tutularak tespit edilir. Buna göre;
(1) Sağlık kurumlarında tedavi amacı ile yatarak geçen günlerle, ayaktan sağlık
kurullarından rapor almak için yasaların elverdiği süre kadar geçen günler, sağlık izin süresinden sayılmaz. Ayaktan sağlık kuruluna girilerek alınacak raporlar için geçen süre mücbir sebepler dışında en fazla on gündür. Bu süre başvurulan sağlık kurumundan kaynaklanan sebeplerle en fazla bir aya kadar uzatılabilir.
(2) Nekahet dönemi, istirahat ve hava değişiminde geçen süreler sağlık izin
süresinden sayılır. Ancak hava değişimi ve istirahat sonunda kesin işlem yapılırken verilecek raporlarda; tetkik yapılması ve randevu verilmesi gibi hastaneden kaynaklanan nedenlerle geçen süreler sağlık izin süresinden sayılmaz. Ancak personel bu durumu bağlı bulunduğu birlik ve kurumuna bildirme ve eğer istenirse ispatı gerektirecek belge ve delilleri amirine sunmakla mükelleftir.
(3) Sonunda muayene kaydı ile rapor alanlar, rapor süresi sonunda gerekirse
hastaneye yatırılırlar. Hastaneye yatırılmada dış garnizonlardan gelenlere öncelik verilir. Erbaş ve erlerin sağlık kurulu işlemleri mümkün olduğunca yatırılarak yapılır.
(4) TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeline, bir takvim yılı içinde tek tabip
tarafından ayaktan/yatarak tedavilerde verilen istirahat sürelerinin toplamı 40 (kırk) günü geçemez. Bu süreyi geçen istirahat raporları sağlık kurulunca verilir. Bu hususun takip ve kontrolü personelin ilk amiri tarafından yapılır. Birinci basamak sağlık teşkiline sevk edilirken, istirahat verilmesi hâlinde bir takvim yılı içinde tek tabip tarafından verilen istirahat sürelerinin 40 (kırk) günü geçeceği değerlendirilen personelin bu durumu, ilk amirlerince sevk belgelerinde belirtilir. Personel bu
hususu müracaat ettiği sağlık hizmeti sunucularına/doktoruna söylemekle yükümlüdür.
(5) Ayaktan veya yatarak tedavilerde tek tabip raporuyla bir defada en çok on gün
istirahat verilebilir. İstirahat sonrasında tekrar muayene kararı raporda belirtilmiş ise toplam süre yirmi günü geçmemek kaydıyla istirahat uzatılabilir. Yirmi günü geçen istirahat raporları sağlık kurulunca verilir.
b. Subay (sözleşmeli dâhil), Astsubay (sözleşmeli dâhil), Uzman Jandarmalar ve
Uzman Erbaşların Sağlık İzin Süresi:
(1) Kanser, her türlü kötü huylu tümör, verem, kronik böbrek yetmezliği ile akıl ve ruh hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartı ile tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilirler.
(2) Yukarıdaki bentte sayılanların dışında kalan hastalıklar için sıhhi izin süresi iki
yıla kadardır.
c. Yedek Subay Sağlık İzin Süresi:
(1) SYY’ye göre ‘’Askerliğe Elverişli Değildir’’ kararı alanlar, hizmet süresine
bakılmaksızın terhis edilir.
(2) SYY’ye göre haklarında kesin işlem kararı verilemeyenler, subaylıkta hizmet
süresi olarak altı ayı tamamlamışsa (mehil müddeti, görev, izin, tanı ve tedavi için hastanede geçen süreler dâhil) bu maddenin ‘a’ fıkrasında belirlenen süreler dikkate alınmaksızın terhis edilirler.
(3) Aynı durumda olup da hizmet süresi altı ayı geçmeyenler emsalleri ile birlikte
terhis edilmezler, sağlık izin süreleri sonunda altı aylık hizmet süresini tamamlarlar.
ç. Yedek Subay Okulu Öğrencilerin Sağlık İzin Süresi:
Yedek subay öğrencilerin sağlık izin süresi, toplam okul döneminin üçte biri (1/3)
kadardır.
d. Öğrencilerin Sağlık İzin Süresi:
Tüm öğrencilerin sıhhi izin süresi, okulun normal öğrenim süresinin her üç yılı için her çeşit hastalıklarda toplam olarak bir, tüberküloz için iki yıldır. Öğrenci, sıhhi izin süresini doldurduğu
ayın son haftasında kesin işlem yapılmak üzere sağlık kuruluna gönderilir. Hastalık öğrenciliğin devamına engel ise kesin işlem yapılır. Tedavisi mümkün olmayan hastalık nedeni ile beden eğitimi ile askerî/mesleki eğitim derslerine devamlı şekilde katılamayacakları onaylı sağlık kurulu raporu ile saptanan öğrenciler, sağlık izin süresinin doldurulması beklenilmeden okuldan çıkarılır.
e. Erbaş ve erlerin sağlık izin süresi 1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun ilgili maddeleri esas alınarak hesaplanır.
f. Sivil personelin sıhhi izin süresi, ilgili kanun ve yönetmeliklerde belirtilen süreler
kadardır.
10. YEDEK SUBAY OKULU ÖĞRENCİLERİ İLE ERBAŞ VE ERLERİN RESMİ VE ÖZEL
SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARINDAN İSTİFADELERİ:
a. Yedek subay okulu öğrencisi ile erbaş ve erler acil tedaviyi gerektiren durumlarda en yakın sağlık hizmeti sunucularına müracaat edebilir ve tedavi olabilirler. Acil tedaviyi gerektiren durumlar, ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma gibi durumları, olayın meydana gelmesini takip eden ilk 24 saat içinde tıbbi müdahale gerektiren durumları ve ivedilikle tıbbi müdahale yapılmadığı veya başka bir sağlık kuruluşuna nakledilmediği takdirde hayatın ve/veya sağlık bütünlüğünün
kaybedilme riskinin doğabileceği durumları kapsamaktadır.
b. Personelin acil olarak SGK ile sözleşmesi olmayan bir sağlık kuruluşuna yatırıldığı
bilgisi alınması durumunda (Personel sağlık durumunu birliğine/kurumuna en uygun vasıta ile durumunu haber vermek zorundadır) birlik komutanı/kurum amiri yetkili sağlık kuruluşu kanalıyla hastanın durumunun değerlendirilmesini ve naklinin uygun olup olmadığına karar verilmesini sağlar. Nakli uygun görülenlerin hemen, uygun görülmeyenlerin klinik seyirleri nakle müsait olduğunda yetkili sağlık kuruluşuna nakilleri sağlanır.
c. SGK ile sözleşmesi olmayan sağlık kurum ve kuruşlarından verilen istirahat
raporlarının SGK ile sözleşmeli yetkili sağlık kuruluşunda görevli bir hekim tarafından onaylanması gerekir.
ç. SGK ile sözleşmesi olan sağlık kurum ve kuruşları tarafından verilen on gün ve daha kısa süreli tek tabip imzalı istirahat raporlarının onaylanmasına gerek yoktur.
d. Ancak, Sağlık Bakanlığı sağlık hizmet sunucuları dışında kalan SGK ile sözleşmesi
olmayan sağlık hizmet sunucuları tarafından bir defada on bir gün ve daha uzun süreli sağlık kurulu raporu verilmesi durumunda;
(1) Personelin raporunun aslı veya onaylı sureti sadece SYY’ye göre
değerlendirilmek üzere birlik komutanı/kurum amiri tarafından ilgili uzmanın bulunduğu en yakın yetkili sağlık kuruluşuna üst yazı ile ve “kişiye özel” gizlilik derecesinde gönderilir.
(2) Raporun evrak üzerinden değerlendirme işlemini yapan hekimler, sadece raporda yazan tıbbi tanıların SYY’ye göre değerlendirilmesini yapar.
(3) Personel hakkında; statüsünde değişiklik olup olmayacağı, sınıfı görevini yapıp
yapamayacağı veya askerliğe elverişli olup olmadığı gibi hususlar açısından belge üzerinden kesin karar verilemiyorsa veya kesin işlem yapılması gerektiği düşünülüyorsa, bu durum personelin birliğine bildirilir, personel amiri tarafından bu kapsamda değerlendirilmek üzere istirahat bitiminde
yetkili hastaneye sevk edilir.
(4) SYY’ye göre kesin işlem yapılması gerekmeyen rapora ait inceleme sonucu,
raporun aslı veya onaylı sureti ile birlikte personelin birliğine/kurumuna gönderilir.
e. Önemli bir sağlık sorunu nedeniyle sağlık teşkillerinde tedavi olan personel bu durumu bağlı bulunduğu birliğe/kuruma bildirir. Birlik/kurum bu durumdaki personeli son sağlık durumunun SYY’ye uygunluğunun değerlendirilmesi maksadıyla en kısa sürede yetkili bir sağlık kuruluşuna
sevk eder.
11. TSK, J.GN.K.LIĞI VE S.G.K.LIĞI PERSONELİNİN (YEDEK SUBAY OKULU
ÖĞRENCİLERİ İLE ERBAŞ VE ERLER HARİÇ) YETKİLİ SAĞLIK KURULUŞU HARİCİNDEKİ RESMİ VE ÖZEL SAĞLIK KURUM VE KURULUŞLARINDAN İSTİFADELERİ:
a. İlgili mevzuat gereği SGK kapsamında olan TSK, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personeli ile
bakmakla yükümlü bulundukları aile fertlerinin tedavileri, resmi veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarında yapılabilir.
b. SGK ile sözleşmesi olmayan sağlık kurum ve kuruşlarından verilen istirahat
raporlarının SGK ile sözleşmeli yetkili sağlık kuruluşunda görevli bir hekim tarafından onaylanması gerekir. SGK ile sözleşmesi olan sağlık kurum ve kuruşları tarafından verilen on gün ve daha kısa
süreli istirahat raporlarının onaylanmasına gerek yoktur.
c. Sivil personel dışında kalan personel için Sağlık Bakanlığı sağlık hizmet sunucuları dışında kalan SGK ile sözleşmeli sağlık hizmet sunucuları tarafından bir defada on bir gün ve daha uzun süreli istirahat raporu (heyet) verilmesi durumunda;
(1) Personelin raporunun aslı veya onaylı sureti sadece SYY’ye göre
değerlendirilmek üzere birliği/amiri tarafından ilgili uzmanın bulunduğu en yakın yetkili sağlık kuruluşuna üst yazı ile ve “kişiye özel” gizlilik derecesinde gönderilir.
(2) Raporun evrak üzerinden değerlendirme işlemini yapan hekimler, sadece raporda yazan tıbbi tanıların SYY’ye göre değerlendirilmesini yapar.
(3) Personel hakkında; statüsünde değişiklik olup olmayacağı veya sınıfı görevini
yapıp yapamayacağı gibi hususlar açısından belge üzerinden kesin karar verilemiyorsa veya kesin
işlem yapılması gerektiği düşünülüyorsa, bu durum personelin birliğine bildirilir, personel amiri tarafından bu kapsamda değerlendirilmek üzere istirahat bitiminde yetkili hastaneye sevk edilir.
(4) SYY’ye göre kesin işlem yapılması gerekmeyen rapora ait inceleme sonucu,
raporun aslı veya onaylı sureti ile birlikte personelin birliğine/kurumuna gönderilir.
ç. Personel adaylığına ilişkin raporlar, ihtisas kurs raporları, spordan muafiyet raporları, uçucu personel raporları, yurt dışı görev yapar/yapamaz, sınıfı/branşı görevini uygun kadro görev yerinde yapar, sınıf/branş değişikliği, ‘TSK, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığında görev yapamaz’ gibi TSK,
J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı personelinin özlük hakları ile ilgili raporları ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında düzenlenecek atamaya esas sağlık raporlar yalnızca yetkili sağlık kuruluşlarınca düzenlenir.
12. KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA GÖREVLENDİRİLEN İHTİYAÇ FAZLASI
YÜKÜMLÜLER İLE AİLE FERTLERİNİN MUAYENE VE TEDAVİLERİ:
Kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilen yükümlüler ile bakmakla yükümlü bulunduklarını eş, ana, baba ve çocuklarının muayene ve tedavileri ile her türlü sağlık işlemleri, görevlendirildikleri
kamu kurum ve kuruluşlarının bağlı bulunduğu tabip ve hastanelerce yapılır. Bunlar “Askerliğe Elverişli Değildir” kesin kararlı işlem için yetkili bir sağlık kuruluşuna sevk edilir.
13. HAKLARINDA “C” KARARLI HAVA DEĞİŞİMİ RAPORU VERİLEN ERBAŞ VE ERLERİN
SAĞLIK İŞLEMLERİ:
a. Birlikleri tarafından çeşitli nedenlerle muayeneye gönderilen ve haklarında SMK ile “C” kararlı hava değişimi raporu verilen erbaş ve erler, istirahatları bitiminde askerlik şube başkanlıklarınca yetkili bir sağlık kuruluşuna erbaş ve erin birlik adresi yazılarak sevk edilir.
b. Erbaş ve erlerin sağlık işlemleri (kesin işlem dahil), şubelerince sevk edildikleri yetkili bir sağlık kuruluşu tarafından yapılır. Önceki işlemleri nedeniyle, hava değişimi verilen hastaneye sevk edilmezler. Ancak, erbaş ve erlerin hava değişimini veren hastane ile aynı garnizonda/hizmet bölgesinde ikamet etmeleri halinde askerlik şubesi, personeli bu hastaneye sevk eder.
c. Erbaş ve erlerin mağdur olmamaları maksadıyla terhis tarihleri itibariyle ikamet ettikleri şehirlerde bulunan SGK Sosyal Güvenlik Merkezlerine müracaat ederek GSS tescilini yaptırmaları birlik komutanlıklarınca kendilerine tebliğ edilir.
ç. Askerlik hizmetini yapmakta iken hayati önemi haiz bir hastalığının bulunduğu resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilen erbaş ve erlerden tedavileri devam etmekte iken terhis edilenlerin yarım kalan tedavilerine;
(1) Terhis tarihini müteakip genel sağlık sigortası kapsamında hemen sağlık
hizmetlerinden yararlanması mümkün olmayanlar için üç aylık süreyi aşmamak kaydıyla bu hizmetlerden Sağlık Bakanlığı Hastanelerinden yararlanmaları devam olur. Ödemeleri görevde gibi uygulanır.
(2) Ancak bu fıkra kapsamında tedavisine başlanmış olup terhislerinden sonra da
tedavilerine devam olunması gerekenlerden terhislerini müteakip genel sağlık sigortası kapsamında hemen sağlık hizmetlerinden yararlanması mümkün olanlar ile bu durumda olmayanlardan genel sağlık sigortası tescillerini 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre bir aylık süre içinde yaptıranlardan tedavilerine devam olunması gerekenlerin tedavi süreleri, genel sağlık sigortası hükümlerine uygun olarak tedavilerinin yapılması kaydıyla bir yıla kadar uzatılabilir.
d. Terhislerini müteakip genel sağlık sigortası dışında tedavisine devam olunacakların yetkili sağlık kuruluşlarına sevkleri, yerleşim yerlerindeki veya yerleşim yerlerine en yakın askerlik şubeleri tarafından sağlanır. Bunların kendileri ile sevk edildiği yere bir kimse refakatinde gitmesi resmî tabip raporuyla gerekli görülenlerin refakatçisine; gidiş ve dönüş yol ücreti ile gidiş ve dönüş
süresi için gündelik, sevk eden askerlik şubesi tarafından peşin veya avans olarak ödenir. Yol ücretinin ödenmesinde şehirlerarası karayolu toplu taşım vasıtası ücretleri; gündelikte ise en düşük dereceli devlet memuru gündeliği esas alınır.
14. MUAYENE SONRASI İŞLEMLER:
Hastanın muayenesini müteakip kendisine verilen MTS belgesi için baştabiplik onayı
aranmaz. Görevdeki personel MTS belgesini ilk amirine teslim eder. Bu belge personelin şahsi dosyasında muhafaza edilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
TSK, J.GN.K.LIĞI, S.G.K.LIĞI UÇUCU PERSONELİNİN, UÇUCU ADAYLARININ, HAVACILIK
FAALİYETLERİNDE GÖREV ALACAKLARIN SAĞLIK MUAYENELERİ
BİRİNCİ KISIM
AÇIKLAMALAR
1. UÇUCU PERSONEL:
Uçucu, pilot, silah sistem subayı, seyrüsefer subayı, taktik koordine subayı, uçuş ekibi ve bunların adaylarıdır.
a. TSK uçuş eğitimi teşkillerinden veya Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı veya S.G.K.lığı tarafından tertip edilen yurt içi veya yurt dışındaki uçuş okulu veya kurslarından pilotluk diploması alan ve diploması usulüne göre onaylanan kimseye Pilot; pilot olmak için sayılan yerlerde fiilen uçuşa başlayanlara Pilot adayı denir.
b. TSK, J.Gn.K.lığı veya S.G.K.lığı uçuş teşkillerinde veya yabancı bir devlet uçuş okulu veya kurslarından silah sistem subayı diploması alan ve diploması usulüne göre onaylanan jet uçağında; av bombardıman, av önleme ve keşif görevleri yapılması için pilotla birlikte uçarak uçaktaki silah sistemlerini kullanan kişiye Silah Sistem Subayı; silah sistem subayı olmak için jet uçağında uçuşa başlayan kişiye Silah Sistem Subayı adayı denir.
c. Hava araçlarında pilot ile birlikte kokpit içinde fiilen uçarak, uçaktaki seyrüsefer
sistemlerini kullanan ve vazifenin icra edilmesini planlama, uygulama ve takip suretiyle gerçekleştirmek üzere yetiştirilerek seyrüsefer subayı sertifikası alan ve bu niteliğini muhafaza eden, sertifikaları Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığınca onaylanan kişiye Seyrüsefer Subayı, seyrüsefer subayı olmak için uçuşa başlayanlara Seyrüsefer Subayı adayı denir.
ç. Hava araçlarında pilot ile birlikte kokpit içinde fiilen uçarak, görevin icrasını sağlayan, uçuş görevinin taktik koordinasyon işlevini yapan, taktik koordine subayı diploması alan ve bu niteliğini muhafaza eden, sertifikaları Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığınca onaylanan kişiye Taktik Koordine Subayı, taktik koordine subayı olmak için uçuşa başlayanlara Taktik Koordine Subayı adayı denir.
d. Uçuş Ekibi ve Uçuş Ekibi Adayı: Uçmakta olan bir hava aracının içinde pilot ile beraber fiilen uçarak, hava vasıtasının uçurulmasına katılmaları gerekli olan pilot, silah sistem subayı, seyrüsefer subayı ve taktik koordine subayı dışında kalan kişilere uçuş ekibi, uçuş ekibi personeli olmak için ilgili hava aracında fiilen eğitime başlayan kişi veya kişilere de uçuş ekibi adayı denir.
2. GÖREV EKİBİ:
a. Uçmakta olan bir hava aracının içindeki pilot, silah sistem subayı, seyrüsefer subayı, taktik koordine subayı ve uçuş ekibinin dışında; uçağa verilen görevin yapılması için uçakta bulunması gereken, hava araçlarının uçurulması ile ilgili doğrudan bir sorumluluğu bulunmayan ve sadece ilgili uçuşlarda bulunarak hava aracına verilen görevin yerine getirilmesi için uçan (havadan ihbar
kontrol uçağında görev yapan kontrolör, operatör ve MEBS personeli, uçuş tabibi, ambulans uçak sağlık personeli, arama kurtarma ihtisaslı personel, faydalı yük operatörü, yer sistem teknisyeni, paraşütçü, uçuş fizyolojisi eğitmeni subay ve astsubaylar ile uçuş ekibi dışında uçan uçak bakım personeli vb.) kişilerdir. Görev ekibi olmak için ilgili hava aracında fiilen eğitime başlayan kişi veya
kişilere de görev ekibi adayı denir.
b. TSK, J.Gn.K.lığı veya S.G.K.lığında paraşüt kursu açma yetkisine sahip
komutanlık/birliklerden veya yurt içi, yurt dışı kurslarından paraşütçülük diploması alan ve diploması usulüne uygun olarak onaylananlara paraşütçü, Paraşütçü olmak için sayılan yerlerde fiilen paraşütçülük eğitim ve öğrenimine başlayanlara, Paraşütçü adayı denir.
c. Tıp Fakültesinden mezun olduktan sonra “Uçuş Tabipliği Kursu”nu başarı ile bitirerek sertifika alan tıp doktorlarına uçuş tabibi denir.
3. ULAŞIM AMACI İLE UÇAN PERSONEL:
Uçuculukla ilgili olmayan herhangi bir gerekçeyle ve özel müsaadeyle, sadece ulaşım maksadıyla uçaktan istifade ettirilen asker veya sivil (müfettiş, muayene ve satın alma özel görevlileri ile hasta ve yaralılar vb.) personeldir.
4. HAVA ARACI:
Uçak, helikopter ve insansız uçak sistemleridir. İnsansız Hava Aracı Sistemleri’nin
uçurulmasında görev alan; görev komutanı, İHA pilotu, faydalı yük işletmenleri ve bakım faaliyetlerini yürüten teknisyenlerin muayenelerine dair esaslar Hv.K.K.lığı USAEM Bşk.lığı tarafından belirlenir.
5. HAVA ARACI KATEGORİLERİ:
Hava aracı kategorilerinde yer alacak hava aracı tip ve modelleri; hava aracının performansına göre USAEM Bşk.lığı ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hava ve Uzay Hekimliği Anabilim Dalı Başkanlığının değerlendirmesi doğrultusunda Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığınca düzenlenecek yönergelerde belirlenir. Bu kategoriler belirlenirken aşağıdaki kıstaslar esas alınır.
a. Kategori-1 Hava Aracı: Akselerasyon (G) kuvvetleri ve manevra kapasitesi itibariyle yüksek performansa sahip hava araçlarını ifade eder. Bu kategoride genel olarak muharip jet uçakları bulunmakla birlikte yüksek performansa sahip diğer hava araçları da bu kategori içinde yer alır. (Örnek: F-16, T-38M, KT-1T ve benzeri)
b. Kategori-2 Hava Aracı: Akselerasyon (G) kuvvetleri kapasitesi yüksek olmayan ancak yüksek ve alçak irtifada manevra kapasitesine sahip orta performanslı hava araçlarını ifade eder.
(Örnek: S-70 Skorsky, Blackhawk, AS-532 Cougar, SF-260 D, T-129 ATAK ve benzeri )
c. Kategori-3 Hava Aracı: Akselerasyon (G) kuvvetleri kapasitesi düşük olup, yüksek ve alçak irtifada manevra kapasitesi sınırlı olan düşük performanslı hava araçlarını ifade eder. (Örnek: C-130, CN-235, ATR-72, TB-20, S-70B Seahawk, AB-212, KC-135R, E-7T ve benzeri )
ç. Kategori-4 Uçuş: Bir hava aracı kategorisi olmayıp, yalnızca Kategori-3 hava araçlarında nitelikleri Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığınca belirlenecek tecrübeli bir pilot eşliğinde yapılacak uçuşu ifade eder. Kategori-3 hava aracı sağlık nitelikleri karşılamayan ancak Kategori-4 uçuşa elverişli olan uçucular, hava aracında nitelikleri Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığınca belirlenecek tecrübeli bir pilot bulunmaksızın uçurulmazlar.
6. UÇUŞ MEN:
SYY’nin 63’üncü maddesi kapsamına giren pilot, silah sistem subayı, seyrüsefer subayı, taktik koordine subayı, uçuş ekibi ve bunların adayları ile görev ekibi olarak uçan personelin uçuş eylemi dışında diğer görevlerini yerine getirebileceğini tanımlar. Uçuş men alan uçucu personel raporda belirtildiği sürece uçamaz. Uçuş kontrol amirliği, pist başı nöbetçi subaylığı, atış sahası nöbetçi subaylığı gibi görevleri de yapmasında sakınca olduğu değerlendirilen personelin bu durumu uçuş
tabibi tarafından ayrıca belirtilir.
İKİNCİ KISIM
UÇUCU ADAYLARININ VE YETİŞMİŞ UÇUCULARIN SAĞLIK MUAYENELERİ
1. UÇUCU SAĞLIK MUAYENELERİNİN AMACI:
a. Uçucu sınıfına girmeye istekli olan adaylar arasından, bu sınıfın görevlerini yapabilecek ve uçuşun gerektirdiği anatomik, fizyolojik ve ruhsal yeterlilikte olanları seçmek,
b. Görevleri süresince uçucuların anatomik, fizyolojik ve ruhsal yeterliliklerinin devamını sağlamak, çalışabilirlik süre ve düzeyini artırmak ve bu suretle uçuculardan yüksek düzeyde ve uzun süreli yararlanmak,
c. Uçuşun sebep olacağı muhtemel bozukluklar ile uçuş emniyetini bozacak her türlü hastalık ve arızayı tespit etmek ve bu sayede uçucunun güvenle uçmasını sağlamak,
ç. Uçucu personelin sağlıklı olduğunu bilmesinin yaratacağı güven ve moral ile uçuculuk statüsünün devamını sağlamaktır.
2. UÇUCU ADAYLARININ VE YETİŞMİŞ UÇUCULARIN SAĞLIK MUAYENE ESASLARI:
Uçucu personelin sağlık muayeneleri SYY esaslarına göre yapılır.
a. Uçucu Adaylarının Sağlık Muayene Esasları:
(1) İlk alım ve sınıflandırma muayeneleri: Hava Harp Okulu ilk alım muayeneleri ile
Kara Harp Okulu Kara Havacılık Sınıflandırma Muayeneleri yetkili sağlık kuruluşlarınca yapılır.
Öğrenci adaylarına sağlık muayenelerinden önce ayrıca psikomotor ve kişilik testi uygulanır. Hava Harp Okulu ilk alım ve kara havacılık sınıflandırma muayenelerinde SYY’nin 36’ncı maddesindeki laboratuvar ve radyolojik tetkiklere ilave olarak lumbosakral grafi tetkiki yapılır.
(2) Pilot Adaylarının Uçuş Eğitimi Öncesi Sağlık Muayeneleri:
(a) Hava Harp Okulu eğitimi sonrasında ilk defa uçuş eğitimine başlayacak
pilot adaylarının sağlık muayeneleri, uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşları tarafından yapılır. Sağlık yetenekleri uygun olanlar hakkında ”Kategori-1 Hava Aracında Uçucu Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararı verilir.
(b) Pilot temel kursuna yeni başlayacak K.K.K.lığı ve J.G.K.lığı pilot adaylarının
sağlık muayeneleri uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarında yapılır.
Sağlık Yetenekleri uygun olanlar hakkında ”Kategori-2 Hava Aracında Uçucu Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararı verilir.
(c) Dz.K.K.lığı ve S.G.K.lığı pilot adaylarının uçuş eğitimi öncesi sağlık
muayeneleri, ilgili komutanlıkların uygun gördüğü uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşları tarafından yapılır. Sağlık yetenekleri uygun olanlar hakkında ”Kategori-1 (Sabit kanat pilot adayları için) veya Kategori-2 (Döner kanat pilot adayları için) Hava Aracında Uçucu Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararı verilir.
(ç) Pilot adaylarının muayenelerinde SYY’nin 64’üncü maddesi hükümleri
uygulanır. Bu muayenelerde dört yıllık periyodik muayene esasları geçerlidir. Bu muayenelerde ayrıca gelecekte adli tıp işlemlerinde kullanılmak üzere panoramik diş grafisi çekilerek uçucu sağlık dosyasında muhafaza edilir. Pilot adayları hakkında seçim işlemleri sırasında verilen ”Kategori-1 Hava Aracında Uçucu Yetiştirilmeye Elverişlidir” ve ”Kategori-2 Hava Aracında Uçucu Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararlı raporlar, kurs sonuna kadar geçerliliğini sürdürür.
(3) Silah Sistem Subayı Adayları:
Silah Sistem Subayı adaylarının uçuş eğitimi öncesi sağlık muayeneleri Eskişehir
Yunus Emre Devlet Hastanesi 2 Eylül Hizmet Binasında yapılır. Muayenede Hv.K.K.lığı 1 numaralı sınıflandırma çizelgesindeki silah sistem sınıfı sağlık nitelikleri aranır. Bu muayenelerde dört yıllık periyodik muayene esasları geçerlidir. Sağlık yetenekleri uygun olanlar hakkında ”Silah Sistem Subayı Olarak Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararı verilir. Adaylar hakkında seçim işlemleri sırasında
verilen “Silah Sistem Subayı Olarak Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararlı raporlar kurs sonuna kadar geçerliliğini sürdürür. Bu muayene söz konusu personel için aynı zamanda birinci dört yıllık periyodik muayene olarak kabul edilir.
(4) Seyrüsefer Subayı, Taktik Koordine Subayı ve Uçuş Ekibi Adayları:
Seyrüsefer Subayı, Taktik Koordine Subayı ve Uçuş Ekibi adaylarının uçuş eğitimi
öncesi sağlık muayeneleri uygun görülen uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşları tarafından yapılır. Muayenede HV.K.K.lığı 1 numaralı sınıflandırma çizelgesindeki Seyrüsefer sınıfı personelinin sağlık nitelikleri aranır. Bu muayenelerde dört yıllık periyodik
muayene esasları geçerlidir. Sağlık yetenekleri uygun olanlar hakkında “Seyrüsefer Subayı/Taktik Koordine Subayı/Uçuş Ekibi Olarak Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararı verilir. Adaylar hakkında seçim işlemleri sırasında verilen “Seyrüsefer Subayı/Taktik Koordine Subayı/Uçuş Ekibi Olarak Yetiştirilmeye Elverişlidir” kararlı raporlar kurs sonuna kadar geçerliliğini sürdürür. Bu muayene söz konusu personel için aynı zamanda birinci dört yıllık periyodik muayene olarak kabul edilir.
b. Yetişmiş Uçucuların Sağlık Muayene Esasları:
Uçucular; uçuşun sebep olacağı muhtemel bozukluklar ile uçuş emniyetini bozacak her türlü hastalığı tespit etmek ve bu sayede uçucunun güvenle uçmasını sağlamak amacı ile periyodik olarak ve gerekli görülen durumlarda sağlık muayenesine tabi tutulur. Muayeneler, ilgili uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarında randevulu olarak yapılır. Uçucuların periyodik muayenelerinin geçerliliğinin son günü, doğum tarihlerinden bir önceki gündür. Ancak
uçucuların yıllık/dört yıllık periyodik muayeneleri doğum tarihinden önceki üç ay içerisinde yapılabilir. Bu takdirde periyodik muayenenin geçerliliği bir sonraki doğum tarihinden bir önceki güne kadardır. Dört yıllık periyodik muayene ve uçuş fizyolojisi eğitiminin geçerlilik bitiş tarihi ise dört yıl sonraki doğum tarihlerinden bir önceki gündür.
(1) Yıllık Periyodik Kontrol Muayenesi:
(a) Uçucular yapılacak bir program dâhilinde her yıl; uçucu ve dalgıç sınıfı
raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarından birinde yıllık periyodik kontrol muayenesine tabi tutulur.
(b) Yıllık periyodik muayenelerde uçucular; iç hastalıkları, genel cerrahi,
nöroloji, psikiyatri, ortopedi, göz, KBB, göğüs, üroloji ve kardiyoloji kliniklerince muayene edilir.
Kadın uçucular ayrıca kadın hastalıkları ve doğum kliniğinde de muayene edilir. Yıllık muayenelerde yapılması gereken tetkikler; kan sayımı, sedimantasyon, tam idrar, HbsAg, açlık kan şekeri, üre, ürik asit, kreatinin, total direkt ve indirekt billuribinler, GGT, ALT, AST, alkalen fosfataz, total kolesterol, trigliserit, HDL ve LDL kolesterol, EKG, odiometri, batın ve tiroid USG, akciğer grafisi, ön-arka ve yan omurga grafisi, 45 yaş üstü erkek personel için PSA, 50 yaş üstü erkek personel için kolonoskopi (son 10 yılda yapılmış olması ve raporunun belgelenmesi
yeterlidir), 35 yaş üstü kadın personel için meme USG veya gerekirse mamografidir. Yıllık periyodik muayenelerde EK-I’daki form kullanılır.
(2) Dört Yılda Bir Yapılacak Periyodik Kontrol Muayenesi ve Uçuş Fizyolojisi Eğitimi:
(a) Uçuş eğitimini başarı ile tamamlayıp pilot/silah sistem subayı brövesini
takmaya hak kazananlar harbe hazırlık eğitimlerine başlamadan önce ilk kez; yetişmiş uçucular ise her dört yılda bir Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi 2 Eylül Hizmet Binasında dört yıllık periyodik kontrol muayenesine tabi tutulur. Bu muayenenin ardından USAEM Bşk.lığınca “Uçuş Fizyolojisi Eğitimi ve Uçucu Sağlığı Araştırmaları Yönergesi” esaslarına göre uçuş fizyolojisi eğitimleri verilir.
(b) Dört yıllık periyodik muayene kapsamında; yıllık periyodik kapsamında
yapılan muayenelere ek olarak Deri ve Zührevi Hastalıklar, Enfeksiyon Hastalıkları muayeneleri ile, solunum fonksiyon testleri, HCV testi, ekokardiyografi ve ön sinüs grafisi tetkikleri yapılır. Dört yıllık periyodik muayenelerde EK-İ’deki form kullanılır. Dört yıllık periyodik muayene aynı zamanda yıllık periyodik muayene yerine geçer.
(3) Günlük Uçuş Muayenesi:
Uçucular, birlik uçuş tabipleri tarafından uçuşa çıkmadan önce uçuş muayenesine tabi tutulur. Uçuş tabipleri mümkünse filo brifingi öncesinde, bunun mümkün olmadığı durumlarda brifing sonrasında filoda bulunarak günlük uçuş muayenesi yapar. Günlük uçuş muayenesinde pilotun genel durumu ve görünümü değerlendirilir ve gerekli görülürse daha detaylı muayene yapılır. Uçucunun asli birliği dışında yapacağı uçuş görevleri öncesindeki muayene ve uçuşa izin
verilmesi, uçuşun gerçekleşeceği meydandaki uçuş tabibi tarafından yapılır. Uçuş tabibi bulunmayan birliklerde bu muayeneler, görevlendirilecek başka bir tabip tarafından yapılır. İlgili tabip uçucuyu sağlıklı olarak değerlendirirse uçuşa izin verir, herhangi bir sağlık problemi tespit edildiğinde uçuş yönünden değerlendirmek üzere birlik komutanlığınca tespit edilecek bir birliğin uçuş tabibi, uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşları veya USAEM Bşk.lığı
ile koordine kurulur.
c. Normal Durumlar Dışındaki Muayeneler:
(1) Hastalık ve Kaza Sonrası:
(a) Uçuş tabibi hastalık veya kaza nedeniyle uçmasını sakıncalı gördüğü
hallerde, 20 güne kadar (20 gün dâhil) uçuş men veya 10 güne kadar istirahat kararı verebilir. Bu süre sonunda birlik uçuş tabibi uçucuyu muayene ederek uçuş kararı verebilir.
(b) Başka sağlık kuruluşlarından aralıklı ya da kesintisiz 20 güne kadar verilen
istirahat veya uçuş men kararı sonunda, birlik uçuş tabibi uçucuyu muayene ederek uçuş kararı verebilir. Aynı hastalık ve arızadan dolayı 20 günden fazla tedavi gören, istirahat veya uçuş men alan uçucular tedavi ve istirahatleri bitiminde, uçuş yönünden değerlendirilmek üzere en yakın uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilir.
(c) Kaza ya da hastalık nedeniyle tedavi edilerek sağlık kurul kararı ile istirahat
verilen uçucular, verilen istirahatin sonunda, uçuş yönünden değerlendirilmek üzere, amirleri tarafından en yakın uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilirler.
(ç) Uçucular, kaza-kırımlardan ya da uçuş esnasında ortaya çıkabilecek bazı
tıbbi problemlerden sonra birlik uçuş tabibi tarafından muayene ve kontrol edilirler. Küçük kaza kırım geçiren uçucu personel gerekli görülürse, yaralanma veya uçaktan atlamayla sonuçlanan büyük kaza kırım geçirenler ise zorunlu olarak Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi 2 Eylül Hizmet Binası ile USAEM Bşk.lığına sevk edilirler (yalnızca hava aracının zarar gördüğü büyük
kaza kırımlar bu kapsamda değerlendirilmez).
(2) Uçuş Tabibinin Gerekli Gördüğü Durumlar:
Uçuş tabibi uçucuda uçuş emniyeti ve yeteneğini tehlikeye düşürecek ruhsal veya
bedensel bir sağlık problemi fark ettiğinde durumu birlik komutanına arz ederek uçucuyu muayeneye çağırır. Gerekli görülen hallerde uçucuyu en yakın uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sevk eder.
(3) Birlik Komutanının Gerekli Gördüğü Durumlar:
Birlik komutanı birliğinde bir uçucunun uçuş niteliğinde aksaklık görürse, hakkında
mesleki yetersizlik kararı vermeden önce bu yetersizliğe sebep olabilecek bir sağlık sorunubulunup bulunmadığını anlamak üzere uçucuyu birlik uçuş tabibi muayenesine gönderir. Gerekli görmesi halinde uçucuyu en yakın uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sevk eder.
(4) JAR FCL-3 ve ICAO EK-1’e Göre Yapılacak Pilotaj Muayeneleri:
Resmî görev/kurs nedeni ile sivil havacılık kurallarına göre sağlık raporu alması
gerektiği Kuvvet Komutanlıkları, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığınca bildirilen personel bu konuda yetkili hava sağlık ve muayene merkez başkanlıklarından birinde ücretsiz olarak muayene edilerek hakkında gerekli rapor düzenlenir. Personelin resmi görev/kurs gereği olmayan bu gibi muayenelerinde ücret
tahakkuk ettirilir.
ç. Uçucu Personelin İtiraz (Kontrol) Muayene Esasları:
(1) Uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarınca verilen
raporların onaylanıp ilgiliye tebliğ tarihinden itibaren şahıs otuz gün içerisinde itiraz ederse veya karar onay/kontrol makamlarınca yeterli bulunmaz ise ya da herhangi bir ihbarda uçucu, birinci kontrol muayenesi için diğer bir uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilir.
(2) İlgili Kuvvet Komutanlığı, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı verilen rapor kararlarına itiraz
ettiğinde ilgisine göre MSB Sağ.D.Bşk.lığı tarafından TSK İç Hizmet Kanunu’nun 59’uncu maddesinde yer alan “Subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel, öğrenciler, erbaş ve erler ile bunların adayları, Yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde sağlık açısından;
göreve uyarlık ve elverişlilik ile periyodik veya zorunlu kontrollere ya da sağlık raporu kontrolüne tabi tutulabilir.” hükmüne göre işlem yapılır. J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı için ise ilgili mevzuat doğrultusunda işlem yapılır.
(3) İlk Sağlık Kurulu raporundaki karar ile kontrol muayenesi kararı arasında
uyumsuzluk bulunmazsa karar kesinlik kazanır. Kararlar arasında uyumsuzluk bulunursa uçucu, ikinci kontrol muayenesi için üçüncü bir uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilir. Bu merkezin kararı önceki iki karardan hangisine uyuyorsa ona göre işlem yapılır.
(4) Kontrol muayenesi kararları arasında çelişki olması halinde hasta Sağlık
Bakanlığının saptayacağı bir hakem hastaneye gönderilir. Bu hastane sağlık kurulunca verilen karar kesindir.
d. Sorumluluklar:
(1) Uçuş Tabibinin Sorumlulukları: Uçuş tabipleri uçucuların günlük uçuş
muayenesini yapmak ve periyodik uçuş muayenelerinin yapıldığını takip etmekle sorumludur. Uçuş tabipleri varsa sağlık cüzdanı ya da hava sağlık ve muayene merkez başkanlığı tarafından verilen heyet raporunu görmeden, periyodik muayene tarihlerini; USAEM Bşk.lığı tarafından verilen fizyolojik eğitim kartını görmeden uçuş fizyolojisi eğitim tarihini güncellemez. Tereddüt yaşanan durumlarda ilgili hastane baştabipliği veya USAEM Bşk.lığı ile koordine kurulur.
(2) Uçucu Personelin Sorumlulukları: Uçucular uçuşa gitmeden önce, filoda uçuş
tabibi tarafından değerlendirilerek uçuş izninin verildiğinden emin olur. Görev, izin vb. nedenlerle planlı uçuş brifingine katılamayan uçucu, birliğe geldikten sonra günlük uçuş muayenesinin yapılabilmesi için uçuş tabibine başvurur. Uçucu personel uçuşundan en az 24 saat önce alkol kullanımını sonlandırır. Uçuştan önceki 24 saat içinde alkol alan, ilaç kullanan, yorgun olan ya da
hasta olan uçucu, bu durumunu uçuş tabibine bildirir. Birlik uçuş tabibi dışında bir tabip tarafından muayene ve tedavisi yapılan uçucu bu muayeneyi ve kendisine verilen tedaviyi birlik uçuş tabibine bildirir, tedavi sonucuna göre uçuş kararını vermeye birlik uçuş tabibi yetkilidir.
(3) Uçucu Birlik Komutanlarının Sorumlulukları: Uçucu personelin uçuş tabibine
günlük muayenelerini yaptırıp yaptırmadıklarını kontrol eder. Muayene ve kontrolden geçmeyen personele uçuş izni vermez. Periyodik muayenesini tamamlayan uçucunun, uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşları tarafından verilen heyet raporu ile uçuş tabibine başvurmasını sağlar.
e. Diğer Hususlar:
(1) Hastalık, ameliyat, kurs, görev gibi durumlar sonunda yapılacak uçuş
muayenesinin geçerliliğinin son günü ilk doğum tarihinden bir önceki gündür. Takip eden ilk doğum tarihinde uçucu, muayene süresi dolduğundan yeniden yıllık/dört yıllık periyodik muayeneye sevk edilmek zorundadır. Ancak bu muayene doğum tarihinden önceki 3 (üç) ay içerisinde yapılırsa muayenenin geçerliliği bir sonraki doğum tarihinden bir önceki güne kadardır.
(2) Uçuş men veya istirahat sonundaki muayenelerde uçucu öncelikle ilgili uzman
tarafından muayene edilir. İlgili uzman istirahat veya uçuş men kararına devam edecek ise uçucu sadece ilgili klinik tarafından muayene edilerek heyete çıkarılır. Ancak uçuşa elverişlilik veya elverişsizlik kararı verilecek ise yıllık/dört yıllık periyodik muayene kapsamında muayenesi yapılır.
(3) Periyodik kontrol muayenesini yaptırmayan ve uçuş fizyolojisi eğitimini
tamamlamayan uçucuların uçuşlarına müsaade edilmez. Uçucu personelin yıllık/dört yıllık periyodik kontrol muayenesinin zamanında yaptırılmasından öncelikle personelin kendisi daha sonra birlik komutanı ve uçuş tabibi sorumludur. Harekât gibi zorunlu nedenlerle periyodik muayene/uçuş fizyolojisi eğitimi geçerlilik süresi dolan uçucunun uçurulması kararı ilgili Kuvvet Komutanlığı, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığı sorumluluğundadır.
(4) Uçuş tasarısı planlanmayan ancak uçuculuk statüsü devam eden uçucu
personel, yıllık ve dört yıllık periyodik muayenelerini ve uçuş fizyolojisi eğitimlerini aksatmadan yaptırmaya devam eder.
(5) Uçucular periyodik muayene amacıyla hava sağlık ve muayene merkez
başkanlıklarına EK-J’deki uçucu periyodik muayene sevk belgesi ile sevk edilir. Ayrıca yıllık ve dört yıllık periyodik muayeneye sevk edilirken birlik uçuş tabibi nezaretinde EK-K’deki uçucu personel sağlık öykü formu doldurularak sevk evrakına eklenir ve başvuru esnasında teslim edilir.
(6) Uçucular hava sağlık ve muayene merkez başkanlıklarındaki muayene
işlemlerini, hava sağlık ve muayene merkez başkanlıklarından kaynaklanan zorunlu nedenler hariç olmak üzere bir ay içinde tamamlamak zorundadır. Muayenesini bir ay içinde tamamlamadığı veya yarım bırakarak terk ettiği tespit edilen uçucular ilgili Kuvvet Komutanlığına, MSB Sağ.D.Bşk.lığına, J.Gn.K.lığı ve S.G.K.lığına bildirilir.
(7) Ağız ve diş hastalıklarında, uçuş diş tabibi (uçuş diş tabibinin olmadığı birliklerde diş tabibinin teklifi ile uçuş tabibi) tarafından, aralıklı olarak 20 güne kadar (20 gün dâhil) geçici uçuştan men/istirahat kararı verilebilir.
(8) Türk Yıldızları Periyodik Muayeneleri:
Gösteri ve hazırlık uçuşları sırasında oluşabilecek mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla Türk Yıldızları uçucuları doğum tarihlerine göre periyodik muayenelere gelme şartından muaftırlar. Türk Yıldızlarına atamalı Akrotim Pilotları 15 Kasım-15 Aralık arasındaki bir aylık süre içerisinde olacak şekilde her yıl periyodik olarak “Uçucu Personel Muayene Takvimi’nde belirtilen hava sağlık ve muayene merkez başkanlıklarına, dört yıllık periyodik muayene için ise randevu alınarak
Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesi 2 Eylül Binasına ve uçuş fizyolojisi eğitimi için USAEM Bşk.lığına sevk edilir. Yıllık periyodik muayenenin geçerlilik bitiş tarihi bir sonraki yılın 15 Aralık tarihidir. Dört yıllık periyodik muayene ve uçuş fizyolojisi eğitiminin geçerlilik bitiş tarihi ise dört yılsonraki 15 Aralık tarihidir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
GÖREV EKİBİ VE ULAŞIM AMACIYLA HAVA ARAÇLARINDA SEYAHAT EDECEKLERİN
SAĞLIK MUAYENELERİ
1. GÖREV EKİBİ VE ADAYLARININ SAĞLIK MUAYENE ESASLARI:
a. Görev ekibi adaylarının uçuculuğa giriş muayenesi ilgili komutanlığın uygun gördüğü, uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşu tarafından yapılır. Görev ekibi adayları kendi sınıflarına uygun sağlık niteliklerine sahip olmalı ve bunların uçuş görevlerine engel teşkil edecek, uçuş emniyetini tehlikeye düşürecek veya uçuştan dolayı zamanla artacak arıza ve hastalıklar bulunmamalıdır. Yüksek performanslı uçaklarda uçacak görev ekibi adayları muayene
edilirken ve hakkında karar verilirken ilgili uçağın performansı dikkate alınır. Muayene esasları dört yıllık periyodik muayene esasları ile aynıdır. Sağlık yetenekleri uygun olanlar hakkında “Görev Ekibi Olarak Uçar” kararı verilir ve uçabilecekleri uçak kategorisi belirtilir (Örnek: Kategori-2 ve 3
Hava Aracında Görev Ekibi Olarak Uçar). Görev ekibi adayları hakkında seçim işlemleri sırasında verilen “Kategori ….. Hava Aracında Görev Ekibi Olarak Uçar” kararlı raporlar kurs sonuna kadar geçerliliğini sürdürür.
b. Paraşütçü adayları ve arama kurtarma ihtisaslı personel adaylarının muayenelerinde Sağlık Yeteneği Yönetmeliği 44’üncü madde hükümleri uygulanır. Sağlık yetenekleri uygun olanlar hakkında “Görev Ekibi Olarak Uçar, Paraşütle Atlar” kararı verilir. Paraşütçü adayları ve arama kurtarma ihtisaslı personel adayları hakkında seçim işlemleri sırasında verilen ”Görev Ekibi Olarak
Uçar, Paraşütle Atlar” kararlı raporlar kurs sonuna kadar geçerliliğini sürdürür.
c. Görev ekibi personelin sadece ilk muayeneleri yetkili hastanelerde yapılır ve bunun ardından Eskişehir USAEM Bşk.lığında uçuş fizyolojisi eğitimine tabi tutulurlar. Bu personel devam eden yıllarda TSK, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığı personeline 3 yılda bir uygulanan periyodik muayenelere ilaveten her yıl birliklerinde uçuş tabibi tarafından uçuş görevi yönünden değerlendirilmek üzere muayene ve kontrol edilirler. Bu muayenelerde uçuş tabibi görev ekibi personelin sağlık öyküsünü
alarak fizik muayenesini yapar. Uçuşa engel bir durum tespit edilmezse haklarında muayene amacına göre “Görev Ekibi Olarak Uçar” ya da “Görev Ekibi Olarak Uçar, Paraşütle Atlar” kararı verilir. Uçuşa engel bir durum tespit edilirse veya hastalık, ameliyat ya da kazadan sonra birlik uçuş tabibinin gerekli gördüğü hallerde en yakın hava sağlık ve muayene merkez başkanlığına sevk edilir.
ç. Sivil personelden uçuş fizyolojisi eğitimi almak ya da askerî uçaklarda görev yapmak amacıyla, ilk defa muayene edilenlerde ilgili personelin SYY’deki karşılığı esas alınır. Bu personel SYY’de kendi görevlerine karşılık gelen sınıflara uygun sağlık niteliklerine sahip olmalı ve bunların uçuş görevlerine engel teşkil edecek, uçuş emniyetini tehlikeye düşürecek veya uçuştan dolayı zamanla artacak arıza ve hastalıkları bulunmamalıdır. Sağlık yetenekleri uygun olanlar hakkında
“Görev Ekibi Olarak Uçar” kararı verilir ve uçabilecekleri uçak kategorisi belirtilir (Örnek: Kategori-2 ve 3 Hava Aracında Görev Ekibi Olarak Uçar).
2. ULAŞIM AMACIYLA HAVA ARAÇLARINDA SEYAHAT EDECEK OLAN PERSONEL:
Ulaşım amacıyla hava araçlarında seyahat edecek olan personel için ek bir muayene
yapılmasına ihtiyaç yoktur. Ancak seyahat edecek personel veya uçak komutanı tarafından talep edilmesi halinde personel uçuş tabibi tarafından muayene edilir. Personelin uçuş emniyetini riske sokacak veya uçuşta artabilecek bir hastalığa sahip olmadığı kanaatine varılırsa uçmasına izin verilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
UÇUCULAR HAKKINDA VERİLECEK KARARLAR
1. Sağlık yetenekleri ilgili hava aracında uçuşa elverişli olan pilotlar hakkında ”Kategori-1/ Kategori-2/Kategori-3 Hava Aracında Uçuşa Elverişlidir/Kategori-4 Uçuşa Elverişlidir”, diğer uçucular hakkında ise statülerine göre “Silah Sistem Subayı/Seyrüsefer Subayı/Taktik Koordine Subayı/Uçuş Ekibi Olarak Uçar” kararı verilir. Kategori-1 Hava aracında uçuşa elverişlidir kararı alanlar Kategori-2 ve Kategori-3 hava aracında; Kategori-2 hava aracında uçuşa elverişlidir kararı
alanlar da Kategori-3 hava aracında uçuşa elverişli kabul edilir. Ancak bunun tersi geçerli değildir.
2. Sağlık yeteneği Kategori-1 hava aracının gereklerini karşılamayan [sınıflandırma
çizelgesindeki sütununda (-) işareti bulunan] Kategori-1 hava aracı pilotlarının hastalıklarına ait Kategori-2 veya Kategori-3 hava aracı ya da Kategori-4 uçuş sütununda (+) işareti bulunuyorsa uçucu hakkında “Kategori-1 Hava Aracında Uçuşa Elverişli Değildir, Kategori-2/Kategori-3 Hava Aracında Uçuşa Elverişlidir” kararı verilir.
3. Sağlık yeteneği Kategori-2 hava aracının gereklerini karşılamayan [sınıflandırma
çizelgesindeki sütununda (-) işareti bulunan] Kategori-2 hava aracı pilotlarının hastalıklarına ait Kategori-3 hava aracı ya da Kategori-4 uçuş sütununda (+) işareti bulunuyorsa uçucu hakkında
“Kategori-1 ve Kategori-2 Hava Aracında Uçuşa Elverişli Değildir, Kategori-3 Hava Aracında Uçuşa Elverişlidir” kararı verilir.
4. Sağlık yeteneği Kategori-3 hava aracının gereklerini karşılamayan [sınıflandırma
çizelgesindeki sütununda (-) işareti bulunan] Kategori-3 hava aracı pilotlarının hastalıklarına ait Kategori-4 uçuş sütununda (+) işareti bulunuyorsa uçucu hakkında “Kategori-1, Kategori-2 ve Kategori-3 Hava Aracında Uçuşa Elverişli Değildir, Kategori-4 Uçuşa Elverişlidir” kararı verilir.
5. Sağlık yetenekleri hiç bir hava aracında uçuşa elverişli olmayan [hastalık sınıflandırma çizelgesinin bütün hava aracı kategorilerinde karşılığı (-) işareti bulunan] Pilotlar hakkında “Pilotaja Elverişli Değildir, Sınıfı/Branşı Görevini Yapamaz, SYY’nin Eki (1) ve (2) Numaralı Sınıflandırma Çizelgelerine Göre Yeniden Sınıflandırılması/Branşının Belirlenmesi Uygundur” kararı verilir.
6. Hastalığının sınıflandırma çizelgesinde karşılığı (-) işareti bulunan Silah Sistem/Seyrüsefer Subayları hakkında “Silah Sistem/Seyrüsefer Subayı Olarak Uçamaz, Sınıfı/Branşı Görevini Yapamaz, SYY’nin Eki (1) ve (2) Numaralı Sınıflandırma/Branş Belirleme Çizelgelerine Göre Yeniden Sınıflandırılması/Branşının Belirlenmesi Uygundur.” kararı verilir.
7. Hastalılığının sınıflandırma çizelgesinde seyrüsefer sütununda karşılığı (-) işareti bulunan Taktik Koordine Subayları/uçuş ekibi hakkında “Taktik Koordine Subayı/Uçuş Ekibi Olarak Uçamaz” kararı verilir. SYY’nin eki (1) ve (2) Numaralı Sınıflandırma/Branş Belirleme çizelgelerine göre sınıfı görevlerini yapıp yapamayacakları kararı ayrıca belirtilir.
8. Hastalık ve arızasının sınıflandırma çizelgesinde karşılığı çarpı (x) işareti bulunan uçucu personel hakkında “Uçuşa Elverişli Değildir, Fiilen Uçuşu Gerektirmeyen Sınıfının/Branşının Uygun Kadro Görev Yerlerinde Görev Yapar” kararı verilir.
9. Uçucu personele belirli bir süre için uçuş men veya istirahat verilmesi gereken durumlarda haklarında “Madde….. gereği SMK ile……… Gün/Ay İstirahat” veya “Madde…..gereği SMK ile……
Gün/Ay Uçuş Men” kararı verilir.
BEŞİNCİ KISIM
UÇUCULAR İÇİN TUTULACAK KAYIT VE FORMLAR
Bu formlar ilgili birimler tarafından hanelerinde yazılan ek bilgiler dikkate alınarak eksiksiz doldurulur.
1. YETİŞMİŞ UÇUCULAR İÇİN ANKET FORMU (EK-L):
Yetişmiş uçucular uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarına veya USAEM Bşk.lığına sevk edilirken komutanlıklarınca gerekli görülür veya ilgili merkez tarafından talep edilirse düzenlenen kıta anket formu ile birlikte gönderilirler. Bu anket formu uçucunun birinci sicil amiri ve uçuş tabibi tarafından ayrı ayrı hazırlanır. Hazırlanan her iki anket formu, birlik komutanı/kurum amiri tarafından onaylanarak “GİZLİ” gizlilik dereceli olarak, uçucu muayene sevk
evrakına eklenerek ilgili merkeze gönderilir. J.Gn.k.lığı ve S.G.K.lığı için “Anket Formu” ifadesi kullanılır.
2. YILLIK UÇUCU MUAYENE RAPORU (EK-I) VE DÖRT YILLIK UÇUCU MUAYENE
RAPORU (EK-İ):
a. Hava sağlık ve muayene merkez başkanlıklarında yapılan muayenelerde kullanılan formlardır.
b. Uçucu muayene raporu uçucu personel, görev ekibi ve bu personelin adayları için yıllık ve dört yıllık periyodik kontrollerde 2 (iki) nüsha düzenlenir. Hakkında elverişsizlik ve sınıf/branş değişikliği kararı verilenler için 5 (beş) nüsha, General/Amiral için 3 (üç) nüsha, Kurmay Subaylar için 3 (üç) nüsha, yurt dışına 3 (üç) aydan fazla kurs veya görev nedeniyle gidecek personel için 5
(beş) nüsha, öğrenciler (harp okulu son sınıf öğrencileri hariç) için 4 (dört) nüsha rapor düzenlenir.
c. İtiraz muayenesi olan personel için uçucu muayene raporu 5 (beş) nüsha düzenlenir.
ç. Yukarıda anılan raporlara ek olarak bir nüsha rapor, arşivlenmek üzere onaylı olarak hava sağlık ve muayene merkez başkanlıklarında saklanır.
d. Uçucu personel tarafından periyodik muayene sonucunda kendisine teslim edilen
uçucu muayene ön raporu, sağlık dosyasında arşivlenmesi ve periyodik muayene tarihinin güncellemesi maksadıyla birlik uçuş tabibine teslim edilir.
3. UÇUCU PERSONEL SAĞLIK ÖYKÜ FORMU (EK-K):
a. Uçucu personel, görev ekibi ve bu personelin adayları için doldurulan formdur.
b. Uçucu personel sağlık öykü formu, harp okulu öğrencileri için okul tabibi nezaretinde iki nüsha doldurulur. Bir nüsha sağlık dosyasına konur, diğeri uçuş muayenesini/periyodik muayeneyi yapan merkezdeki arşiv dosyasında saklanmak üzere ilgili uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna gönderilir.
c. Uçucu personel sağlık öykü formu, uçucu personel adayları ve görev ekibi adayları için uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarında iki nüsha doldurulur. Bir nüsha muayene olunan uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarındaki arşiv dosyasında saklanır, diğeri personel tarafından sağlık dosyasında arşivlenmek üzere birlik uçuş tabibine teslim edilir.
ç. Yetişmiş uçucu personel için uçucu personel sağlık öykü formu, yıllık ve dört yıllık
periyodik muayeneye sevk edilirken birlik uçuş tabibi nezaretinde doldurulur. Formdan bir nüsha sağlık dosyasına konur, bir nüsha uçucunun muayene sevk evrakına eklenir ve muayene sonunda muayene olunan uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşlarındaki arşiv
dosyasında saklanır.
4. UÇUCU PERSONEL MUAYENE VE KONTROL KARTI (EK-M), PİLOT SAĞLIK RAPORU
KAYIT DEFTERİ (EK-N), KONSÜLTASYON FORMU (EK-P):
ALTINCI KISIM
ASKERİ HAVACILIĞA UYMA YETENEĞİ (AHUY)
1. AHUY’UN TANIMI, İÇERİĞİ VE UYGULANIŞI:
a. Pilot adayları, yetişmiş pilotlar, yardımcı uçucu personel ve diğer uçucu personelin askerî/kurumsal havacılığa uygun olup olmadığını ölçmek için yapılan psikiyatrik incelemeye “AHUY” denir.
b. Bu inceleme; harp okuluna girişte, tüm uçucu adayları için uçuş eğitimi öncesi, yetişmiş uçucular için uçuş fizyolojisi eğitiminden sonra uygulanır. Diğer periyodik kontrol muayeneleri sırasında tekrarlanmaz. Psikiyatrik inceleme amacıyla yapılan görüşmede kişinin biyografisi, davranışları, güdülenmesi, heyecansal kontrolü, olgunluğu, ilgileri ve karakteri incelenir.
c. Askerî/kurumsal havacılığa uygunluk derecesini saptamak için en az 10 dakikalık
görüşme gereklidir. Görüşme sırasında aşağıdaki konular üzerinde durulmalıdır. Bir liste halinde olan bu özellikler olumlu ise (+), olumsuz ise (-) olarak işaretlenir.
ç. AHUY J.Gn.k.lığı ve S.G.K.lığı için Kurumsal Havacılığa Uyma Yeteneği (KHUY) olarak ifade edilir.
2. AHUY’UN DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ:
a. Muayene sırasında göreve duyduğu ilgi ve tecrübesi,
b. Daha önceki askerlik/mesleki deneyimi,
c. Öz geçmişi:
(1) Aile hayatı (çevresine, ailesine ve kardeşlerine karşı tutumu),
(2) Çocukluk devresi,
(3) Eğitim devresi,
(4) Başarı ve başarısızlıkları,
(5) Görevleri,
(6) Geçmiş sağlık durumu (hastalık, kaza ve yaralanmalar).
ç. Şimdiki durumu:
(1) Sosyal faaliyetleri, yaptığı sporlar ve hobileri,
(2) Alışkanlıkları (alkol, ilaç, kumar vb.),
(3) Evlilik ve cinsel yaşantısı,
(4) Disiplinle ilgili sorunları,
(5) Kişisel amaçları.
d. Mental Durumu:
(1) Düşünce tarzı,
(2) Görüşme sırasındaki tutum ve davranışı,
(3) Huzursuzluk derecesi,
(4) Zekâsı,
(5) Kendine güven duygusu.
e. Uygunluk değerlendirme testi sırasında dikkate alınması gereken diğer konular:
(1) Muayene edilen kişinin görevinin zorlukları, avantajları, dezavantajları ve ileride
ortaya çıkabilecek yeni görev ve sorumluluklar hakkında bilgisi var mıdır?
(2) Bu görev, kendisi ve ailesi tarafından tercih edilmiş midir? Yoksa kişinin içinde
bulunduğu bir durumdan kaçmak zorunluluğundan mı ileri gelmektedir?
(3) Daha önce askerlik/mesleki tecrübesi mevcut ise uyum ve ilerleme göstermiş
midir?
(4) Kişi sağlıklı ve kuvvetli midir?
(5) Çocukluk devresinde veya halen, gece idrarını kaçırma, uyku bozukluğu, tırnak
yeme, öğrenme güçlüğü, huzursuzluk, sıkıntı veya sosyal başarısızlık gibi nevrotik belirtileri var
mıdır?
(6) Dikkatsiz veya sakar (kaza yapmaya eğilimli) mıdır?
(7) Eğitim öyküsü yetersiz güdülemeyi, başarısızlığı veya disiplin güçlüklerini
göstermekte midir?
(8) Eğer bir yerde çalışıyorsa iş değiştirmesi için tutarlı bir gerekçesi var mıdır?
(9) Sosyal ilişkileri yeterli midir?
(10) Alışkanlık halinde alkol veya herhangi bir ilaç vb. almakta mıdır?
(11) Cinsel hayatında problemleri var mıdır?
(12) Arzu ve hedefleri gerçekçi midir ve kapasitesi dâhilinde midir?
(13) Kişilerle olan ilişkilerinde duygusal çatışmadan doğan bir anormallik var mıdır?
(14) Konuşma sırasında dengeli midir? Gereksiz bir huzursuzluğu var mıdır?
Düşündüklerini açık ve samimi bir tarzda ifade edebilmekte midir?
(15) Kederli, ümitsiz, öfkeli veya buna benzer hali var mıdır?
(16) Cevapları kaçamak mıdır?
f. Uygunluk değerlendirme testinin sonuçları “AHUY yeterlidir” veya “AHUY yetersizdir” şeklinde yazılır. Uygunluk değerlendirme testinin sonuçları şüpheli görülürse kişi hakkında, ileri psikiyatrik tetkikler ve klinik psikolojik testler uygulanması sonucunda kesin karar verilir.
YEDİNCİ KISIM
TSK, J.GN.K.LIĞI, S.G.K.LIĞI UÇUCU PERSONELİNİN İLAÇ KULLANIMI
1. TSK, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığı uçucu personelinin uçuş görevlerini emniyetle yerine getirmesine engel olabilecek herhangi bir ilaç/madde kullanması uygun değildir. Uçucu personel; uçuş men kararı gerektirmeyen ilaçlar listesindeki ilaçların, listede belirtilen endikasyonlar ile sınırlı kalması koşuluyla uçuş tabibi tarafından reçete edilmesi ya da diğer tabipler tarafından reçete edilen bu ilaçların uçuş tabibi tarafından onaylanması durumunda, uçuş men kararı gerekmeksizin ilaç kullanabilir.
2. İlaçların kullanımlarına mutlaka uçuş görevlerinin olmadığı günde (yerde) başlanır. Uçuşu etkileyecek advers etkilerin* olmadığının yer şartlarında gözlemlenmesi ve uçuş görevine engel olabilecek hastalık ve belirtilerinin kontrol altına alınmış olması şarttır.
*Advers etki: Bir beşeri tıbbi ürünün hastalıktan korunma, bir hastalığın teşhis veya tedavisi veya bir fizyolojik fonksiyonun iyileştirilmesi, düzeltilmesi veya değiştirilmesi amacıyla kabul edilen normal dozlarda kullanımında ortaya çıkan zararlı ve amaçlanmamış etkidir.
3. Uçuş Men Kararı Gerektirmeyen İlaçlar Listesi: (Bu liste her yıl USAEM tarafından
yenilenir.) Jenerik İsim Kullanıldığı
Endikasyon Önemli Not
a. Ağrı Kesiciler:
Asetaminofen
(Parasetamol) Akut Ağrı 4 haftadan uzun süreli kullanılmamalıdır.
Asetaminofen
(Parasetamol) Kronik Ağrı 4 haftadan uzun süreli kullanımına hava sağlık
muayene merkezi karar verebilir.
Aspirin Akut Ağrı 4 haftadan uzun süreli kullanılmamalıdır.
İbuprofen Akut Ağrı 4 haftadan uzun süreli kullanılmamalıdır.
Naproksen Akut Ağrı 4 haftadan uzun süreli kullanılmamalıdır.
b. Cilt Preperatları:
Topikal Antifungal Tinea Pedis,
Tinea Corporis
Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel olmamalıdır.
Topikal Antiseptik Yanık, ciltte sıyrık Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel olmamalıdır.
Topikal Asiklovir HSV
Enfeksiyon
Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel
olmamalıdır.
Topikal Eritromisin Akne Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel
olmamalıdır.
Topikal Klindamisin Akne Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel
olmamalıdır.
Topikal
Kortikosteroid
Akut Döküntülü Cilt
Hastalıkları 4 haftadan uzun süreli kullanılmamalıdır.
Topikal
Metranidazol Roza Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel
olmamalıdır.
Topikal Podofilin Siğil Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel
olmamalıdır.
c. Antibiyotikler:
Amoksisilin Akut Enfeksiyon —–
Doksisiklin Akne Hastalık uçuş teçhizatı kullanımına engel olmamalıdır.
Terbinafin Fungal Enfeksiyon,
Onikomikoz
3 gün yerde kullanımı takiben ve karaciğer fonksiyon
testi yapılıp takip edilmesi koşuluyla kullanılabilir.
Tetrasiklin Akut Enfeksiyon ———
ç. Mide İlaçları:
Esomeprazol Gastroözefageal
Reflü Yerde 3 gün kullanımı takiben kullanılabilir.
Lansoprazol Gastroözefageal
Reflü Yerde 3 gün kullanımı takiben kullanılabilir.
Omeprazol Gastroözefageal
Reflü Yerde 3 gün kullanımı takiben kullanılabilir.
Pantoprazol Gastroözefageal
Reflü Yerde 3 gün kullanımı takiben kullanılabilir.
Rabeprazol Gastroözefageal
Reflü Yerde 3 gün kullanımı takiben kullanılabilir.
d. Kulak-Burun-Boğaz İlaçları:
Kromolin Hafif Allerjik veya
Vazomotor Rinit ———
Loratadin Allerji 1 hafta yerde kullanımını takiben maksimum
10 mg/24s dozunda kullanılabilir.
Nazal
Kortikosteroid
Hafif Allerjik veya
Vazomotor Rinit ———
Oksimetazolin
Östaki Tüpü
Disfonksiyonu veya
Sinüs Blokajı
Sadece uçuş sırasında ortaya çıkan akut durumlarda
kullanılabilir.
e. Profilaktik İlaçlar:
AtovakuonProguanil
Sıtma Profilaksisi Endemik bölgeye intikalden 2 gün önce başlanır,
dönüş sonrası 1 hafta devam edilir.
Doksisiklin Sıtma Profilaksisi Endemik bölgeye intikalden 2 gün önce başlanır,
dönüş sonrası 4 hafta devam edilir.
Klorakin Sıtma Profilaksisi Endemik bölgeye intikalden 2 hafta önce başlanır,
dönüş sonrası 4 hafta devam edilir.
Primakin Sıtma Profilaksisi
Endemik bölgeden dönüş sonrası, doksisiklin veya
klorakin profilaksi tedavisinin 3. ve 4. haftalarında
ilave edilerek kullanılması gerekir.
Pridostigmin Kimyasal Savaş
Profilaksisi İlk kullanımı yerde ve tek doz olmalıdır.
Siprofloksasin Biyolojik Savaş
Profilaksisi
Sadece Şarbon maruziyeti sonrası veya korunma
amaçlı kullanılabilir.
f. Diğer İlaçlar:
Kontraseptif
(Oral, TTS, SD) Doğum Kontrolü
Yerde 1 hafta kullanımı takiben ve dozaj veya form
değişikliğinde ilave 1 hafta uçuş men verilmesi
koşuluyla kullanılabilir.
Olapatadin Allerjik Konjonktivit Kontakt lenslilerde kullanılamaz.
Sildenafil Erektil
Disfonksiyon
Düzenli kullanılmamalıdır, tek doz kullanımını
müteakip takiben 24 saat uçuş men gerektirir.
Rivoraksaban Antiaggregan Kategori-1 hariç diğer hava araçlarında uçuş men
gerektirmez.
SEKİZİNCİ KISIM
UÇUCU PERSONELİN ALKOL VE PSİKOAKTİF MADDE KONTROLLERİNE İLİŞKİN ESASLAR
1. Uçuş emniyetinin sağlanması maksadıyla, uçucu personelinin zihinsel yeteneklerinietkileyebilecek alkol, psikoaktif maddeler ve benzerinin kullanımının kontrolü ve önlenmesi zorunludur.
2. Birinci maddede bahsedilen kontroller düzenli veya rastgele yöntemlerle aşağıdaki esaslar çerçevesinde yapılır:
a. Uçucu periyodik muayeneleri sırasında rastgele kontrollerle veya ilgili uzmanın gerek gördüğü durumlarda hava sağlık ve muayene merkezi tarafından alkol ve/veya madde tarama testleri muayenenin bir parçası olarak uygulanır.
b. Birlik komutanının, kurum amirinin gerek gördüğü durumlarda uçuş personeline uçuş görevi öncesinde veya sonunda alkol ve/veya madde tarama testleri yaptırılır.
c. Uçucu personelden numune alımından önce üzerinde onam verdiğini gösteren sağlık öykü formu veya alkol/psikoaktif madde analizi için kan/idrar/diğer vücut dokularından numune alınması maksadıyla muvafakat verdiğine dair onam formu alınır. Numune alımına onam vermeyen uçucu personelin uçuşu, uçuş emniyetini ihlal şüphesi nedeniyle kesilir. Haklarında gerekli idari ve adli işlemlerin yapılması için birliğine bilgi verilir.
ç. Bu kapsamda; amphetamin ve diğer uyarıcılar, benzodiyazepinler, kannabinoidler
(THC), kokain, metamphetaminler, opioidler, methadonlar ve gerektiğinde diğer psikoaktif maddeler test edilir.
d. Alkol ve/veya madde tarama testlerinde pozitif sonuç elde edilmesi halinde ve test uygulanan kişinin sonuca itirazı durumunda doğrulama testlerinin yapılması sağlanır. Alkol ve/veya madde tarama testleri uçucu personelin itibarını düşürmeyecek şekilde kapalı alanlarda yapılır, gizliliğe riayet edilir.
e. Tarama ve/veya doğrulama testi için numune alımı esnasında numuneyi etkileyecek şekilde davrananlar ile sorumluluklarına aykırı davrananların test sonuçları pozitif olarak kabul edilir, uçuşları kesilir, haklarında adli ve idari işlemlerin başlanması için durum birliğine bildirilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
HİDRAZİN, YAPISAL ONARIM VE METAL TEKNOLOJİLERİ PERSONELİ VE DİĞER
TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN KULLANILDIĞI YERLERDE ÇALIŞAN PERSONEL İLE TAHRİBATSIZ MUAYENE PERSONELİNİN SAĞLIK MUAYENELERİ VE BU MADDELERDEN KAYNAKLANAN KAZALARDA MÜDAHALE USULLERİ
1. TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN KULLANILDIĞI YERLERDE ÇALIŞAN
PERSONELİN PERİYODİK VE PERİYODİK OLMAYAN MUAYENE VE KONTROLLERİ:
a. Patlayıcı, oksitleyici, alevlenir, toksik, aşındırıcı, tahriş edici, kanserojen, mutajen ve çevre için tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçına sahip maddeler ve müstahzarları veya kimyasal, fiziko-kimyasal veya toksikolojik özellikleri ve kullanılma veya çalışılan yerde bulundurulma şekli nedeni ile çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden risk oluşturabilecek maddeler veya mesleki
maruziyet sınır değeri belirlenmiş maddeler tehlikeli kimyasal maddeler olarak tanımlanmaktadır.
b. Görevi ve sınıfı gereği tehlikeli kimyasal maddelerle çalışan personelde göreve
başlarken sınıfı görevini yapar şartı aranır. Göreve başlarken yapılan ilk muayeneleri, yılda bir defa yapılan periyodik kontrolleri bu Yönergede belirtilen tetkiklerin yapılabildiği en yakın uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşu tarafından yapılır.
c. Yıllık Periyodik Muayeneler: Tehlikeli kimyasal maddelerin kullanıldığı yerlerde
çalışan personel, TSK, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığı personeline her üç yılda bir uygulanan periyodik muayene esaslarına göre yılda bir defa periyodik muayeneye tabi tutulur. Tehlikeli kimyasal maddelerle çalışan personel kendi sınıflarına uygun sağlık niteliklerine sahip olmalı ve bu personelde görevi ile ilgili teçhizat kullanmasına engel olabilecek, tehlikeli kimyasal maddelere maruziyetle ortaya çıkabilecek ya da şiddetlenebilecek lezyon ve hastalık bulunmamalıdır.
ç. Tehlikeli Kimyasal Madde / Maddelere (hidrazin vb.) Maruz Kalma Durumundaki
Kontrol Muayenesi: Tehlikeli kimyasal madde/maddelere maruziyet ve kimyasalın etkisi aşağıdaki yollarla gerçekleşebilir. Söz konusu tehlikeli kimyasal madde/ maddelere solunum, sindirim ya da temas yoluyla akut maruziyet durumunda maruz kalınan madde/ maddelerin türü ve maruziyet yolu/ yolları göz önüne alınarak ilk müdahale yapılır.
Maruziyet Yolu Kimyasalın Etkisi Kimyasal buharın solunması Solunum yollarında tahriş, duyarlılık ve alerjik reaksiyonlara, solunum yolu hastalıklarına veya kansere yol açabilir.
Temas
Deri veya müköz membranlara temas, kimyasal yanıklara neden olabileceği gibi bunun sonucunda sistemik toksisite de gelişebilir.
Yutma
Kimyasalın kazara yutulması ile üst solunum yolları ve sindirim
sisteminde ciddi irritasyon, doku tahribatı ve yanıklar; sindirim sisteminden kana emilmesi halinde ise maruz kalınan maddenin özelliğine bağlı olarak değişik derecelerde zehirlenme durumu oluşabilir.
Hasarlı deriden geçiş
Tehlikeli kimyasal maddeler, deride açık yara ve kesik varsa bu noktalardan bulaş yolu ile ya da kimyasalla kontamine olmuş herhangi bir kesici-delici aletin deriye batması ile vücuda
girebilir.
d. Özel Amaçlı Muayene: Tehlikeli kimyasal maddelerin kullanıldığı yerlerde çalışan
personelin belirli, belirsiz zamanlarda kontrolü yapılır. Hidrazinle çalışan personelin, P.E.L. (izin verilebilir maruz kalma sınırı) seviyesinin %5’in altında tutulmasına dikkat edilir. Koruyucu teçhizatın periyodik bakımlarında gözden kaçabilecek bir arıza olasılığı nedeniyle, şikayeti olmasa dahi bir grup personelin muayenesi yapılır, hidrazin ölçümlerini yapan personelle koordine edilir.
Duruma göre personelin sağlık durumu değerlendirilir. Sağlık dosyasına işlenir.
e. Diğer Muayene ve Kontroller:
(1) Tehlikeli kimyasal maddelerin kullanıldığı yerlerde çalışan personelin başka bir
göreve atanmasından sonra iki yıl süreyle periyodik sağlık muayeneleri sürdürülür.
(2) Personelin istifa, emeklilik vb. nedenlerle TSK, J.Gn.K.lığı, S.G.K.lığından
ayrılmaları durumunda, ayrılmalarını takip eden iki yıl boyunca, personelin kendi isteği doğrultusunda periyodik sağlık muayeneleri yaptırılır.
2. TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERDEN KAYNAKLANAN KAZALARDA MÜDAHALE
USULLERİ:
a. Kaza Sahasında Yapılacak Tıbbi Müdahale Usulleri:
(1) Kaza-kırım ya da herhangi bir sebepten dolayı söz konusu madde/ maddelere
maruz kalan personel olay yerinden derhal uzaklaştırılır ve dekontamine edilir. Kimyasal maddeye maruziyet yolu/ yolları, miktarı ve derecesi belirlenir, personele yapılacak müdahale ve dekontaminasyon usulleri maruz kalınan maddenin kimyasal özelliğine göre değişkenlik gösterebileceğinden ilgili maddenin malzeme güvenlik bilgi formu (MGBF) ivedilikle ortaya çıkarılır.
Maruz kalınan madde/maddeler, müdahale eden personelin sağlık durumunu tehlikeye sokacak derecede tehlikeli özellikte ise (Örnek: Hidrazin) bu işlemler koruyucu teçhizat ile donatılmış yangın timi veya hidrazin müdahale timi tarafından yapılır.
(2) Hidrazin gibi kimyasal özellikleri ve etki spektrumu benzerlik gösteren
madde/maddelere maruz kalmış kişiye müdahale eden personel kişisel koruyucu önlemlerini eksiksiz uygular. Gaz hidrazinden korunmanın en etkin yolu kapalı devre solunum aparatı kullanmaktır (Bu aparatı kullanma yetkisi hidrazin müdahale timindedir.). Hidrazin aspirasyonu ve inhalasyonu şüphesi varsa kardiyopulmoner resüsitasyon gerektiren durumlarda ağızdan ağıza suni solunum yapılmaz, solunum desteği için tek yönlü valf mekanizması olan ilkyardım maskesi kullanılır. Müdahaleyi gerçekleştirecek olan sağlık personeli mutlaka maske ve eldiven takar.
b. Birinci Basamak Sağlık Merkezi’nde Yapılacak Tıbbi Müdahale Usulleri:
(1) Uçuş tabibi, tehlikeli kimyasal madde/ maddelere maruz kalmış hastanın tıbbi
stabilizasyonunu sağladıktan sonra kapsamlı bir fizik muayene yapar ve maruz kalınan madde/ maddelerin MGBF’sine göre ilk yardım usullerini uygular. Hidrazin maruziyeti söz konusu ise kaza ile ilgili önemli bilgiler, hastanın anamnezi ve muayene bulguları muayeneyi yapan uçuş tabibi tarafından EK-O’da belirtilen “Akut Hidrazin Maruziyet Formu”na ayrıntılı olarak kaydedilir.
(2) İlk müdahalesi ve tıbbi stabilizasyonu sağlanan personel; maruziyetin meydana
geliş şeklinin, maruziyet miktarı ve yolu/yollarının, olay/maruziyet anından sevk işlemi yapılana kadar uygulanan tıbbi müdahalelerin ve muayene bulgularının yazılı olduğu sevk formu ve maruz kalınan madde/maddelerin MGBF’si ile birlikte ileri tetkik ve tedavi amacıyla bir üst basamak sağlık teşkiline en kısa sürede sevk edilir.
c. İkinci/ Üçüncü Basamak Sağlık Kurumlarında Yapılacak Tıbbi Müdahale Usulleri:
(1) Tehlikeli kimyasal madde/ maddelere maruziyet yolu ve derecesi, tedavi şeklini
ve etkiliğini belirleyen önemli faktörlerdir. Hastanın durumu değerlendirilir. İleri tetkik ve tedavi planlamasında ilgili maddenin MGBF’si yol göstericidir. İntoksikasyon durumlarında gerekirse Ulusal Zehir Danışma Merkezi ile irtibata geçilir. Gerekli görülen durumlarda ilgili branş/branşlardan konsültasyon istenir ve gerekli değerlendirmeler yapılır.
(2) Hidrazine maruz kalan personele uygulanması gereken sağlık kontrolleri ve ileri
tetkik yöntemlerini Amerika Hava Kuvvetleri bünyesinde bulunan 75th Medical Group (AFMC HILL AFB, UTAH) 08 Mart 2002 tarihli “Medical Group Instruction 44-49” sayılı Direktifi’nde F-16kullanıcı ülkelere bildirmiştir. Buna göre;
(a) Hastaneye ilk başvuru anında yapılacak tetkikler aşağıda belirtilmiştir:
(I) Hemogram,
(II) Platelet fonksiyon testleri,
(III) Tam idrar tahlili,
(IV) İdrar mikroskobisi,
(V) Serum AST, ALT, GGT, BUN, kreatinin, Na, K değerleri,
(VI) PA/L Akciğer grafisi.
(b) Maruziyetten 24 saat ve 7 gün sonra yapılacak tetkikler aşağıda
belirtilmiştir:
(I) AST, ALT, GGT,
(II) İdrar mikroskobisi,
(III) Hemogram,
(IV) Platelet fonksiyon testleri,
(V) PA/L Akciğer grafisi.
(3) Tehlikeli kimyasal madde maruziyeti nedeniyle tedavisi tamamlanan personel
duruma göre görevden bir müddet alıkonulur. Tetkikleri normal bulunanlar tekrar göreve iade edilir.
Organ hasarları durumunda SYY’nin hastalıklar çizelgesine göre işlem yapılır.
3. TAHRİBATSIZ MUAYENE VE BENZERİ GÖREVLERDE ÇALIŞAN PERSONEL İLE
RADYASYONA MARUZ KALAN PERSONELİN SAĞLIK MUAYENELERİ:
a. Yıllık Periyodik Muayeneler:
(1) Tahribatsız muayene faaliyetinde çalışan personelin göreve başlarken sınıfı
görevini yapar şartı aranır. Tahribatsız muayene faaliyetinde çalışan personel, tehlikeli kimyasal maddelerin kullanıldığı yerlerde çalışan personelin tabi olduğu yıllık periyodik sağlık muayenesine; her yıllık periyodik muayeneden 6 (altı) ay sonra da EK-Ö’deki “Tahribatsız Muayene Personeli Sağlık Formu”nda belirtilen dahiliye, dermatoloji, radyoloji ve göz hastalıkları branşlarında periyodik
sağlık muayenesine tabi tutulur. (Bu muayenede personelin Sağlık Kuruluna girmesine gerek yoktur). Bu muayeneler sonrasında; tahribatsız muayene faaliyetlerinde görevli personelin çalışmasına engel teşkil eden hastalık bulunması durumunda personelin tahribatsız muayene faaliyetinde çalışmasına müsaade edilmez.
(2) Tahribatsız muayene personeli sağlık formu personelin birliğinde muhafaza edilir.
b. Periyodik Muayene Dışındaki Muayene ve Kontroller:
(1) Tahribatsız muayene faaliyetleri esnasında oluşan radyasyon kazaları sonucu,
yıllık doz sınırları üzerinde radyasyona maruz kalınması veya radyasyona maruz kalındığından şüphe duyulması halinde personel, periyodik muayene süresini beklemeksizin tıbbi muayeneleri için uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sevk edilir. Sivil personel ise yürürlükteki toplu sözleşme esaslarına göre sevk edilerek teşhis ve tedavileri sağlanır.
(2) Radyasyon kazasından sonra Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği’nde belirtilen
sınırlar üzerinde radyasyona maruz kalan tahribatsız muayene personelinin, eski görevlerine devam etmesinde bir sakınca bulunmadığının uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşları tarafından bir raporla belirlenmesi halinde, bu kişiler eski görevlerine devam edebilir.
Raporda, eski görevine devamı sakıncalı görülen radyasyon görevlileri radyasyona maruz kalmalarını gerektirmeyecek başka bir görevde çalıştırılır.
(3) Tahribatsız muayene faaliyetleri esnasında aşırı derecede toksik maddeye maruz
kalan personel periyodik muayene süresini beklemeksizin uçucu ve dalgıç sınıfı raporları vermeye yetkili sağlık kuruluşuna, sivil personel ise yürürlükteki toplu sözleşme esaslarına göre sevk edilerek teşhis ve tedavileri sağlanır.
(4) Tahribatsız muayene faaliyetlerinde çalışan personelin, tahribatsız muayene
görevinden başka bir göreve atanmasından sonra iki yıl süreyle periyodik sağlık muayeneleri sürdürülür.
DOKUZUNCU BÖLÜM
TARAF OLUNAN ANLAŞMALAR GEREĞİ ÜLKEMİZE GELEN YABANCI UYRUKLU
PERSONELİN SAĞLIK HİZMETLERİNDEKİ ANA İLKELER:
a. TSK, J.G.K.lığı ve S.G.K.lığı eğitim kurumlarında eğitim gören Misafir Askeri personel (MAP) ile Misafir Askeri Öğrenci (MAÖ), Türkiye’de resmi ziyarette bulunan, TSK bünyesinde ya da komutasındaki karargâh, birlik ve kurumlarda görev yapan, personel mübadelesi ile veya aile mübadelesi nedeniyle Türkiye’ye gelen yabancı asker/sivil kişiler ve bunların yakınlarının sağlık
işlemleri ilgili ülkelerle akdedilmiş anlaşma/protokol/mutabakat muhtırasına göre yapılır. Bupersonele sağlık hizmeti müteakip maddelerdeki hükümler uyarınca verilir.
(1) Yabancı uyruklu personel ile yakınlarının Sağlık Bakanlığı sağlık kurum ve
kuruluşlarındaki tedavileri ilgili makamlardan alınan sevk belgeleri ile yapılır.
(2) İkili anlaşmalarda yer alması kaydıyla söz konusu personel, TSK, J.Gn.K.lığı,
S.G.K.lığı personeli ile aynı mali katkıları karşılayarak sağlık hizmetlerinden yararlanabilir.
b. Türkiye’de bulunan NATO Karargâhlarında görev yapan yabancı asker/sivil kişi ve
yakınlarına (ikili anlaşma olmadığı takdirde), NATO/SOFA Anlaşması’nın IX’uncu madde, 5’inci fıkrasındaki “bulunduğu yerdeki hasta bakımı veya diş tedavi servisleri gayri kafi bir kuvvetin veya sivil unsurun mensupları ile onların yakınları, kabul eden devletin mümasil personeli ile aynı şartlar altında, hastane tedavisi dahil, tıbbi ihtimam ve diş bakımı görürler” maddesi hükmüne göre yetkili
sağlık kuruluşlarında yukarıda belirtilen esaslara göre sağlık hizmeti verilir.
c. Türkiye’deki ülke misyonlarında görev yapanlar ve aileleri yetkili sağlık kuruluşlarından ücreti karşılığında, uluslararası geçerliliği olan sağlık sigortası kapsamında veya 5510 sayılı
“Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” kapsamında primini yatırmak koşulu ile GSS’li olarak sağlık kuruluşlarına müracaat eder.
ç. Tedavi amaçlı Türkiye’ye gönderilen yabancı hastalar, ilgili ülke ile yapılan Askerî
Sağlık İşbirliği Protokolü’nde yer alan yıllık ücretsiz hasta sayısı kontenjanı içinde kalmak kaydıyla ücretsiz olarak tedavi edilir. Türkiye’ye hasta ve yaralı gönderen ülkeler, o ülkede görev yapan Türk Askerî Ataşeliği veya Ankara’da görevli kendi ataşeleri vasıtasıyla, hasta ve yaralılarının Hasta Tanı Belgelerini (Epikriz) MSB’ye gönderir. Tedavisi uygun görülen hastalar, MSB tarafından davet edilerek tedavileri yapılır.
d. 211 sayılı “TSK İç Hizmet Kanunu’nun 70’inci maddesi kapsamında uluslararası
antlaşmalar ile taraflar arasındaki ikili anlaşmalarda yer alan hükümler doğrultusunda sağlık hizmetlerinden yararlandırılanlar hariç, bunlar dışında kalan ve muayene ve tedavi ihtiyacı duyan yabancı uyruklu hastalar ise, 5510 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu” hükümleri saklı kalmak kaydıyla ve sivil hastalara tanınan kontenjanlar dâhilinde sağlık hizmetlerinden yararlanır.
e. Yabancı ülkelerle yapılmış olan anlaşma / protokol hükümleri saklıdır.
ONUNCU BÖLÜM
PSİKİYATRİ SERVİSLERİNE HASTA SEVK USULLERİ VE KULLANILACAK BİLGİ FORMLARI
1. REFAKATÇİ TEMİNİ:
a. Ruhsal sorunlar/bozuklular kişinin gerçeği değerlendirme, doğru karar verme,
eylemlerini koşullara uygun düzenleme veya erteleme gibi yönetsel fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Her hastada mutlak ve aynı düzeyde olmamakla birlikte, bu etkilenme kişinin harekât serbestisini, kendini müdafaasını bozabilir. Akli dengesi bozulmuş şahısların kendi hallerine bırakılmayacağı yasal hükümlerle kontrol altına alınmıştır. Ruhsal rahatsızlıklarda hastaların kendine ve çevresine zarar verici davranışları da görülebilir. Bu riskler nedeniyle psikiyatri servislerine hasta sevklerinde, özellikle aşağıda belirtilen hususlar da dikkate alınarak, sevk edilen
hastayı kontrol altında tutabilecek nitelik ve nicelikte refakatçi personel verilir.
b. Hekim dışındaki personel ve amirler için psikiyatriye sevki gereken hastalarda refakatçi ihtiyacının belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken belirti ve durumlar şunlardır;
(1) Daha önceden kendine ve çevresine zarar verme davranışı olduğu bilinenler,
(2) İntihar düşüncesi ve/veya girişimi nedeni ile sevk edilenler,
(3) Zekâ geriliği düşünülenler,
(4) Akli dengesinin bozuk olabileceği izlenimi verenler (saçma ve karmakarışık
konuşmalar, amaçsız ve nedensiz davranışlar, uygunsuz duygular, var olmayanı görme veya duyma hali, öz bakımında belirgin bozulma, aşırı konuşma, aşırı hareketlilik, aşırı neşelilik, belirgin dalgınlık, belirgin kararsızlık, şaşkınlık, uyuklamaya eğilim, aşırı sinirlilik gibi),
(5) Çok içe kapanık, halen ne gibi bir sıkıntısı olduğunu tam olarak ifade edemeyen,
konuşmayan, iletişim kurmayan, iletişime direnç gösteren hastalar,
(6) Sıcak çarpması, zehirlenme, yüksek doz madde kullanım olasılığı gibi psikiyatrik
belirtilerin bir dış nedenden kaynaklanma olasılığını akla getiren durumlar.
(7) Ayrılık, kayıp, statü kaybı, ağır maddi sorun gibi yeni olarak ciddi bir psikososyal
kriz yaşayanlar ve bunlar arasından özellikle yaşadığı sıkıntıyla başa çıkmakta zorlandığı gözlenenler,
c. Refakatçi ihtiyacını belirlemek öncelikle muayeneyi yapan ve sevk kararını veren
hekimin görevi olmakla birlikte yokluğunda ya da ayrıca gerekli olduğu değerlendirildiğinde personelin amiri de sevk işlemine eşlik edecek uygun nitelik ve nicelikte refakatçi görevlendirilebilir.
Sevki yapan hekim tarafından refakatçi ihtiyacı belirlenmişse, sevk edilen personelin amiri bu talep doğrultusunda refakatçi görevlendirir.
ç. Refakatçi olarak görevlendirmede, sevk edilen hastanın gönderildiği en son hastanede yatış işlemi tamamlanana kadar veya ayaktan işlem yapılıyorsa sonuçlanana kadar refakat görevi devam eder.
d. Hastayı yakından tanıyan, son durumunu bilen bir personel öncelikli şekilde refakatçi olarak seçilir.
e. Yatırılarak tedavi edilen hastalardan “akli dengesi yerinde olmadığı” değerlendirilen alt grubun taburcu edilme aşamasında ailesine teslim ederek taburcu işlemi yapılması esastır. Ailesi temin edilemeyen bu grup hastaların evlerine teslimi refakatçi yardımı ile olacaktır. Bu amaçla yetkili sağlık kuruluşları öncelikle hastanın birliğinden, koşullar uygun değilse hastanenin bulunduğu garnizon komutanlığından refakatçi talep edeceklerdir. Talep halinde ilgili
komutanlıklarca refakatçi görevlendirilir.
f. Birliğin yerleşimi, hasta sevk güzergâhı, güzergâh üzerindeki diğer sağlık teşkillerinin imkânları da gözetilerek olası refakatçi görevleri için refakatçi personele, yol süresinde doğabilecek sıhhi yardım ihtiyaçlarının karşılanması ve hastaya yönelik dikkat etmeleri gereken hususlar konusunda birlik tabibi tarafından bir kılavuz önceden hazırlanır, sevk aşamasında tebliğ edilerek
bilgilendirilirler.
2. HASTA SEVKİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DİĞER HUSULAR:
a. Psikiyatri hastalarının sevkinde en yakın hastaneye sevk etmek esastır.
b. Hastanın aciliyeti, hastanın teşhis ve tedavi gereksinimlerinin sıralı bir üst sağlık
kuruluşunda karşılanamayacak durumda olduğunun değerlendirilmesi hallerinde hasta, teşhis ve tedavi ihtiyaçlarına cevap verebilecek düzeyde en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilir. Bu kapsamda hastanın bağlı olduğu sağlık sigortası sistemin de belirlediği güncel koşullar ayrıca dikkate alınır.
c. Hastaneye sevk işlemi basılı ya da dijital ortamda belirlenmiş sevk formunun eksiksiz doldurulması ile yapılır. Hastaya ilişkin varsa diğer belgeler de (kıta anketi, askerî işlevsellik formu, hastane raporu, personel koordine formu, disiplin kayıtları gibi) sevk evrakına eklenir. Sonradan tamamlanan ya da istenilen ek belgeler de en kısa sürede hastanın halen tedavi gördüğü kuruma ulaştırılır.
ç. Hastanın ilk sevk edildiği basamaktaki muayenesinden sonra ileri tetkik için üst sağlık kurumlarına sevki halinde uygun sevk formu yanı sıra ekli diğer belgelerin de üst sağlık kurumuna aktarılması için personel, refakatçisi ve sağlık kurumu personeli uyarılır. Bu husus sevk evrakında belirtilerek, hastanın tanı ve tedavisi için gerekebilecek belgelerin arada kaybolmaması sağlanır.
d. Sağlık kurullarında işlem için kimlik belgesi olarak nüfus cüzdanı, askerî kimlik kartı, pasaport, T.C. kimlik numaralı sürücü belgesi veya T.C. kimlik numaralı evlilik cüzdanı (muvazzaf personel için var ise sağlık cüzdanı) zorunlu olarak istenildiğinden sevk edilen personelin yanına bu belgeleri de almasının sağlanması ya da en kısa sürede ilgili sağlık kurumuna ulaştırılması gerekmektedir.
e. Psikiyatri servislerine sevk edilen personelin üzerinde silah ve silah niteliğinde araç bulundurulmaz. Gerekirse yol emniyeti diğer unsurlarca sağlanır. Psikiyatri servislerine yatırılan hastaların üzerlerinde her nevi kesici, delici nitelikte eşya, alkol içeren kozmetikler ve ilaç bulundurmaları yasaktır.
f. Askerlik şubelerince psikiyatrik muayeneye gönderilen yükümlülere, hastaneye daha önceki tedavilerine ilişkin rapor ve diğer tıbbi belgeler ile gerektiğinde adli sicil kayıtları ile başvurmaları hatırlatılır.
3. BİLGİ TOPLAMA FORMLARI:
a. Psikiyatrik muayene ve değerlendirme, hasta ile yapılan görüşmeler yanı sıra diğer kaynaklardan da bilgi toplamayı gerektirir. Hastanın hastalığının farkında olup olmaması, kendi tutum ve davranışlarına ait objektif gözlemle yapamayacağı olasılığı, farkı durum ve koşullardaki tutumlarını ayrıntılı olarak değerlendirebilmek, izlem sürecinde değişimleri daha ayrıntılı öğrenebilmek için psikiyatrik muayenede hasta yanı sıra eşinden, ailesinden, arkadaşlarından, iş yerinden de bilgi toplamak, diğerlerinin gözlemlerini de dikkate almak önemlidir. Psikiyatri uygulamalarında hastanın işlevselliğinin değerlendirilmesi de doğrudan birliğindeki tutum ve görev
becerileri ile ilişkilidir.
b. Psikiyatriye sevk edilen personelin tanı-tedavi sürecine katkı sağlamak amacıyla
hekime hastanın görev yerindeki tutum ve davranışlarına ilişkin bilgi aktarmak, gerektiğindemesleki beceri ve askerî ortama uyum yeterliliğine ait gözlem ve değerlendirmeleri almak amacıyla iki form geliştirilmiştir. Bu formların amacı;
(1) Kıta Anketi: Sevk edilmek istenen hastaya ait son zamanlarda gözlenen
değişimleri, dikkati çeken belirtileri muayeneyi yapacak psikiyatri uzmanına aktarmak üzere hazırlanmıştır. Form üzerinde kıta tabibinin ve RDM psikolog/psikolojik danışmanın da varsa gözlemlerine ait haneler yer almaktadır. Kıta anketi tek tip olup, hazırlanan personelin statüsüne ve görev özelliklerine uygun olarak cevaplandırılır. Bu ankette temel amaç şimdiki ruhsal rahatsızlığı
tanısını koymayı kolaylaştırmak amacına yöneliktir. Yakın dönemdeki gözlem ve değişimleri içermelidir. Özellikle hastanın talebi dışında birlik tarafından yapılan sevklerde veya ilk sevklerde mutlaka hazırlanır, hekimin talebi halinde ya da aralıklı kontrol muayenelerinde son duruma göre yeniden hazırlanarak usulüne uygun gönderilir. Kıta anketi formu örneği ve doldurma talimatı EKP’dedir.
(2) Askerî İşlevsellik Değerlendirme ve Kıta Kanaati Formu: Bu form hastanın
yakınmaları nedeniyle, tıbbi tanı veya tedavi amaçlı sevklerde kullanılmaz. Bu form, önceki muayene ve değerlendirmelerde psikiyatrik bir tanı almayan ya da tanı alsa bile durumu askerliğe elverişsizlik hali oluşturmayan personelden kıtada alınan bütün tedbirlere rağmen askerliğe yeterli uyum sağlayamadığı, kendisi ve çevresi için risk oluşturduğu, silahlı görev yapması sakıncalı
bulunanlar için hazırlanır. Bu formun hazırlanmasındaki amaç alınan bütün tedbirlere, motive edici çabalara rağmen askerlik için yeterli uyum sağlanamadığının ve risk oluşturduğunun psikiyatri uzmanına gözlemler yoluyla bildirilmesidir. Kıta anket formu gibi yalnızca bir dönemlik değişimi
değil, bireyin askerlik süresindeki geçmişten o güne kadar olan genel tutumunu değerlendirmeye yöneliktir. Askerî işlevsellik değerlendirme ve kıta kanaati formu ilke olarak personelin sıralı amirleri, birlik tabibi ve RDM psikolog/psikolojik danışmanın ortak değerlendirmesi ile hazırlanmalıdır. Bir personel hakkında bu amaçla form hazırlamak esas olarak birlik komutanının tercihi olmakla birlikte, sık tekrarlayan psikiyatri sevkleri nedeniyle söz konusu hastane psikiyatri
uzmanı tarafından da birliğe bu yönde bir talep iletilebilir. Askerî işlevsellik değerlendirme ve kıta kanaati formu örneği ve doldurma talimatı EK-R’dedir.
c. Kıta anketi veya askerî işlevsellik değerlendirme ve kıta kanaati formu içerisinde
aktarılan hususlara ilişkin olarak gerektiğinde ilgili psikiyatri uzmanı formu hazırlayan birlikten daha ayrıntılı gözlem ve bilgi isteyebilir. Bu istek söz konusu formu hazırlayan makam tarafından yazılı olarak cevaplandırılır.
ç. Anket ve form mutlaka personelin birinci sicil amiri tarafından doldurulup hazırlanır, diğerleri (kıta tabibi vb.) kendi hanelerinde kendi gözlem ve düşüncelerini belirtir.
d. Kıta anketi ile askerî işlevsellik değerlendirme ve kıta kanaati formunun talimatına uygun olarak doldurulmasının ve kullanılmasının sağlanmasından b
irlik komutanı/kurum amiri sorumludur.
News
